CƏMİYYƏT
Bəzən ictimai qınaq hüquqi və inzibati tənbehlərdən daha effektli olur
Bakı, 28 sentyabr, AZƏRTAC
Sentyabrın 28-də Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyində sənaye balıq ovu ilə bağlı qaydalar və qadağalar, brakonyerliyə qarşı mübarizə, hava proqnozlarının və xəbərdarlıqlarının hazırlanması və geniş kütləyə ötürülməsinə həsr olunmuş mətbuat konfransı keçirilib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, nazirliyin mətbuat katibi İradə İbrahimova Azərbaycanın su hövzələrində balıq ehtiyatlarının tükənmə təhlükəsi ilə üzləşdiyini, eləcə də onların mühafizəsi və qorunmasının olduqca həm aktual, həm də vacib olduğunu diqqətə çatdırıb.
O, həmçinin deyib: “Nazirlik balıq ovu ilə bağlı qayda-qanuna əməl olunmasında, brakonyerliyin qarşısının alınmasında israrlıdır, balıq ehtiyatlarından səmərəli və ədalətli istifadəni ən zəruri məsələ hesab edir. Çalışırıq ki, həm balıq ovu ilə məşğul olanların müraciətləri ədalətli şəkildə təmin olunsun, həm də əhalinin qida zəncirində balıq məhsulları yer alsın, eyni zamanda, su bioresursları gələcək nəsillər üçün qorunsun. Buna görə sənaye balıq ovu ilə məşğul olanların qaydalara əməl etmələri ilə bərabər, vətəndaşlıq mövqeyi göstərmələri də vacibdir. Bəzən balıqçı xırda nərə balığını da tutur və bununla, onsuz da nəsli kəsilməkdə olan həmin növün tamamilə yox olmasına şərait yaradır. Yaxud da qaydalara məhəl qoymadan, qadağan olunmuş ov alətlərindən istifadə etməklə israfçılıq edərək digər balıq növlərinin də sayının azalmasına səbəb olur. Nazirlik tərəfindən bununla bağlı qanunauyğun tədbirlər görülsə də brakonyerliyin tam aradan qaldırılması, tez bir zamanda nəticə əldə olunması üçün birgə mübarizə aparılmasını və hər kəsin bu işdə bizə kömək etməsini gözləyirik. Bəzən ictimai qınaq bəzi hüquqi və inzibati tənbehlərdən daha effektli olur”.
Mətbuat katibi bildirib ki, bəzi hallarda balıqçıların müraciətlərinə ədalətli yanaşılmadığı, inhisarçılığa yol verildiyi barədə nazirliyə şikayətlər də daxil olur. Məqsədimiz bu cür yanaşmaların tamamilə aradan qaldırılmasına nail olmaq, qayda-qanun yaratmaqdan ibarətdir. İ.İbrahimova vətəndaşların neqativ hallarla bağlı dərhal nazirliyin “Qaynar xətt”inə və ya elektron poçtuna məlumat verəcəyi halda qanunsuzluqların qarşısının daha tez alınacağını vurğulayıb.
Mətbuat katibi hər bir vətəndaşı ölkənin su hövzələrində mövcud olan sərvətimizin qədrini bilməyə və gələcək nəsillər üçün qorumağa çağırıb.
Nazirliyin əməkdaşı Suqra İbrahimli ETSN-in Su Hövzələrində Bioloji Resursların Artırılması və Mühafizəsi Departamenti tərəfindən yanvardan bu günə kimi Xəzər dənizinin Azərbaycana aid hissəsində və daxili su hövzələrində 10 hüquqi və 126 fiziki şəxs üçün 1087 ton kilkə, 88,7 ton siyənək və 397,1 ton axçalı balıqların ovuna kvotalar ayrıldığını və balıqovlama biletləri verildiyini qeyd edib. Bununla yanaşı, sənədləri qaydasında olmadığı üçün iki fiziki şəxsə etiraz olunub.
“Balıq və digər su bioresurslarının sənaye ovuna kvota və balıqovlama biletinin alınması balıqçılıq haqqında qanunvericiliklə tənzimlənir. Qanunvericiliyə əsasən, balıq və digər su bioresurslarının sənaye ovu üçün balıqovlama bileti ödənişlidir, bir il müddətinə verilir. Nazirlər Kabinetinin 02.06.2017-ci il tarixli 243 №-li Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Balıq və digər su bioresursları ovunun Qaydaları”na görə balıq və digər su bioresurslarının sənaye ovuna kvota ayrılması, balıqovlama biletinin verilməsi proseduru iki mərhələdən ibarətdir. Birinci mərhələdə kvota alınması üçün balıqçılıqla məşğul olan hüquqi və fiziki şəxslər ərizə formasını doldurmalı, ov ediləcək yerləri, kvotanın balıq növləri üzrə və ov alətlərinin briqadalara əsasən bölgüsünü göstərməlidir. Eyni zamanda, mülkiyyətində, icarəsində olan gəmi və ya qayıqdan istifadə hüquqlarını təsdiq edən sənədin notarial qaydada təsdiq edilmiş surəti əlavə edilərək Su Hövzələrində Bioloji Resursların Artırılması və Mühafizəsi Departamentinə təqdim olunur. Kvota ayrılmasına razılıq verildikdən sonra onun dəyəri departamentin bank hesabına ödənilir. Ödənişin məbləği hər balıq növü üzrə ayrıca hesablanır. Xarici vətəndaşlar üçün məbləğ iki dəfə artıqdır. İkinci mərhələdə, artıq kvotanı almış balıqçı mütləq qaydada ETSN-in ( http:/www.eco.gov.az ) rəsmi saytının elektron xidmətlər bölməsindən “Sənaye balıq ovuna balıqovlama biletlərinin verilməsi üçün müraciətin və sənədlərin qəbulu” bəndində göstərilən ərizə formasını doldurur, tələb olunan sənədləri əlavə edir və 5 gün müddətində balıqovlama biletini ala bilir. Əgər hansısa balıqçı balıqovlama biletinin alınması ilə bağlı çətinliklə rastlaşarsa, departamentə və ya nazirliyin 168 nömrəli “Qaynar xətt”inə müraciət edə bilər. Bütün prosedur şəffaf şəkildə elektron qaydada həyata keçirilir, hazırda balıqovlama bileti almaq istəyən şəxslər üçün heç bir maneə yoxdur”,- deyə nazirliyin əməkdaşı diqqətə çatdırıb.
O bildirib ki, mütəmadi olaraq balıqçılarla görüşlər keçirilir, onlara balıqovlama biletinin alınması ilə bağlı qaydalar, İnzibati Reqlament izah olunur, balıqovlama qaydaları və qadağalar barədə maarifləndirici məlumatlar verilir. Bilet almış balıqçıların kvotaya uyğun ov etmələrinə, qadağan olunmuş ov alətlərindən, o cümlədən sintetik tordan, qarmaqbatırma alətindən, elektrik aparatından, kimyəvi və partlayıcı maddələrdən istifadə olunmamasına Su Hövzələrində Bioresursların Mühafizəsi Xidmətinin müfəttişləri tərəfindən nəzarət edilir. Bu qaydalara əməl etməyən balıqçılar barəsində qanunauyğun tədbirlər görülür, hətta balıqovlama biletinin ləğv olunmasınadək tənbeh növləri tətbiq edilir. Departamentin mühafizə xidməti tərəfindən balıqovlama qaydalarına düzgün riayət olunması məqsədilə reydlər keçirilir və balıqçıların fəaliyyətinə daim nəzarət olunur. S.İbrahimli keçirilən reydlərdə ictimaiyyət nümayəndələri, media təmsilçilərinin iştirakını mümkünlüyünü də vurğulayıb.
O deyib: “Azərbaycan Respublikasının “Qırmızı kitab”ına düşən dəniz sıfı, poru balığı, qaya balığı (kələmo), qızıl xallı balıq (farel), Xəzər qızıl balığı, qılınc balıq, zərdəpər, Xəzər şirbidi, şirvan külməsi kimi balıq növlərinin, eyni zamanda, nərəcinsli balıqların ovu qadağan edilib.
Bu qaydaların və qadağaların sənaye balıq ovu ilə məşğul olan şəxslər tərəfindən nəzərə alınması vacibdir. Hesab edirik ki, hər bir balıqçı su bioresurslarının qorunmasına və mühafizəsinə məsuliyyətlə yanaşaraq, onların qaydalar çərçivəsində ovlanmasına əməl edəcək. Balıqçılara balıq ehtiyatlarının istifadəsi zamanı israfçılığa yol verməmək, qadağan olunmuş balıq növlərini ovlamamaq tövsiyə edilir. Hər kəsi su bioresurslarının gələcək nəsillər üçün qorunmasında və mühafizəsində iştirak etməyə çağırırıq”.
ETSN-in ekoloji maarifləndirmə və ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin müdiri Umayra Tağıyeva hava, iqlimlə bağlı proqnozların hazırlanması və xəbərdarlıq sistemi haqqında məlumat verib: “Bütün dünyada hava-iqlim proseslərinin həm insanların gündəlik həyatına, həm də dayanıqlı inkişafa təsiri ilə bağlı narahatlıq artır. Buna görə də adekvat sosial və iqtisadi qərarların qəbul olunması üçün bu sahədə məlumatlılığın artırılması vacibdir. Xüsusən də təhlükəsiz və dayanıqlı dəniz və hava nəqliyyatında, effektiv enerji istehsalında, kənd təsərrüfatı və su ehtiyatlarının idarə olunmasında, fövqəladə hallarda tədbirlərin planlaşdırılmasında və s. hava ilə bağlı məlumatlar və xəbərdarlıqlar əsas təşkil edir.
Təbii fəlakətlərin demək olar ki, əksəriyyəti hidroloji və meteoroloji hadisələr nəticəsində yaranır. Ətraf mühitə antropogen təzyiqlərin artması ilə kəskinləşən iqlim dəyişmələri fonunda yeni hava-iqlim və hidroloji problemlər meydana gəlir. Atmosfer sirkulyasiyasında dəyişiklik baş verir, bloklaşdırıcı proseslər artır, təhlükəli hidrometeoroloji hadisələrin həm sayı, həm də intensivliyi çoxalır.
Bütün dünyada olduğu kimi, ETSN-in hidrometeorologiya xidməti də hava üzərində fasiləsiz müşahidələr aparır, proqnozlar və gözlənilən təhlükəli hidrometeoroloji hadisələr haqqında xəbərdarlıqlar təqdim edir.
Bəllidir ki, hansısa bir təhlükəli hidrometeoroloji hadisənin qarşısını almaq mümkün deyil. Bütün ölkələr, onların inkişaf səviyyəsindən asılı olmayaraq təbii fəlakətlər qarşısında həssasdırlar. Fəsadları azaltmaq üçün inkişaf etmiş ölkələrdə müvafiq adaptasiya tədbirləri həyata keçirilir və bu öz bəhrəsini verir.
Bu baxımdan, hidrometeorologiya xidmətlərinin əsas vəzifəsi qabaqcadan xəbərdarlıqların verilməsi ilə təhlükəli hidrometeoroloji hadisələr nəticəsində baş verə biləcək itkilərin minimuma endirilməsindən ibarətdir. Əsasən fəaliyyəti sırf hava şəraiti ilə bağlı olan sahələrə xəbərdarlıqların əvvəlcədən verilməsi daha önəmlidir.
Gündəlik hava proqnozları ilə yanaşı, təsdiq olunmuş plan-sxem əsasında sinoptiklər tərəfindən xəbərdarlıqlar paytaxt üzrə 58 müvafiq təşkilata göndərilir. Eyni zamanda, 6 regional hidrometeorologiya mərkəzləri tərəfindən xəbərdarlıqlar yerli icra strukturlarına və rayonlarda müvafiq təşkilatlara ötürülür. Bununla yanaşı, nazirliyin saytında yerləşdirilir, kütləvi informasiya vasitələrinə təqdim olunur. Xəbərdarlıqlar telefonoqram, faks və internet vasitəsilə ötürülür. Məqsədimiz təqdim olunan proqnoz və xəbərdarlıqların dəqiqliyinin artırılması ilə yanaşı əhatə dairəsini genişləndirmək və daha cəlbedici formatda əhaliyə çatdırmaqdır”.
Sonra media nümayəndələrini maraqlandıran suallar cavablandırılıb.