Bakı, 25 noyabr, AZƏRTAC

İkinci Qarabağ müharibənin başa çatmasından və Ermənistanın kapitulyasiya aktına imza atmasından bir ildən çox vaxt keçir. Amma buna baxmayaraq, Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan və ətrafı hələ də mövcud reallıqlardan yayınmaq üçün erməni xalqını və beynəlxalq ictimaiyyəti aldatmaqda davam edir. Ermənistan hakimiyyəti regionda davamlı sülhün təmin olunması istiqamətində həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan layihələri sabotaj etməklə, rəsmi İrəvanın üzərinə götürdüyü öhdəliklərin icrasından yayınmağa çalışır.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a açıqlamasında Milli Məclisin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin sədr müavini Sevinc Fətəliyeva deyib.

Deputat bildirib ki, N.Paşinyanın son seçkilərdə kommunikasiyaların açılmasının vacibliyini vurğulamasına, bununla da Ermənistanın iqtisadi-siyasi kollapsdan çıxacağı barədə vədlər verməsinə baxmayaraq, indi tamamilə əks mövqedən çıxış edir. Paşinyanın iddialarına görə, Ermənistan ərazisi boyunca nəqliyyat dəhlizlərinin açılmasından söhbət gedə bilməz və üçtərəfli Bəyanatda “dəhliz” ifadəsi yer almayıb. Şübhəsiz ki, onun bu iddiaları, əsasən Ermənistan cəmiyyətinə hesablanmış və bölgəyə təsir imkanlarını qoruyub saxlamağa çalışan dairələrin istək və təlimatlarına uyğun olaraq irəli atılıb.

Deputatın sözlərinə görə, ötən il noyabrın 10-da imzalanmış üçtərəfli Bəyanatın 9-cu bəndində qeyd olunur ki, “bölgədəki bütün iqtisadi və nəqliyyat əlaqələri bərpa edilir. Ermənistan vətəndaşlarının, nəqliyyat vasitələrinin və yüklərin hər iki istiqamətdə maneəsiz hərəkətinin təşkili məqsədilə Azərbaycan Respublikasının qərb rayonları və Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında nəqliyyat əlaqəsinin təhlükəsizliyinə zəmanət verir”.

Üçtərəfli Bəyanatın 9-cu bəndinin yuxarıda iqtibas gətirdiyim hissəsindən göründüyü kimi, burada söhbətin nəqliyyat vasitələrinin və yüklərin hər iki istiqamətdə maneəsiz hərəkətinin təşkilindən getdiyini vurğulayan S.Fətəliyeva diqqətə çatdırıb: “Bu isə dövlətlərarası və həm də xüsusi statusa malik olan dəhliz deməkdir. Maneəsiz hərəkət isə yüklərin, nəqliyyat vasitələrinin və vətəndaşların sərhəd, gömrük və digər xidmətlərin iştirakı olmadan, onların fasiləsiz hərəkətinin təmin edilməsi anlamına gəlir. Çünki bütün konvensiyalarda dövlətlərarası razılaşmalar əsas götürülür və ötən il noyabrın 10-da imzalanmış Bəyanatda həm də üçüncü – zəmanətçi tərəf də vardır ki, bu həm “Beynəlxalq razılaşmalar hüququ” haqqında Vyana Konvensiyasının, həm də beynəlxalq hüququn prinsipləri haqqında bəyannamənin müvafiq müddəalara uyğun olaraq, razılaşmaya imza atan bütün tərəflərin, o cümlədən zəmanətçi ölkənin öz öhdəliklərini yerinə yetirməyə davranmağa borclu olduğunu, buna görə hüquqi məsuliyyət daşıdığını ortaya qoyur”.

Nikol Paşinyanın başqa bir iddiasının Laçın dəhlizi ilə bağlı olduğunu diqqət çatdıran deputat bildirib ki, üçtərəfli Bəyanatın Laçın dəhlizi ilə bağlı hissəsində maneəsiz hərəkətin təşkili ilə bağlı heç bir öhdəlik yoxdur. Bu baxımdan, Laçın dəhlizi mahiyyət etibarilə beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi deyil, sadəcə, Ermənistan vətəndaşlarının, həmçinin Rusiya sülhməramlılarının müvəqqəti nəzarəti altında olan Azərbaycan torpaqlarında yaşayan etnik ermənilərin, sərhəd, gömrük və digər xidmətlərin nəzarətindən keçməklə qarşılıqlı gediş-gəlişinin təşkili məqsədilə yaradılan humanitar dəhlizdir. Digər tərəfdən, üçtərəfli Bəyanatın mahiyyətini regiondakı bütün kommunikasiyaların açılması, əlaqələrin və iqtisadi fəallığın bərpa olunması, davamlı sülhün və təhlükəsizliyin təmin edilməsi təşkil edir. Bu isə qonşulara qarşı yürütdüyü aqressiv ekspansionist siyasət nəticəsində dalana dirənmiş Ermənistanın müstəqil hüququn real subyekti kimi mövcudluğunu qoruması və inkişafı üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən bir məsələdir.

“Ermənistan üzərinə götürdüyü öhdəliklərə əməl etmədiyi təqdirdə mövcud reallıqlardan daha ağır bir yükün altında əzilməkdə davam edəcək. Bunun ağır nəticəsinə isə Ermənistan vətəndaşları qatlanmalı olacaqlar. Çünki Azərbaycan hələ ərazilərinin işğal altında olduğu zaman kəsiyində ölkə ərazisini beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərinin önəmli tərkib hissəsinə və habına çevirməklə, eyni zamanda, logistik alternativlər yaratmaqla dünyanın ən müxtəlif nöqtələrinə maneəsiz və səmərəli çıxış imkanlarını təmin etməyi bacarıb. İndiki şəraitdə, xüsusilə də Azərbaycan torpaqlarının, o cümlədən İranla Ermənistanı birləşdirən Gorus-Qafan yolunun Qubadlı rayonunun ərazisindən keçən hissəsinin işğalına son qoyulduqdan sonra kommunikasiyaların açılmaması məğlub ölkəni daha ağır duruma sala bilər. Bunun ilkin təzahürləri artıq nəzərə çarpmaqdadır”, - deyə deputat vurğulayıb.

S.Fətəliyevanın sözlərinə görə, Gorus-Qafan yolunun Azərbaycanın Qubadlı rayonundan keçən hissəsində - Eyvazlı və Qazançı kəndləri ərazisində nəzarət-buraxılış məntəqələrinin qurulmasının nəticələri və Ermənistan vətəndaşlarının bu ərazidən keçdikləri zaman rüsum ödəmək məcburiyyətində qalmaları, əslində rəsmi İrəvan, o cümlədən Nikol Paşinyan üçün dərs olmalı idi. Amma görünür, Nikol Paşinyan Ermənistanın “marionet dövlət” statusunu qoruyub saxlamağa çalışan dairələrin təlimatından çıxmaq və öz xalqının təhlükəsiz gələcəyi üçün mövcud olan çıxış yollarını görmək istəmir.