Naxçıvan, 3 dekabr, AZƏRTAC

AMEA Naxçıvan Bölməsində Təbii Ehtiyatlar və Bioresurslar İnstitutlarının 2020-ci il üzrə elmi və elmi-təşkilatı fəaliyyəti ilə bağlı hesabat iclası olub.

Naxçıvan Bölməsinin mətbuat xidmətindən AZƏRTAC-ın Naxçıvan bürosuna bildirilib ki, tədbirdə çıxış edən bölmə sədri, akademik İsmayıl Hacıyev hər iki institutun fəaliyyətini yüksək qiymətləndirib və qarşıya qoyulan vəzifələrə nail olunduğunu deyib.

Bölmənin Təbii Ehtiyatlar İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Tofiq Əliyev bildirib ki, elmi müəssisədə bir istiqamət, problem və mövzu, 7 iş üzrə 20 mərhələdə tədqiqatlar aparılıb. 2020-ci il ərzində institut əməkdaşları Naxçıvan Muxtar Respublikasının mineral xammalının kompleks emalının elmi və praktik əsaslarının işlənməsi, çoxkomponentli sistemlərdən qiymətli elementlərin sorbsiya metodu ilə ayrılmasının nəzəri və praktik əsaslarının işlənib hazırlanması, yerli xammallar əsasında Günəş enerji çeviricilərində istifadə edilən birləşmələrin alınması, onların fiziki parametrlərinin və xassələrinin müəyyən edilməsi, həmçinin təbii sərvətlərin öyrənilməsi istiqamətində araşdırmalar aparıb və bir sıra uğurlu nəticələr əldə ediblər.

Qeyd olunub ki, elmdən istehsalata tətbiqyönümlü işlər davam etdirilir. Şorsu müalicəvi palçıqdan 350 ədəd “Şorsu palçığı” hazırlanıb və 247 ədəd yaş, 30 ədəd isə quru “Şorsu palçığı” satış üçün AMEA Naxçıvan Bölməsinin Yaşıl aptekinə verilib. Bundan əlavə, zəy istehsalı və yuyucu toz istehsalı üçün tədqiqat işləri davam edir, istehsal prosesi üçün məqsədyönlü addımlar atılır.

“Təbii Ehtiyatlar İnstitutu respublikanın bir sıra elmi qurumları ilə yanaşı, Rusiya və Türkiyənin müəyyən nüfuzlu tədqiqat mərkəzləri ilə də əlaqələri genişləndirib”, - deyən direktor diqqətə çatdırıb ki, hesabat dövründə institut əməkdaşlarının 93 elmi əsəri, о cümlədən 4 kitabı, 63 elmi məqaləsi, 26 konfrans materialı dərc olunub. Əsərlərdən bir kitab, 22 məqalə, 9 konfrans materialı xaricdə nəşr edilib. Hesabat dövründə 16 əsərə istinad qeydə alınıb. Məqalələrin 6-sı “Clarivate Analytics” (Thomson Reuters) olmaqla, 13-ü impakt faktorlu jurnallarda dərc olunub.

Daha sonra bölmənin Bioresurslar İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini, biologiya elmləri doktoru, dosent İsmayıl Məmmədov elmi müəssisədə cari il ərzində planauyğun olaraq bir istiqamət, problem və mövzu üzrə 26 mərhələdə 11 işin yerinə yetirildiyini bildirib. Qeyd edib ki, il ərzində institutun əməkdaşları tərəfindən 1 monoqrafiya, 2 kitab, 1 metodik vəsait, 95 elmi məqalə və 44 konfrans materialı olmaqla, ümumilikdə, 143 elmi əsər nəşr olunub. Məqalələrdən 29-u, konfrans materiallarından isə 18-i xaricdə çapdan çıxıb. Elmi məqalələrdən 11-i “Clarivate Analytics” (Thomson Reuters) indeksli jurnallarda olmaqla, 31-i impakt faktorludur. Əsərlərin 28-i xaricdə olmaqla, 77-si beynəlxalq kodlu jurnalda dərc edilib. İnstitut əməkdaşları tərəfindən, həmçinin bir xəritə və buklet tərtib olunub.

Diqqətə çatdırılıb ki, Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Aqrar Xidmətlər Agentliyi tərəfindən seleksiya yolu ilə alınmış 7 üzüm, 2 noxud və 1 arpa sortu, eləcə də “Nərgizi”, “Əlincə”, “Qəhvəyi kişmişi”, “Bənəniyar”, “Oğuz”, “Milax” və “Naxçıvan muskatı” adlı yeni üzüm sortlarının ölkəmizin digər ərazilərində kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalı üçün istifadəsinə icazə verilib və mühafizə olunan seleksiya nailiyyətləri Dövlət Reyestrində qeydiyyatdan keçirilib. Tədqiqat dövründə Ümumdünya Təbiəti Mühafizə Fondunun qrant layihələri müsabiqəsində qalib olmuş “Naxçıvan Muxtar Respublikasında bəbirin monitorinqinin aparılması və onun mühafizə strategiyası” mövzusu üzrə beynəlxalq qrant layihəsinin icrası uğurla davam etdirilib.

“Hesabat dövründə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi sədrinin göstərişi ilə Nəbatat bağı muzeylər siyahısına daxil edilib və Naxçıvan şəhərində yerləşən nazirlik, komitə, idarə müəssisə və təşkilatların qrafik üzrə şənbə günləri Nəbatat bağına gəlişi təşkil olunub”, - deyən elmi işlər üzrə direktor müavini qeyd edib ki, institutda elmdən istehsalata tətbiqyönümlü işlər davam etdirilir. Belə ki, 2020-ci tədqiqat ilində 16 adda dərman qarışıqları paketi, 120 litr gülab istehsal edilib. Bundan başqa, 9 adda dərman bitkilərindən yağ və ekstraktları alınıb.

Sonda bölmənin İncəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Əbülfəz Quliyev və Bioresurslar İnstitutunun baş elmi işçisi, akademik Tariyel Talıbov çıxış edərək hər iki elmi tədqiqat müəssisəsinin hesabatını yüksək qiymətləndirib və hesabatın qəbul olunmasını təklif ediblər.