Bakı, 29 iyun, Elvin Camalov, AZƏRTAC

İyunun 29-da Bakıda Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin BMT İnkişaf Proqramı ilə birgə həyata keçirdiyi “Qlobal əhəmiyyətli aqrobioloji müxtəlifliyin mühafizəsi və davamlı istifadəsi” layihəsinin giriş seminarı keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, seminarda Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin, BMT-nin, Prezident Administrasiyasının, Nazirlər Kabinetinin, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Genetik Ehtiyatlar İnstitutu, Elmi Tədqiqat Əkinçilik İnstitutu, Elmi Tədqiqat Tərəvəzçilik İnstitutu, İslam İnkişaf Bankı, Avropa Şurası və sair təşkilatların məsul əməkdaşları iştirak edib.

Layihənin rəhbəri Fərid Abbasov iştirakçılara layihə çərçivəsində 2018-2022-ci illər ərzində görüləcək işlər barəsində, layihənin məqsədi, komponentləri və tərəfdaş təşkilatları haqqında geniş məlumat verib.

Daha sonra kənd təsərrüfatı nazirinin müavini Seyfəddin Talıbov layihəyə uğurlu fəaliyyət arzulayıb. Nazir müavini Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin qeyri-neft sektoruna göstərdiyi yüksək diqqətin nəticəsi kimi, iqtisadiyyatın aparıcı sahələrindən olan aqrar sahənin yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyduğunu tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırıb. Ölkənin davamlı və dayanıqlı inkişafının mövcud təbii ehtiyatların səmərəli istifadəsindən asılı olduğunu vurğulayan nazir genetik ehtiyatların kənd təsərrüfatının inkişafında, xüsusilə seleksiya proqramlarının icra edilməsində mühüm əhəmiyyətə malik olduğunu vurğulayıb.

“Azərbaycan zəngin biomüxtəlifliyə malik ölkələrdən biridir və burada demək olar ki, bütün kənd təsərrüfatı bitkilərinin becərilməsi üçün münbit torpaq-iqlim şəraiti mövcuddur. Milli aqrobiomüxtəlifliyimiz nəinki ölkəmiz, eləcə də dünya ölkələri üçün əhəmiyyətli genetik mənbədir”, - deyə nazir müavini deyib.

S.Talıbov mədəni bitkilərin yabanı əcdadlarının mühafizəsini və hədəf rayonlarda torpaqların eroziya və deqradasiyasının qarşısının alınması sahəsində planlaşdırılan tədbirləri yüksək qiymətləndirib. Nazir müavini qeyd edib ki, həyata keçirilən layihə çərçivəsində 5 il ərzində xalq seleksiyası yolu ilə yaradılan qiymətli sortların və mühüm kənd təsərrüfatı bitkilərinin yaban əcdadlarının etibarlı mühafizəsi təşkil ediləcək, boşluqlar aradan qaldırılacaq, seçilmiş bitkilərdən seleksiyada istifadə edilərək yeni məhsullar və keyfiyyətli sortlar yaradılacaq. Planlaşdırılan işlərin icrasında Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin elmi tədqiqat institutları ilə yanaşı, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi və bioloji ehtiyatlar sahəsinə birbaşa məsul olan Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Genetik Ehtiyatlar İnstitutu ilə sıx əməkdaşlıq edəcək.

BMT-nin rezident əlaqələndiricisi və BMT İnkişaf Proqramının Azərbaycan ofisinin rezident nümayəndəsi Qulam İsakzai bildirib ki, bitkiçilik və əkinçiliyin inkişafı və ümumiyyətlə bölgələrin iqtisadi cəhətdən inkişaf etdirilməsində əsrlərboyu davam edən ənənələrə malik olan Azərbaycan kimi ölkələrdə kənd təsərrüfatı iqtisadiyyatın diversifikasiya olunmasında mühüm rol oynayır.

Q.İsakzai, həmçinin vurğulayıb ki, layihənin maliyyə dəyəri təxminən 24 milyon dollar təşkil edir. Bunun 4,1 milyon dolları Qlobal Ekoloji Fond, 200 min dolları BMT İnkişaf Proqramı, 20 milyon dolları isə Azərbaycan dövləti tərəfindən qarşılanıb. Kənd təsərrüfatı, o cümlədən bitki istehsalı və bağçılıq sahələrinə investisiyaları genişləndirməklə, ölkələr ətraf mühiti qorumuş olur və bununla yanaşı, aclığın aradan qaldırılması, yoxsulluğun azaldılması və insanların səlahiyyətlərinin artırılmasına müvəffəq olurlar.

Giriş seminarında layihəyə cəlb edilən beynəlxalq və yerli ekspertlər tərəfindən planlaşdırılan bütün fəaliyyətlər haqqında iştirakçılara geniş məlumat verilib. Qeyd edilib ki, layihə çərçivəsində Azərbaycanda yayılmış mədəni bitkilərin yabanı əcdadlarının və xalq seleksiya sortlarının toplanması, saxlanması, xəritələşdirilməsi, pasportlaşdırılması, genetik müxtəlifliyin qiymətləndirilməsi, özək və əlamət kolleksiyalarının yaradılması və onlardan seleksiyada istifadə edərək yeni sortların yaradılması planlaşdırılır. Həmçinin qədim xalq seleksiyası sortları və yeni yaradılacaq ekoloji təmiz sortlardan davamlı və dayanıqlı istifadəni təmin etmək üçün seçilən fermerlərə dəstək göstəriləcək. Bundan başqa, Azərbaycan ərazisində biomüxtəlifliklə zəngin olan ərazilərdə torpaq eroziyasının və deqradasiyasının qarşısının alınması istiqamətində tədbirlər görüləcək.

Ərazisi və əhalisinin sayına görə Cənubi Qafqaz regionunun ən böyük ölkəsi sayılan Azərbaycan təxminən 5 milyon hektara yaxın əkinçilik ərazisinə malikdir ki, bu torpağın da təxminən 40 faizi fəal şəkildə becərilir. Torpaq potensialının, genetik bitki mənbələrinin və iqlim şəraitinin zənginliyi ilə tanınan Azərbaycan bitkiçilik və əkinçiliyin təkamül mərkəzlərindən biri hesab olunur. Ümumilikdə, ölkə ərazisində 4500-dən çox çiçəkli, ali sortlu bitki növü və 230-dan çox endemik bitki qeydə alınıb. Azərbaycanda bitki istehsalı kənd təsərrüfatı istehsalının demək olar ki, yarısını təşkil edir ki, bunun da qalan yarısı heyvandarlıq məhsulları istehsalının payına düşür.

Seminar iştirakçıların müzakirələri ilə davam edib, sonda iştirakçıların təklif və fikirləri dinlənilib.