Bakı, 26 aprel, AZƏRTAC

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Fəlsəfə İnstitutunda “Maarifçilik və Cəlil Məmmədquluzadənin sosial-ideoloji görüşləri” mövzusunda respublika konfransı keçirilib.

Tədbiri AMEA-nın vitse-prezidenti, akademik İsa Həbibbəyli açaraq konfransın dövlət başçısının “Cəlil Məmmədquluzadənin 150 illik yubileyinin qeyd edilməsi haqqında” 2019-cu il 17 yanvar tarixli Sərəncamına əsasən keçirildiyini söyləyib. Bildirib ki, bu sənəddən irəli gələrək AMEA-da qəbul olunmuş tədbirlər planına əsasən, elmi müəssisə və təşkilatlar tərəfindən silsilə konfranslar keçirilir, akademiyanın alimləri Cəlil Məmmədquluzadənin yaradıcılığı ilə bağlı məqalələrlə mətbuatda mütəmadi çıxış edirlər.

C.Məmmədquluzadə irsinə yenidən qayıdışın azərbaycançılıq məfkurəsini daha da qüvvətləndirmək və genişləndirmək baxımından önəminə toxunan akademik ölkə başçısının Sərəncamının milli-mənəvi özünüdərk ideyalarına yeni istiqamət verəcəyini vurğulayıb.

İsa Həbibbəyli qeyd edib ki, Mirzə Cəlilin XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda demokratik təfəkkürün inkişaf etdirilməsində, Cümhuriyyət tipli müstəqil dövlətçilik ideyalarının xalqın gündəmində qalmasında, eləcə də tarixi ərazilərimizin sərhədlərinin insanlara xatırladılmasında müstəsna xidmətləri olub. Yazıçı əsərlərində xalqın ictimai-mədəni cəhətdən geri qalmasına və inkişafına mane olan çar Rusiyasının müstəmləkə siyasətini, mənəvi, siyasi despotizmi, eləcə də fanatizmi, cəhaləti sərt tənqid edib, insanları oyatmağa, öz hüquqlarını başa salmağa çalışıb.

Cəlil Məmmədquluzadənin “Poçt qutusu” hekayəsində yaratdığı Novruzəli obrazını Azərbaycan ədəbiyyatının baş qəhrəmanına çevirmə bacarığına sahib olduğunu deyən AMEA-nın vitse-prezidenti ədibin yaradıcılığının, eləcə də klassiklərimizin irsinin müstəqillik işığında, milli mənafe, dövlətçilik ideyalarından, yeni elmi yanaşmalardan tədqiq edilməsinin zəruriliyini bildirib.

Daha sonra Fəlsəfə İnstitutunun direktoru, fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, professor İlham Məmmədzadə çıxış edərək yazıçının əsərlərində milli və bəşəri dəyərlərin əks olunduğunu, kiçik hekayələrindəki ironik istehza və tənqidi yanaşma ilə XX əsrin əvvəllərində milli oyanışa, azadlıq ideyalarının inkişafına təkan verdiyini söyləyib.

Konfransda, həmçinin “Heydər Əliyev və Cəlil Məmmədquluzadənin irsi”, “Cəlil Məmmədquluzadənin ictimai-siyasi görüşləri”, “Böyük amallar uğrunda iki mübariz: İsmayıl bəy Qaspıralı və Cəlil Məmmədquluzadə”, “Cəlil Məmmədquluzadənin dünyagörüşündə millət, din və müasirləşmə məsələləri”, “Cəlil Məmmədquluzadənin dünyagörüşü” və “XX əsrin əvvəlləri Azərbaycan ictimai və fəlsəfi fikrində Mirzə Cəlil realizmi” mövzularında məruzələr dinlənilib.