Bakı, 29 iyul, AZƏRTAC

Müstəqillik əldə etdikdən sonra ölkəmizin beynəlxalq aləmdə öz mövqelərini möhkəmləndirməsi üçün kadr hazırlığı keyfiyyətinin artırılması tələb olunurdu. Bu tələb təhsil quruculuğunu aktuallaşdırırdı. Ümummilli lider Heydər Əliyev bu reallıqdan çıxış edərək deyirdi: “Dövlət müstəqilliyinin xalqımıza bəxş etdiyi nemətlərdən biri də odur ki, biz artıq təhsil sistemimizi xalqımızın, millətimizin tarixinə, mənəviyyatına, ənənələrinə uyğun qururuq. Doğrudur, bu proses çox mürəkkəb prosesdir. Bu proses qısa müddətdə başa çata bilməyəcəkdir. Bu gün təhsil sahəsində çalışan bütün vətəndaşlara, müəllimlərə, təhsil müəssisələrinin rəhbərlərinə müraciət edərək, xahiş edirəm ki, onlar tezliklə təhsil sistemində işlərin müstəqil Azərbaycanın prinsipləri əsasında qurulmasına nail olsunlar”. Bu, təhsil işçilərinə qlobal çağırış idi, onun mahiyyəti aydın idi, hər bir ölkənin rəqabətlilik indeksinin dərəcəsi onun təhsil sisteminin səviyyəsi ilə ölçülür. Buna görə də təhsil işçilərinin qarşısında müasir dövrün tələblərinə uyğun olaraq ölkəmizin dinamik və davamlı inkişafını təmin edə, qlobal çağırışlara cavab verə, Azərbaycan həqiqətlərini dünyaya çatdıra biləcək, rəqabətədavamlı yeni kadrlar hazırlamağa qadir olan təhsil sistemi qurmaq tələb olunur.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a açıqlamasında pedaqoji elmlər doktoru, professor Hikmət Əlizadə deyib.

O qeyd edib ki, ötən illər ərzində təhsil sahəsində nəzərəçarpacaq dərəcədə genişmiqyaslı işlər görülüb: “2005-ci ildə ölkəmiz Boloniya prosesinə qoşuldu. Bu, ali təhsilin inkişafında yeni mərhələ olsa da, məzmunu etibarı ilə onun reallaşdırılması çox mürəkkəb bir iş idi. Köhnənin yeni ilə əvəz edilməsi həmişə böyük çətinliklərlə müşayiət olunur, çətin olsa da bu yolu qət etmək lazım idi. Qürurverici haldır ki, Azərbaycan təhsil işçiləri bu yolda qətiyyətlə addımladılar və ölkəmizdə kadr hazırlığı siyasəti yeni müstəviyə keçdi. 2009-cu ildə “Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun qəbul edilməsi ilə Azərbaycan ali təhsil sisteminin məzmunu əhəmiyyətli dərəcə yeniləndi, Avropa kredit transfer sisteminin tətbiqinə və ali təhsildə bakalavriat, magistratura və doktorantura səviyyəsi üzrə kadr hazırlığına başlanıldı. Bu taleyüklü yeniliklər bir tərəfdən Azərbaycanın vahid Avropa ali təhsil məkanına inteqrasiyası, digər tərəfdən isə Azərbaycan ali təhsil sisteminin modernləşməsi üçün təməl rolu oynamalı və ən əsası keyfiyyətli kadr hazırlığını təmin etməli idi”.

Hikmət Əlizadə vurğulayıb ki, görülmüş işləri müstəqilliyin otuzillik zirvəsindən təhlil edəndə diqqətçəkən uğurlar hər birimizi sevindirir. Bu illər ərzində ölkəmiz Avropa ali təhsil məkanının bərabərhüquqlu üzvünə çevrilib, Azərbaycan ali təhsil müəssisələrinin fəaliyyəti Boloniya prosesinin tələbləri çərçivəsində qurulan Avropa kredit transfer sisteminin tətbiq olunması nəticəsində aparıcı universitetlərin qabaqcıl təcrübəsi ölkəmizə gətirilib. Yüksəkixtisaslı kadr hazırlığında yeni yanaşma və metodologiyaların tətbiqi nəticəsində universitetlərdə keyfiyyətin təminatı mərkəzlərinin qurulması, məzunların işlə təmin olunmasına xidmət edən karyera mərkəzlərinin fəaliyyətinin effektivliyinin yüksəldilməsi, müəllim və tələbə mobilliyinin həyata keçirilməsi ali təhsildə tədris prosesinin yeni keyfiyyət mərhələsinə qədəm qoymasına imkan verib.

Təhsil elə bir sahədir ki, onun nəticələrinin əldə edilməsi zaman kontekstində öz həllini tapır. Bu reallıqdan çıxış edərək, ölkəmizin və o cümlədən təhsilimizin inkişafı üçün qısa müddətdə prioritet ixtisaslar üzrə yeni kadrların hazırlanması məqsədilə Prezident İlham Əliyevin müvafiq Sərəncamı ilə “2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı” təsdiq edildi.

Professor Hikmət Əlizadə diqqətə çatdırıb ki, azərbaycanlı gənclərin digər ölkələrdə təhsil alması təcrübəsi ölkəmizdə ilk dəfə hələ SSRİ dövründə Azərbaycana rəhbərlik etmiş ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən aprobasiyadan uğurla keçib. Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəldiyi 1969-cu ildə SSRİ-nin geridə qalan aqrar respublikası olan Azərbaycanın qabaqcıl sənaye respublikasına çevrilməsində Ulu Öndərin bu uzaqgörən siyasətinin rolu az olmayıb. Nüfuzlu ali məktəblərdə təhsil alan azərbaycanlı gənclər öz ixtisasları üzrə səriştəli mütəxəssislər kimi müxtəlif sahələrdə uğurla fəaliyyət göstəriblər.

“2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı”nın təsdiqi bu istiqamətdə mühüm əhəmiyyət kəsb etdi. Proqram çərçivəsində azərbaycanlı gənclər dünyanın ən nüfuzlu universitetlərində bakalavriat, magistratura və doktorantura səviyyələrində təhsil almaq imkanı əldə etdi. Bu gənclərin böyük əksəriyyəti təhsilini başa vurub geri qayıtdı və hazırda müxtəlif sahələrdə ölkəmizin davamlı və dinamik inkişafına öz töhfəsini verir.

2014-cü ildə Təhsil Nazirliyi tərəfindən kadr hazırlığının daha da yaxşılaşdırılması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edən “SABAH” layihəsinə start verildi. Layihə özünəməxsusluğu ilə seçilir və yüksəkixtisaslı kadr hazırlığı baxımından uğurlu bir addımdır. Bu layihəyə əsasən ali məktəb tələbələri I kursun sonunda imtahan və müsahibə əsasında seçilir və təhsilini “SABAH” qruplarında davam etdirirlər. Öz bilik və bacarıqları ilə fərqlənən bu tələbələr auditoriyada daha güclü rəqabət mühitinə düşür. Layihəyə əsasən müəllimlər də müsahibə əsasında “SABAH” qruplarında dərs demək hüququ əldə edirlər. Nəticədə “SABAH” qruplarında təhsilin çətinləşdirilmiş məzmunda, interaktiv təlim metodları vasitəsilə tədris edilməsinə imkan yaranır. Bu onların daha keyfiyyətli mütəxəssis kimi hazırlanmasında mühüm rol oynayır.

Hikmət Əlizadə bildirib ki, ölkəmizdə ali təhsilin məzmununun təkmilləşdirilməsi və kadr hazırlığının keyfiyyətinin artırılması istiqamətində daim yeni addımlar atılır. Bu addımlardan biri də dünyanın nüfuzlu universitetləri ilə birgə reallaşdırılan ikili diplom proqramlarının tətbiq olunmasıdır. Dünyanın nüfuzlu universitetlərinin bu proqramın reallaşmasında maraqlı olması, ilk növbədə, ali təhsil müəssisələrimizin beynəlxalq nüfuzunun artmasının nəticəsi kimi dəyərləndirilməlidir: “İkili diplom proqramları böyük uğurlara imza atdı. Bu, ilk növbədə, xarici ölkələrin nüfuzlu universitetlərinin təhsil və elmi mühitinin ölkəmizə gətirilməsi deməkdir. İkili diplom proqramları çərçivəsində tələbələr bağlanmış müqaviləyə əsasən xarici ölkə universitetində təcrübə keçir, həmin universitetin nüfuzlu alimləri Bakıya gəlir, mühazirə və seminar məşğələləri aparırlar. Yüksək intellektual imkanları ilə fərqlənən azərbaycanlı gənclər onlar üçün yaradılan belə təhsil mühitindən daha yüksək səviyyədə yararlana bilir, tələb olunan yüksəkixtisaslı kadr kimi hazırlanırlar”.

İkili diplom proqramlarının uğurlu nəticələrinə əsaslanaraq Prezident İlham Əliyev tərəfindən “2019-2023-cü illər üçün Azərbaycan Respublikasında ali təhsil sisteminin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması üzrə Dövlət Proqramı” təsdiq edildi. Bu proqram çərçivəsində ikili diplom proqramlarının həyata keçirilməsi daha da aktuallaşdı, yeni müqavilələrin imzalanmasına start verildi. Hazırda müxtəlif ali məktəblər tərəfindən xarici ölkələrin nüfuzlu universitetləri ilə ikili diplom proqramları üzrə müqavilə bağlanması istiqamətində danışıqlar davam etdirilir. Xarici ölkə ali məktəbləri ilə əlaqələr ikili diplom proqramları ilə məhdudlaşmır. Nüfuzlu universitetlərin təhsil mühiti ölkəmizə gətirilir – M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin və M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universitetinin Bakı filialları yaradılıb. Bu filialların fəaliyyəti ölkəmiz üçün daha keyfiyyətli kadr hazırlığı baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Bütün bunlar ölkəmizdə təhsilin inkişafı və kadr hazırlığı işinin daim diqqət mərkəzində olduğunun göstəricisidir. Təhsil sahəsində görülən işlər iqtisadi potensialımızın insan kapitalına çevrilməsi müstəvisində yeni üfüqlər açır.