Berlin, 14 dekabr (AZƏRTAC). Berlində Beynəlxalq İnsan Hüquqları gününə həsr olunmuş “Həqiqət barışığa aparan yoldur” adlı “Unudulmuş qurbanlar - Qafqazda yəhudilər və azərbaycanlılar” mövzusunda gecə keçirilmişdir.

Almaniyadakı Azərbaycanlıların Koordinasiya Mərkəzinin təşəbbüsü, Avropa Azərbaycanlılar Cəmiyyətinin dəstəyi, Qafqaz-Avropa Mədəniyyət və Elm Cəmiyyəti və Alman-Azərbaycan Münasibətlərinin İnkişafı Cəmiyyətinin iştirakı ilə keçirilmiş tədbirdə Almaniya parlamentinin üzvləri, qeyri-hökumət təşkilatlarının, Berlin yəhudi icmasının nümayəndələri, türk və Azərbaycam diasporunun fəalları, tələbələr, elmi işçilər, jurnalistlər iştirak etmişlər.

Tədbir, məzmunca Beynəlxalq İnsan Hüquqları gününün əhəmiyyəti ilə səsləşən, bir-birilə bağlı bir neçə hissədən ibarət idi. Bu hissələri bir ana xətt birləşdirirdi: Azərbaycanda müxtəlif dövrlərdə erməni millətçilərinin və quldur qruplaşmalarının törətdikləri cinayətlərin açıqlanması, Ermənistanın Azərbaycan ərazilərini işğal etməsi kontekstində bir milyondan çox azərbaycanlının insan hüquqlarının tapdalanması, Xocalı soyqırımının dünya ictimaiyyəti tərəfindən qəbul edilməsinə nail olunmadı.

Avropa Parlamentinin üzvü Eduard Lintner Ermənistanın Azərbaycana qarşı işğalçı siyasətini tənqid etmiş, Avropanın Dağlıq Qarabağ məsələsinin həllində daha fəal iştirakının vacibliyini etiraf etmişdir.

Beynəlxalq İnsan Hüquqları gününün yaranma tarixindən danışan Azərbaycanın Almaniyadakı səfiri Pərviz Şahbazov ölkəmizin ermənilər tərəfindən tarixən (Quba, Şamaxı və s.) və yaxın keçmişdə (Xocalı) törədilən cinayətlər haqqında məlumat vermiş, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunmasının barışıq üçün yeganə yol olduğunu diqqətə çatdırmışdır.

Alman-Azərbaycan Forumunun sədr müavini, Potsdam Universitetinin professoru Vilfrid Furman çıxışında ermənilərin Azərbaycana qarşı işğalçı siyasətdən, nəhayət əl çəkməsinin onlar üçün yeganə çıxış yolu olduğunu dərk etmələrinin vacibliyini vurğulamışdır. Ermənilər zəbt etdikləri Azərbaycan torpaqlarının yalnız geri qaytarılması şərtilə barışığa gəlmək məcburiyyətindədirlər.

Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin direktoru Şahin Namati-Nasab bir milyon qaçqın və məcburi köçkün soydaşımızın insan hüquqlarının kobud şəkildə pozulduğunu bildirmiş, beynəlxalq insan hüquqları təşkilatlarından Azərbaycan xalqına ədalətli münasibətin gözlənildiyini diqqətə çatdırmışdır. O bildirmişdir ki, Avropa və ABŞ parlamentləri Azərbaycana qarşı münasibətdə bəzən ikili standartlar tətbiq edirlər.

Azərbaycanın regionda Avropanın ən önəmli siyasi-iqtisadi tərəfdaşı olduğunu yada salan Şahin Namati-Nasab Avropanın da qarşılıqlı şəkildə etibarlı əməkdaş olmasının arzu edildiyini demişdir.

Avroqafqaz Cəmiyyətinin sədri, Bonn və Berlin universitetlərinin professoru xanım Eva Maria Aux “Azərbaycan yəhudiləri - unudulmuş icma” mövzusunda məruzə edərək tarixən Azərbaycanda məskunlaşmış yəhudilərin indiyədək tam əmin-amanlıqda yaşadıqlarını tarixi faktlarla əsaslandırmışdır. O, Azərbaycanın Quba rayonunda Qafqaz yəhudilərinin azərbaycanlılarla birlikdə yüz illərlə sülh şəraitində yaşayaraq, hər iki xalqın 1918-1919-cu illərdə erməni daşnakları tərəfindən qətlə yetirilməsi haqqında tarixi məlumatlardan və yeni araşdırmaların nəticələrindən danışmışdı. Xanım Aux qeyd etmişdir ki, ötən əsrin 90-cı illərində erməni terrorçuları tərəfindən Azərbaycanda daha bir faciə - Xocalı soyqırımı törədilmişdir.

Tədbirdə siyasi elmlər doktoru, mərhum professor Rövşən Mustafayevin sonuncu - “Ölüm marşları” kitabının təqdimatı olmuşdur.

AMEA-nın İnsan Hüquqları İnstitutunun direktoru Aytən Mustafayeva kitabın alman dilində nəşri haqqında məlumat vermişdir. O, 1918-ci il Qubada erməni quldurlarının yəhudi icmasına qarşı törətdiyi vəhşilikləri faktlar və sənədlər əsasında təsvir edərək, erməni terrorundan və ermənilər tərəfindən törədilən cinayətlərdən danışmışdır.

Xocalı hadisələri zamanı beynəlxalq insan hüquqlarının kobud və dəhşətli şəkildə pozulmasından danışan Almaniyadakı Azərbaycanlıların Koordinasiya Mərkəzinin icraçı direktoru Samira Patzer-İsmailova demişdir ki, Avropa ictimaiyyəti bu soyqırımı diqqətsiz qoymuşdur.

Tədbirdə İslam Konfransı Gənclər Forumunun mədəniyyətlərarası dialoq üzrə baş əlaqələndiricisi Leyla xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə aparılan “Xocalıya ədalət” kampaniyasının alman dilində təqdimatı olmuşdur.

Tədbirdə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin və Azərbaycanın Almaniyadakı səfirliyinin dəstəyi ilə Bakıdan gətirilmiş “Ölüm marşları” kitabının nüsxələri, Xocalı faciəsinə və “Xocalıya ədalət” kampaniyasına dair materiallar, Dağlıq Qarabağ problemi və Azərbaycan haqqında nəşrlər nümayiş olunmuş və qonaqlara paylanmışdır.

Azərbaycanın Almaniyadakı səfirliyinin nümayəndələri tədbirin təşkilinə yardım etmişlər.

İslam Konfransı Gənclər Forumunun təşəbbüsü ilə tədbirin materiallarının kitab şəklində çap edilməsi nəzərdə tutulmuşdur.

Vüqar Seyidov

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Berlin