DÜNYA
Ermənistan - oliqarxların əlində oyuncaq olan ölkə
Paris, 24 fevral ( AZƏRTAC ). Fevralın 18-də Ermənistanda keçirilən prezident seçkiləri başa çatmış və Serj Sarkisyan növbəti dəfə prezident kürsüsünə sahib olmuşdur. Seçkilər hakimiyyəti əldə saxlamaq naminə xüsusi canfəşənlıq göstərən elitanın ölkə iqtisadiyyatını iflic vəziyyətinə saldığı və cəmiyyəti yoxsulluq girdabına sürüklədiyi bir dövrə təsadüf etmişdir. S.Sarkisyan seçkiqabağı kampaniyada xalqa bol -bol yalan vədlər versə də, ölkədə yaşayış səviyyəsinin həddindən artıq aşağı düşməsi səbəbindən ümidsizliyə qapılan sadə xalq kütləsində heç bir inam yaratmamışdır.
“Heritage Foundation”un və “Wall Street Journal”ının dünya dövlətlərinin iqtisadi göstəricilərinə dair dərc etdikləri illik hesabatda ən axırıncı yerlərdən birini tutan Ermənistanın 2013-cü ildə də iqtisadiyyatında heç bir dəyişiklik baş verməyəcəyi, əksinə vəziyyətin daha da ağırlaşmasının yoxsulluğun son həddində yaşayan əhalinin aşağı təbəqəsinin yenə də pessimist hisslərə qapılmağa vadar edəcəkdir. S.Sarkisyanın yalanla yoğrulan vədlərinə baxmayaraq dövlət tərəfindən verilən yardımlar və təqaüdlər, əmək haqları artırılmayacaqdır.
Ermənistanda investiya siyasəti olmadan işsizlik problemini həll etmək mümkün deyildir. Hakimiyyət yardım alan və aldıqları təqaüdlə zorla dolanan əhalini qiymətləri artırmaqla əzab zəkməyə vadar etmişdir.
Hakimiyyət yoxsul təbəqənin yaşayış səviyyəsin yaxşılaşdırmaq əvəzinə gələcəkdə vergiləri artırmaqla dövlət büdcəsinə 418 milyard dram əlavə gəlir gətirməyi qərara almışdır. Hələ 2012-ci ildə vergilərin artırılması daha da yoxsullaşmaqda olan əhali arasında böyük narazılıq yaratmışdır. Çünki bu əlavə gəlir əhalinin sosial şəraitinin yaxşılaşmasına deyil, müxtəlif yollarla dövlət rəsmləri olan oliqarxların ciblərinə axmışdır. Nəticədə ölkədə yoxsulluğun son həddində yaşayan insanların sayı xeyli artmışdır. Hakimiyyətdə olanların yeitdiyi siyasət əhalinin var-yoxdan çıxmasına, 34 faizinin yoxsulluğun son həddində yaşamasına səbəb olmuşdur. Əhalinin həyat tərzi ilə bağlı ölkədə aparılan sorğuda iştirak edənlərin yalnız on faizi yaşayış səviyyəsindən razı qaldığını, 37, 4 faizi isə dözülməz və ağır şəraitdə yaşadıqlarını bildirmişdir.
Ermənistan əhalisin ciddi təhlükə təhdid edir: milli valyuta - dramın alıcılıq qabiliyyətini getdikcə itirməsi. 2009-cu ildə hökumət dramı xilas etmək üçün müəyyən vasitələrə əl atsa da, bunun heç də xeyri olmamış, milli valyutanın bazar fonunda kursu getdikcə aşağı düşmüş, ABŞ dollarının məzənnə kursu daha da bahalşmış, bir dollar üçün 300 dram deyil, 360 dram ödəmək lazım gəlmişdir. Nəticədə əhali əmanətlərinin böyük bir hissəsini itirməli olmuşdur. Bu gün 2009-cu ildəki səhnə yenidən təkrar oluna bilər. Hakimiyyətin apardığı daxili siyasət cari il büdcəsinin təhlükəli olmasından xəbər verir. Dövlət rəsmləri dramı xilas etmək üçün onu 20 faiz devalvasiya etməyə çalışır. Elə bu səbəbdən də erməni əhalisi gündəlik həyatlarının yaxşılaşcağına ümid bəsləməməlidir.
Yaxşı həyat çox az bir qisim erməni üçün realdır. Əhalinin 90 faizi hesbabına on faiz erməni firəvan həyat sürür və varidalarını getdikcə artırırlar. Hakimiyyət və dövlət məmurları ilə əlaqəli olan iş adamları və bankirlər yüksək səviyyəli həyat tərzi keçirirlər. Əhalinin əksəriyyəti isə aclıq və səfalətə düçar olur. İqtisadiyyatı getdikcə tənəzzülə uğrayan kasıb ölkə gənc nəslə heç nə vəd etmir.
Korrupsiyaya qurşanan məmurların və oliqarxların əlində artıq oyuncağa çevrilən ölkədə ağır vəziyyət yaranmışdır. İşsizlik, varlanmaq eyhirasına qapılan məmurların xalqı çapıb talaması çoxlarını xaricə qaçmağa vadar etmişdir. Rəsmi məlumata görə, ailələrini dolandırmaq naminə Avropa ölkələrinə, xüsusilə də Rusiyaya üz tutan ermənilərin sayı bir milyonu keçmişdir. Əlbəttə bu, rəsmi məlumatdır, qeyri-rəsmi məlumata əsasən, onları sayı qat-qat artıqdır və vətənlərini tərk etmə prosesi bu gün də davam edir.
Maliyyə böhranı Ermənistanı çıxılmaz vəziyyətə qoymuşdur. Ölkə getdikcə talanır. Xaricdəki güclü erməni lobbisinin yardımı olmasa, bu ölkənin varlığı şübhə altında ola bilər. S.Sarkisyanın prezident seçkiləri ərəfəsində verdiyi vədlərə yoxsulluğun son həddində yaşayan insanlar artıq inanmırlar. Onun əvvəlki beşillik hakimiyyəti dövründə əhalinin yaşayış səviyyəsinin yaxşılaşdırılması istiqamətində bir iş görülməmiş, əksinə kasıb təbəqənin sayı getdikcə artmışdır. S.Sarkisyanın hakimiyyəti ona yaxın bir qrup adamın varlanmasına xidmət etmişdir.
Bir sözlə, bir qrup oliqarxın əlində oyuncaq olan və onlar tərəfindən idarə olunan Ermənistanda heç də yaxşı gələcək görünmür.
Əsgər Əliyev
AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri
Paris