NBM deyirsiniz - NBM olsun, suverenlik deyirsiniz - suverenlik olsun!

Bakı, 2 noyabr, AZƏRTAC
Ermənistan Respublikasının Dövlət Gəlirləri Komitəsinin rəhbəri Rustam Badasyan dünən qonşu Azərbaycanı növbəti dəfə “xoşbəxt etmək” qərarına gəlib.
AZƏRTAC “Caliber” nəşrinə istinadla xəbər verir ki, Badasyan öz dövlətinin “səxavətini” nümayiş etdirməyi qərara alaraq deyib: “Erməni tərəfi Azərbaycan ilə sərhəddə üç yeni nəzarət-buraxılış məntəqəsinə (NBM) xidmət etməyə hazırdır. Sərhəd buraxılış məntəqələri və nəzarət rejimləri artıq müəyyən edilib. Əgər Azərbaycan tərəfi bu NBM-lərin xidmətlərindən istifadə etmək istəyirsə, onda erməni tərəfi həmin xidmətləri təqdim etməyə hazırdır”.
Rəsmi Bakı tərəfindən artıq bir dəfə rədd olunmuş təklifi dönə-dönə yenidən səsləndirməyin mənası yoxdur. Azərbaycan tərəfinin dəfələrlə qeyd etdiyi kimi, qonşu dövlətin nümayəndəsi tərəfindən səsləndirilmiş üç absurd marşrut ümumi məqsədə xidmət etmir və Ermənistan kapitulyasiya aktını imzalayarkən ən optimal marşrutlar üzrə nəqliyyat kommunikasiyalarının açılması ilə bağlı üzərinə götürdüyü öhdəliklərə uyğun gəlmir. İrəvan onun üçün yalnız yeni məyusluğa (bəlkə də tamam kədərli nəticələrə) gətirib çıxara biləcək oyunları davam etdirir. Hansısa bunkerdə kapitulyasiya aktını imzalayarkən bir söz demək, iki ildən sonra isə regional oyunçuların şübhəli dəstəyinə güvənərək oyunu dəyişməyə cəhd göstərmək olmaz. Ay qonşular, bu sizin üçün məhəllə futbolu deyil ki, oyunun gedişində fırıldaq işlədəsiniz.
Söhbət yeni marşrutun yaradılmasından yox, hələ sovet dövründə mövcud olmuş və fəaliyyət göstərmiş marşrutun bərpasından gedir. Həmin illərdə dəmir yolu boyunca avtomobil yolu da salınmışdı. Karen Dəmirçyanın başçılığı ilə Ermənistan SSR-in ovaxtkı rəhbərliyi Araz çayının şimal sahili boyunca Mincivandan Ordubada avtomobil yolunun çəkilməsinə müqavimət göstərmək üçün dəridən-qabıqdan çıxırdı. Lakin Sov.İKP MK Siyasi Bürosunun üzvü, nəqliyyat sektoruna cavabdeh olan Heydər Əliyev bu yolun çəkilməsinə nail oldu. Ermənistanın sonrakı hakimiyyət orqanları həmin yolu yenidən yararsız vəziyyətə saldılar. O vaxt Heydər Əliyev qarşıya qoyulan məqsədə nail olduğu kimi, indi də İlham Əliyev bu işi başa çatdıracaq. Qoy, Ermənistanda (və bəzi başqa ölkələrdə) buna şübhə etməsinlər. Bu, hansısa “şıltaqlıq” deyil, belə bir mübahisəsiz faktın başa düşülməsidir ki, bu marşrut ən qısa və hər cəhətdən optimal marşrutdur.
Ermənistanın təklif etdiyi marşrutlar üzrə yolun uzun olması öz yerində, onlar həm də topoqrafik səbəblərə görə əlverişli deyil. Asiyadan Avropaya yük axınının artması şəraitində qış aylarında dağ aşırımlarından keçən bu dolanbac yollarda nəqliyyatın hərəkətini təmin etmək mümkün olmayacaq. Ermənistan tərəfi Azərbaycana özünün əbədi tıxacları, qar tufanları və başqa çətinlikləri ilə seçilən “Yuxarı Lars” variantını “hədiyyə etmək” üçün qəsdən bu əngəlləri törədir.
Ermənistan mətləbdən yayınmağa cəhd göstərərək “dəhliz” və “eksterritorial” sözlərindən yapışır. Söhbət həmin yolların necə adlandırmasından getmir (yeri gəlmişkən başqa hallarda Ermənistan nədənsə, “dəhliz” sözündən istifadə etməyə əsla utanmır). Kommunikasiyaların açılması cənub qonşularımızın dönə-dönə şivən qaldırdıqları dövlət sərhədlərinin (onları “tarixi sərhədlər” adlandırsalar belə) dəyişməsinə, suverenliyin pozulmasına və ya daha nələrəsə gətirib çıxarmayacaq. Məgər körfəzdən Qara dəniz limanlarına gedən, noyabrın 1-də Tehranda aparılmış Ermənistan-İran danışıqlarının iştirakçılarının niyyətinə görə İran, Ermənistan və Gürcüstan ərazisindən keçməklə Hindistanı Avropa ilə birləşdirməli olan Şimal-Cənub Beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi bu ölkələrin suverenliyini hər hansı şəkildə pozurmu, onların sərhədlərini dəyişirmi? Yox! Onda Cənubi Qafqazda “tarixi sərhədlərin dəyişməsi” barədə İrandan səslənən bu isteriya nəyə lazımdır?! Bəs Ermənistan 30 il ərzində bizim sərhədlərimizi dəyişməyə cəhd göstərəndə İran harada idi?! Hətta Xudafərin ətrafında bənd tikməyə də utanmadınız! Məgər dostlar belə hərəkət edərmi?!
Budur, indi İrəvan öz cənub qonşusunun gözlənilmədən təklif etdiyi dəstəkdən ruhlanaraq “pozada” dayanıb və heç kəsin pozmağa hazırlaşmadığı suverenlik barədə danışmağa başlayıb! Yəni, doğrudanmı aydın deyil ki, Ermənistan beləliklə özünü təcrid olunmuş vəziyyətdə qoyacaq, ona görə ki heç kəs onun Azərbaycan ərazisində nəqliyyat imkanlarından birtərəfli qaydada istifadə etməsinə yol verməyəcək. Bakı özü üçün alternativ variantlar tapacaq (artıq tapıb), bəs siz nə edəcəksiniz? Türklərin bu başıbəlalı 46 kilometr məsafəni getməsinə imkan vermədiyinizə görə sevinərək yenə təcrid olunmuş vəziyyətdə qalacaqsınız? Bu, “qonşunun acığına öz gözünü çıxarmağa” bənzəmirmi?
Yeri gəlmişkən, Ermənistan hökumətinin üzvünün dünənki bəyanatında bir neçə dəfə nəzarət-buraxılış məntəqəsinin adını çəkməsindən açıq-aydın görünür ki, onun ölkəsi Laçın yolu barədə seçimini edib. İndi Xankəndidə lap milyon nəfəri meydana çıxarsanız da, xeyri yoxdur. NBM deyirsiniz - NBM olsun, suverenlik deyirsiniz - suverenlik olsun! Ancaq Azərbaycan məqsədinə nail olacaq.