RƏSMİ XRONİKA
OĞUZ-QƏBƏLƏ-BAKI SU KƏMƏRİNİN TƏMƏLİNİN QOYULMASI MƏRASİMİNDƏ AZƏRBAYCAN PREZİDENTİ İLHAM ƏLİYEVİN NİTQİ
Əziz bacılar və qardaşlar!
Mən sizin hamınızı ürəkdən salamlayıram. Bu gün çox gözəl, çox tarixi bir gündür. Çox böyük, Azərbaycan üçün çox önəmli layihə bu gün həyata keçirilməyə başlayır. Bu gün biz Oğuz-Qəbələ-Bakı su kəmərinin təməlini qoyduq və əminəm ki, qısa müddət ərzində bu kəmər inşa olunacaq və Bakı şəhərini içməli su ilə təmin edəcəkdir.
Bildiyiniz kimi, bu kəmərin tikintisi üçün əvvəllər çox böyük səylər göstərilmişdir, tədqiqat işləri aparılmışdır. Ancaq maliyyə vəziyyəti bunu həyata keçirməyə imkan vermirdi. İndi isə Azərbaycanın iqtisadi inkişafı o qədər sürətlə gedir ki, biz istənilən layihəni həyata keçirməyə qadirik. İlk növbədə, biz insanları daha çox narahat edən məsələlərə diqqət göstəririk, əsas vəsaiti oraya yönəldirik. Sosial məsələlərin həlli, infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsi bizim üçün prioritet məsələdir. O cümlədən su təchizatı. Su, sağlamlıq deməkdir, həyat deməkdir. Bu bölgədə mövcud olan su ən yüksək keyfiyyətə malikdir. Deyə bilərəm ki, dünyanın ən yüksək standartlarına uyğundur və bəlkə də, bu standartlardan da yüksəkdir. Əlbəttə ki, bu kəmərin tikintisi nəticəsində Azərbaycanda xeyli böyük işlər görüləcək, yeni iş yerləri açılacaqdır. Nəticədə Bakı şəhəri içməli su ilə tam şəkildə təmin olunacaqdır. Bakının su təminatı bizi qane edə bilməz. Bu vaxta qədər 4 kəmər tikilibdir. Birinci kəmər 1917-ci ildə Hacı Zeynalabdin Tağıyev tərəfindən çəkilmişdir. 1950-ci illərdə bir kəmər tikilibdir. Bundan sonra iki kəmər ulu öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə tikilibdir. Əminəm ki, bu beşinci kəmər Bakının bütün su problemlərinin həllinə imkan yaradacaqdır.
Bunu etmək üçün, əlbəttə ki, hər bir böyük layihəni həyata keçirmək üçün ilk növbədə, maliyyə imkanları lazımdır və biz də bunları yaradırıq. Son illər ərzində Azərbaycanın uğurlu iqtisadi siyasəti, aparılan iqtisadi islahatlar imkan yaradır ki, bu gün biz infrastruktur layihələrinə böyük həcmdə vəsait qoyuruq. Elektrik stansiyaları, məktəblər, xəstəxanalar tikilir, yollar salınır, su kəmərləri çəkilir. Bu da çox böyük əhəmiyyətə malikdir ki, biz Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəmərinin fəaliyyəti nəticəsində əldə edilmiş gəlirləri su kəmərinin tikintisinə yönəltmişik. Azərbaycanın uğurlu neft strategiyası öz konkret nəticələrini verməkdədir. Biz bunu bugünkü tədbirdə də görürük. Biz bunu Azərbaycanda tikilən məktəblərin simasında görürük, maaşların, pensiyaların artırılmasında görürük, yeni yolların salınmasında görürük.
Bütün bu işlərin təməli 1994-cü ildə qoyulmuşdur. Ulu öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Azərbaycanda başlanmış uğurlu neft strategiyamız bu imkanları bizə yaradır. İndi Azərbaycanın iqtisadiyyatı ən yüksək sürətlə inkişaf edir. Ardıcıl iki ildir bizim iqtisadiyyatımız dünyada ən sürətlə inkişaf edən iqtisadiyyatdır. 2005-ci ildə artım 26 faiz, 2006-cı ildə isə 34 faiz olmuşdur. Yəni bunlar dünyada analoqu olmayan bir göstəricilərdir. Bununla bərabər, yoxsulluğun səviyyəsi kəskin şəkildə aşağı düşür, işsizlik aradan qaldırılır.
Bilirsiniz ki, regionların sosial-iqtisadi inkişafı bizim üçün ən prioritet məsələlərdən biridir.
Təsadüfi deyil ki, böyük layihələr, infrastruktur layihələri, ilk növbədə, bölgələrdə reallaşdırılır. Bu yaxınlarda beş yeni elektrik stansiyası tikilmişdir. Onların dördü bölgələrdədir. Bakını bölgələrlə birləşdirən yollar salınır. Xəstəxanalar, ilk növbədə, bölgələrdə tikilir. İdman qurğuları da rayonlarda yaradılır. Yeni turizm obyektləri, mehmanxanalar - bütün bunlar imkan yaradır ki, işsizlik aradan qaldırılsın, insanlar işlə təmin olunsunlar, daha da yaxşı yaşasınlar və bölgələr dirçəlsin, inkişaf getsin. Azərbaycanın hərtərəfli inkişafı məhz bunun hesabına davam edəcəkdir.
Bizim artıq çox güclü iqtisadi potensialımız mövcuddur. Neft-qaz layihələri Azərbaycanı inkişaf edən ölkəyə çeviribdir. Növbəti illərdə bizə çoxlu gəlirlər gələcəkdir və ilk növbədə, ölkəmizin müxtəlif sahələrini inkişaf etdirməliyik. İnfrastruktur, sosial obyektlərin yaradılması, yeni iş yerlərinin açılması, sahibkarlara dəstək, turizmin inkişafı və beləliklə, qeyri-neft sektorunun ümumi inkişafı mümkün olacaqdır. Biz bunu artıq görürük. Bu yaxınlarda regional inkişaf proqramının üçilliyinə həsr edilmiş müşavirədə biz bunu bir daha gördük. Bütün bölgələrdə sürətli inkişaf gedir, böyük işlər görülür. Əminəm ki, bundan sonra da nəzərdə tutulmuş bütün proqramlar həyatda öz əksini tapacaqdır.
Azərbaycan öz siyasətini müstəqil şəkildə aparır, bizim iqtisadi imkanlarımız artır, Azərbaycan iqtisadi müstəqilliyini, enerji təhlükəsizliyini təmin edibdir və başqa ölkələrin enerji təhlükəsizliyini də təmin edəcəkdir.
Biz indi çox sürətlə inkişaf edən ölkəyik və qarşımızda duran əsas vəzifələr ondan ibarətdir ki, insanların həyat səviyyəsini yaxşılaşdıraq. Bunu müxtəlif yollarla, müxtəlif proqramlarla edirik. İlk növbədə, maaşları və pensiyaları ildən-ilə və hətta ildə iki dəfə artırmaqla edirik. Büdcə təşkilatlarında çalışanların maaşları və pensiyaları artırılıbdır. Digər tərəfdən, minimum əmək haqqının qaldırılması o deməkdir ki, artıq özəl sektorda da minimum əmək haqqından aşağı maaş verilə bilməz. Qısa müddət ərzində biz minimum əmək haqqını 50 manata çatdırdıq.
Kreditlərin verilməsi, xüsusilə bölgələrdə, yerli sahibkarlığın inkişafı, onlara dəstək verilməsi. Təkcə bu il sahibkarlara kredit şəklində 100 milyon dollar vəsait veriləcəkdir. Bu kreditlər güzəştli şərtlərlə verilir. Kənd təsərrüfatının inkişafı üçün “Aqrolizinq” Səhmdar Cəmiyyəti yaradılmışdır və onun xətti ilə rayonlara böyük miqdarda texnika gətirilir və alınan texnikanın həcmi ildən-ilə artmaqdadır.
Kənd təsərrüfatına dəstək vermək üçün bu yaxınlarda 80 milyon manat vəsait nəzərdə tutulubdur. Bu vəsaitlə gübrələr alınacaq və eyni zamanda, fermerlərə vəsait veriləcək ki, onlar enerji daşıyıcılarını ala bilsinlər. Yəni dövlət bu yolla öz üzərinə düşən vəzifələri icra edir.
Digər tərəfdən, sahibkarlığın inkişafı. Çünki müasir dünyada bu, ən başlıca amildir. Hər bir inkişaf etmiş ölkənin iqtisadiyyatında özəl sektor tam əksəriyyət təşkil edir. Azərbaycanda da bu göstərici yüksək səviyyədədir. Nəzərə alsaq ki, biz müstəqilliyimizi əldə edəndə özəl sektor faktik olaraq, yox dərəcəsində idi, bu gün iqtisadiyyatımızda özəl sektorun payı 81 faizdir. Bu, çox böyük göstəricidir və qısa müddət ərzində, 15 il ərzində biz buna nail ola bilmişik. Nəyin hesabına? Çox uğurlu iqtisadi islahatların hesabına, eyni zamanda, yerli sahibkarlığın dəstəklənməsi sayəsində.
Beynəlxalq qurumlarla bizim münasibətlərimiz güclənir. Bütövlükdə, Azərbaycanda aparılan xarici siyasət bizim ölkəmizi daha da möhkəmləndirir və ölkədə gedən proseslərin müsbət istiqamətdə davamını təmin edir. Azərbaycanda daxili sabitlik tam şəkildə bərqərar olunubdur. Bayaq qeyd etdiyim kimi, iqtisadi göstəricilər ən yüksək səviyyədədir. Sadəcə olaraq, bundan sonra qəbul edilmiş bütün proqramlar vaxtlı-vaxtında icra olunmalıdır və müəyyən edilmiş bütün məsələlər öz həllini tapmalıdır.
Təxminən il yarım bundan əvvəl bu su kəmərinin tikintisinə dair məhz Bakıda geniş müşavirə keçirildi. Orada məruzələr dinlənildi və göstərişlər verildi. Konkret göstəriş verilmişdi ki, bütün çətin işlər görülsün, texniki-iqtisadi əsaslandırma hazırlansın və biz tezliklə kəmərin tikintisinə başlayaq. Belə də oldu. Bütün bu məsələlər qısa müddət ərzində öz həllini tapdı və bu gün biz kəmərin təməlini qoyduq.
Bu kəmərin inşası, eyni zamanda, Azərbaycanda yeni sənaye sahəsinin başlanmasına gətirib çıxarır. Keçən ilin sonunda mən Sumqayıtda kompozit borular zavodunun açılışında iştirak etmişdim. O borular məhz bu kəmərin tikintisi üçün yaradılır. Əgər biz kəmərin tikintisinə başlamasaydıq, heç kim, heç bir investor bu boruların istehsalına vəsait qoymazdı. Ona da külli miqdarda vəsait qoyulubdur və bu borular Azərbaycanda istehsal olunur. Biz bunu da təmin edirik. Pulu olan ölkələr müxtəlif yerlərdən avadanlıq ala bilərlər, müxtəlif yerlərdən bu boruları ala bilərlər. Amma biz başqa yolu seçmişik. Biz istəyirik ki, əldə edilmiş gəlirlər, ilk növbədə, Azərbaycanda yerli istehsalın möhkəmlənməsinə yönəldilsin. Özəl sektor da bunu bilir. Bilir ki, əgər biz görsək ki, Azərbaycanda yüksək keyfiyyətli məhsul istehsal olunursa, onda dövlət xətti ilə icra olunan bütün layihələrdə məhz bu məhsuldan istifadə ediləcəkdir. Belə də oldu. Bu gözəl borular artıq Azərbaycanda istehsal olunur. Bu kəmərin tikintisində onlardan istifadə edəcəyik. Ondan sonrakı işlərdə də istifadə edəcəyik. Sonra bunlar xaricə satılacaqdır. Beləliklə, Azərbaycanda yeni bir istehsal sahəsi yaranır. Bu da öz növbəsində yeni iş yerlərinin açılmasına, yaradılmasına gətirib çıxarır. Yəni bunlar bir-biri ilə bağlı olan məsələlərdir. Sadəcə olaraq, güclü təkan veriləndə bütün başqa sektorlara da təsir güclü olur.
Bizim iqtisadi potensialımız möhkəmlənir və belə olan halda, istənilən məsələni həll edə bilərik. Büdcəmiz son 3-4 il ərzində 4-5 dəfə artıbdır. Bu nə deməkdir? Əlavə vəsaitdir, dövlət xətti ilə qoyulan investisiyaların həcminin artımı, maaş, pensiyaların artımıdır. Bizim ölkəmiz bundan sonra da bu istiqamətdə inkişaf edəcəkdir. Güclü siyasi sistem, siyasi sabitlik, xalqla iqtidar arasında olan birlik, güclü iqtisadi potensial, neft strategiyamızın uğurla davam etdirilməsi, sosial məsələlərin həlli, sosial obyektlərin yaradılması və insanların ildən-ilə rifah halının yaxşılaşdırılması - bizim məqsədimiz budur və bu məqsədə doğru inamla irəliləyirik. Bu günə qədər görülən işlər onu göstərir ki, bu istiqamətdə bütün planlarımızı həyata keçiririk.
Bu su kəmərinin tikintisi ona görə önəmlidir ki, ilk növbədə, o, Bakının su probleminin həllinə kömək göstərəcəkdir. Bu gün Bakı əhalisinin təxminən 40 faizi fasilələrlə su alır. Digər tərəfdən, bu kəmərin tikintisi bir daha onu göstərir ki, müstəqil Azərbaycan dövləti hər şeyə qadirdir. Burada deyildi və mən də qeyd etdim ki, bu layihə uzun illər idi ki, müzakirə olunurdu. Hələ Sovet İttifaqı dövründə burada böyük su mənbələrinin olması aşkar edilmişdi. Sadəcə, lazım olan tədqiqat-kəşfiyyat işləri aparılmamışdır. Çünki o vaxt buna vəsait tapa bilmirdilər. Əlbəttə ki, bu, Azərbaycanın müstəqilliyinin ilk illərində də müzakirə olunurdu. Ancaq o vaxt bizim imkanımız yox idi və bu sahəyə beynəlxalq maliyyə qurumlarından kredit almaq da çox çətin məsələ idi. Çünki adətən, krediti o sahəyə verirlər ki, oradan qazanc götürsünlər. Biz isə bilirik ki, bu kəmərdən heç vaxt heç bir qazanc götürülə bilməz. Çünki biz buraya qoyulan, yüz milyon dollarla ölçülən vəsaiti heç vaxt suyun pulundan qaytara bilməyəcəyik. Yəni bu, sırf sosial xarakter daşıyan məsələdir. Ona görə xarici banklarla da danışıqlar heç bir nəticə verməmişdi və biz gözləyirdik. Nəinki gözləyirdik, işləyirdik, çalışırdıq ki, güc toplayaq, maddi imkanları yaradaq və öz pulumuzla bunu edək. İndi bu kəmər Dövlət Neft Fondunun hesabına tikilir. Neftdən əldə olunan gəlirlər Neft Fondunda cəmləşir və ondan sonra, bax, bu cür məsələlərə yönəldilir. Biz bunu, ilk növbədə, maaşlara, pensiyalara, qaçqın-köçkünlərin sosial vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasına və ölkəmiz üçün ən önəmli məsələlərə yönəldirik. Yəni bu bir daha onu göstərir ki, Azərbaycanın milli sərvəti olan neft, qaz Azərbaycanın hərtərəfli inkişafına xidmət edir. Biz bunu gündəlik həyatda da görürük və bundan sonra da görəcəyik. Çünki bundan sonra Azərbaycan yalnız və yalnız irəliyə gedəcək və sürətlə inkişaf edəcəkdir.
Mən çox istəyirəm ki, Azərbaycanın hər bir rayonu inkişaf etsin, o cümlədən Oğuz rayonu. Mən il yarım bundan əvvəl Oğuza ilk dəfə gəlmişdim, vəziyyətlə tanış olmuş, öz göstərişlərimi vermişdim. Bu gün çox şadam ki, artıq burada böyük tikinti işləri gedir. Burada icra hakimiyyətinin başçısı qeyd etdi, turizm infrastrukturu yaradılır, yeni müəssisələr, xəstəxana, məktəblər, digər obyektlər tikilir. Mən istəyirəm ki, daha da çox işlər görülsün. Buranın çox gözəl təbiəti var, turizm üçün çox gözəl yerlər var. Biz elə etməliyik ki, Oğuz Azərbaycanın ən qabaqcıl rayonuna çevrilsin. Bunun üçün biz gərək birgə işləyək. Siz burada, biz də Bakıda. Mən əminəm ki, nəzərdə tutulmuş bütün məsələləri biz birlikdə həll edəcəyik.
Əziz bacılar və qardaşlar, mən bir daha sizə öz hörmət, məhəbbətimi ifadə edirəm, sizə cansağlığı, uğurlar arzulayıram. Sağ olun.
(Prezidentin nitqi diqqətlə dinlənildi və alqışlarla qarşılandı). X X X
Sonra Prezident İlham Əliyev rayon sakinləri ilə səmimiyyətlə görüşüb hal-əhval tutdu, qayğıları ilə maraqlandı. Oğuzlular belə mühüm layihənin həyata keçirilməsinə, əhalinin sosial rifahının yaxşılaşdırılması, bölgələrin inkişafı sahəsində gördüyü tədbirlərə görə dövlətimizin başçısına təşəkkürlərini bildirdilər.