Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev Türkiyəyə rəsmi səfərini davam etdirərək fevralın 9-da axşam Ankaradan İstanbula gəlmişdir.

... Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İstanbulda onun üçün ayrılmış iqamətgahda “Sülh və səbr” devizi altında keçirilmiş beynəlxalq dini konfransın bir qrup nümayəndəsi ilə görüşdü. Konfransın işində müsəlman, xristian və yəhudi dinlərinin görkəmli xadimləri iştirak etmişlər.

Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin sədri şeyxülislam Hacı Allahşükür Paşazadə görüş iştirakçılarını Heydər Əliyevə təqdim etdi. ABŞ-da fəaliyyət göstərən “Vicdana çağırış” Beynəlxalq Fondunun prezidenti Ravvin Artur Şnayer Azərbaycan Prezidentinı müraciətlə dedi ki, Sizinlə İstanbulda görüşmək bizim konfransın nümayəndələri üçün çox xoşdur və şərəfdir. Konfransın ünvanına göndərdiyiniz məktubu hörmətli şeyx Allahşükür Paşazadə oxudu. Siz konfransda qəbul olunmuş sənədləri təqdim etdiyimiz ilk dövlət xadimisiniz. Mənim xəbərim var ki, indi Azərbaycan keçid dövrünü yaşayır. Bu şəraitdə lider olmaq üçün məharət və uzaqgörənlik tələb olunur. Biz, dünyadakı bütün dinlərin nümayəndələri dua edirik ki, Allah Sizə öz uzaqgörənliyinin bir hissəsini bəxş etsin. Dua edirik ki, Siz öz xalqınızı sülhə doğru aparasınız.

Görüşdən çox məmnun qaldığını bildirən Heydər Əliyev dedi ki, konfransınızda sülhə və vicdana çağırış məsələlərinin ön sıraya çəkilməsi çox təqdirəlayiqdir. Sizin qaldırdığınız və müzakirə etdiyiniz məsələlər bütün insanları narahat edir. Təəssüf ki, son illərdə dünyanın müxtəlif regionlarında sülh pozulub. İnsanlar və dövlətlər arasında müharibə gedir, bu da adamların rahat yaşamasına mane olur. Müharibə heç vaxt dini xarakter daşıya bilməz. Çünki din həmişə insanları birliyə dəvət etmişdir.

Respublikamızın Prezidenti sözünə davam edərək dedi ki, Azərbaycanda müsəlmanlardan savayı digər dinlərin nümayəndələri də mehribanlıq şəraitində yaşayırlar. Böyük təəssüf hissi ilə bildirmək istəyirəm ki, bizim Qafqaz regionumuzda etnik səpgidə gərginlik vardır və müharibə gedir. Ermənistan Silahlı Qüvvələri Azərbaycana hərbi təcavüz edərək onun torpaqlarının 20 faizini işğal etmişdir. Sizi əmin edə bilərəm ki, nə erməni xalqı, nə də Azərbaycan xalqı belə münaqişəni istəmirlər. Ayrı-ayrı şəxsi mənafeləri təmsil edən müxtəlif qruplar vəziyyəti gərginləşdirərək onu müharibə şəraitinə çatdırmışlar. Ermənistana bizim torpaq iddiamız yoxdur, ancaq şübhəsiz ki, öz torpaqlarımızı qoruyaraq, onu heç kəsə verməyəcəyik. Ermənilər güclü təbliğat apararaq dünya ictimaiyyətində belə bir fikir yaratmağa çalışırlar ki, guya azərbaycanlılar erməniləri Dağlıq Qarabağdan qovmaq istəyirlər. Bütün bunlar yalan və iftiradır. Son vaxtlar dünyanın müxtəlif kütləvi informasiya vasitələri belə bir məlumat yayırlar ki, guya davam edən müharibə xristian-müsəlman müharibəsinə çevrilə bilər. Deyilənlər əsassız olduğu üçün bir Prezident kimi mən onları rədd edirəm. Azərbaycan haqqında həqiqətləri bilmək üçün sizin hamınızı respublikamıza dəvət edirəm.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev İstanbul ali məktəblərində təhsil alan azərbaycanlılarla görüşdü, onların qayğı və problemləri ilə maraqlandı.

Həmin gün günorta Heydər Əliyev Türkiyənin iş adamlarının böyük bir qrupu ilə görüşdü. Görüşdə respublikamızın dövlət müşaviri Vəfa Quluzadə, xarici işlər naziri Həsən Həsənov, digər nazirlər iştirak edirdilər.

Türkiyə Xarici İqtisadi Əlaqələr Şurasının sədri Nihat Gökyigit görüşü açaraq dedi ki, Türkiyənin 275 firması keçmiş Sovetlər İttifaqının müxtəlif respublikaları ilə iqtisadi əlaqələri genişləndirir. Türkiyənin iş adamları Azərbaycanda neft və neft kimyası sahəsində, liman və təyyarə meydanları tikintisi və xidmət sahəsində əməkdaşlıq etməyə, öz təcrübələrini onlarla bölüşməyə hazırdırlar. Müasir səviyyədə fəaliyyət göstərən Türkiyə banklarının təcrübə və imkanlarının Azərbaycanda yayılması və tətbiq olunması məqsədəuyğundur. Biz Azərbaycan iqtisadiyyatının dirçəlməsi, onunla qarşılıqlı surətdə faydalı ikitərəfli münasibətlərin inkişafı üçün əlimizdən gələni etməyə hazırıq.

Azərbaycan Respulikasının Prezidenti Heydər Əliyev Türkiyənin iş adamlarına müraciətlə dedi ki, onun səfəri zamanı Türkiyə ilə Azərbaycan arasında bağlanan müqavilələr dövlətlərimizin iqtisadi münasibətlərinin yeni səviyyəyə qalxmasına əsas verir. Əməkdaşlığımızın daha da inkişaf etməsi həm iqtisadi baxımdan, həm də siyasi baxımdan çox faydalı olardı.

Heydər Əliyev dedi: Qeyd etmək lazımdır ki, Türkiyə ilə Azərbaycan arasında iqtisadi əlaqələr əsasən Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra başlanmışdır. Bu müddət ərzində Türkiyənin müxtəlif firma və şirkətləri Azərbaycana maraq göstərərək, əsasən ticarət əlaqələri yaratmışlar. Təəssüflər olsun ki, müştərək müəssisələrin yaradılması və məhsul istehsalının genişləndirilməsi bu illər ərzində aşağı səviyyədə olmuşdur. Biz çox istəyirik ki, dövlətlərimiz arasında iqtisadi əlaqələr çoxsahəli olsun, çünki biz sərbəst iqtisadiyyat prinsipi ilə işləmək istəyirik. Yaxşı olardı ki, Türkiyənin iş adamları, müasir texnologiyaya malik böyük şirkətlər, xüsusən sənaye, kənd təsərrüfatı sahəsində Azərbaycanın iş adamları ilə birgə fəaliyyət göstərsinlər. Bunun üçün Azərbaycanın böyük imkanları vardır və biz istəyirik ki, siz onlardan səmərəli istifadə edəsiniz.

Prezident daha sonra dedi: Biz Türkiyənin bütün şirkətlərini Azərbaycanda səmərəli fəaliyyət göstərməyə dəvət edərək, onlara hər cür şərait yaratmağa hazırıq. Bəzən müxtəlif şirkətlər Azərbaycanla müştərək əlaqələr yaratmamalarını respublikamızda müharibə getməsi və onun sonunun görünməməsi ilə izah edirlər. Belə fikirlərin heç bir əsası yoxdur. Çünki respublikamızda daxili sabitlik mövcuddur. Ölkələrimiz arasında əlaqələri genişləndirmək üçün Azərbaycanın böyük iqtisadi və elmi potensialı vardır. O ki qaldı müharibə məsələsinə, mən sizin hamınızı əmin edirəm ki, müharibə uzun müddət davam edə bilməz. Odur ki, hamınızı Azərbaycana dəvət edirəm. Biz istəyirik ki, respublikamızın iqtisadiyyatı Türkiyə ilə daha sıx əlaqədə olsun. Bizim həm iqtisadi, həm də mənəvi-siyasi əlaqələrimizin hər iki tərəf üçün əhəmiyyəti vardır.

İstanbuldakı “Netaş” firması rabitə sahəsində qazandığı uğurlarla nəinki Türkiyədə, eləcə də bir sıra xarici ölkələrdə tanınır. Bu firma azərbaycanlı həmkarları ilə sıx əlaqələr yaratmışdır. Paytaxtımızın bir sıra ATS-ləri “Netaş”ın köməyi ilə tamamilə yenidən qurulmuş dünya standartlarına cavab verən avadanlıqla təchiz edilmişdir.

Bakıdakı “Ulduz” zavodu və respublika Rabitə Nazirliyi ilə “Netaş”ın birgə müəssisəsi olan “Ultel”in rabitə avadanlığı buraxmaq sahəsində geniş perspektivləri vardır. Ümumiyyətlə, “Netaş”ın respublikamızla əlaqələrinin dairəsi genişdir və mütəxəssislərin fikrincə, bu firma ilə əməkdaşlıq sahəsində ölkəmizdə rabitə sistemini əsaslı surətdə yeniləşdirmək mümkündür. Ona görə də qarşılıqlı razılaşmaya əsasən, “Netaş” Azərbaycanda milli rabitə proqramının həyata keçirilməsində yaxından iştirak edəcəkdir.

Azərbaycan Prezidenti və onu müşayiət edən şəxslər fevralın 10-da “Netaş” firmasında oldular. Burada hörmətli qonağa firmanın əldə etdiyi nailiyyətlər, onun potensial imkanları, quruluşu və əlaqələri barədə hərtərəfli məlumat verildi. Heydər Əliyev firmanın istehsal sexlərini gəzdi. Hazırlanan məhsullara baxdı, fəhlələrin iş şəraiti ilə tanış oldu.

Azərbaycan dövlətinin başçısı “Netaş”ın fəxri qonaqlar kitabına öz ürək sözlərini yazdı, firmanın rəhbərlərinə gələcək işlərində uğurlar dilədi.

Həmin gün Heydər Əliyev İstanbuldakı Əmlak Bankının baş müdiri Aydın Ayaydını, daha sonra isə Türkiyə Xarici İqtisadi Əlaqələr Şurasının sədri Nihat Gökyigiti də qəbul etdi.

Azərbaycan Prezidenti İstanbulda yaşayan soydaşlarımızın bir qrupu ilə görüş keçirdi və onların qarşısında çıxış etdi. O, Türkiyəyə səfərinin ötən üç günü barədə görüş iştirakçılarına söhbət açaraq razılıqla bildirdi ki, bu səfərin əsas məqsədi iki ölkə arasında əməkdaşlığı daha da möhkəmləndirmək və inkişaf etdirmək, əlaqələrimizdəki bəzi çatışmazlıqları aradan qaldırmaq idi. Aparılan danışıqlar nəticəsində bu məsələlər müvəffəqiyyətlə həll olundu.

Heydər Əliyev iki ölkə arasında bağlanmış müqavilələri geniş şərh edərək, onların ardıcıl həyata keçirilməsinin zəruriliyinə də toxundu. O dedi ki, 1992-ci il noyabrın əvvəlində Azərbaycan Prezidenti ilə Türkiyə Prezidenti arasında bağlanmış böyük bir müqavilə təəssüf ki, hələ də parlamentlərin müzakirəsinə verilməyib və təsdiq olunmayıb.

Azərbaycandakı mövcud vəziyyətdən söhbət açan H.Əliyev bildirdi ki, respublikada iqtisadi-siyasi sahədə olan çox ciddi problemlər, Ermənistanın təcavüzü, bir milyondan artıq qaçqının qayğıları xeyli gərginlik yaradırdı. Əvvələr respublikada bir müddət vəzifə, hakimiyyət uğrunda aparılan mübarizə də ümumxalq mənafeyinə ağır zərbələr vurub.

H.Əliyev son vaxtlar müharibə zonalarından bir-birinin ardınca alınan xoş xəbərləri xalqın birliyinin möhkəmlənməsinin, vətənpərvərlik hissinin güclənməsinin nəticəsi kimi qiymətləndirdi. O, Azərbaycan barəsində yayılan qərəzli şayiələri təkzib etdi və bütün bunları təxribat xarakterli hərəkətlər adlandırdı. Respublikanın rəhbəri qətiyyətlə bildirdi ki, dövlətimizin müstəqilliyini şübhə altına almağa heç bir əsas yoxdur.

Prezident soydaşlarımızı maraqlandıran suallara da cavab verdi.

Fevralın 10-da axşam İstanbul valisi Hayri Közakçıoğlu Heydər Əliyevin şərəfinə böyük ziyafət verdi.

Aslan Aslanov

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

İstanbul