Lənkəran, 22 mart, AZƏRTAC

Aqrar sahənin inkişaf etdirilməsi və kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalının artırılması bilavasitə su təminatının yaxşılaşdırılmasından asılıdır. Meliorativ sistemlərin istismarı işinin daha da yaxşılaşdırılması və suvarılacaq sahələrdən istifadənin səmərəliliyini artırmaq məqsədilə görülən işlər davam etdirilir. Suvarma suyunun ərazilərə maneəsiz verilməsi və izafi suları kənarlaşdırmaq üçün Lənkəran rayonu ərazisində olan kanallarda, kollektorlarda vaxtaşırı təmir-bərpa və lildən təmizləmə işləri aparılır.

AZƏRTAC-ın bölgə müxbiri xəbər verir ki, Lənkəran rayonunda 9533 hektar suvarılan torpaq sahəsi var. Həmin sahələrin suvarılması Yuxarı Xanbulançay Hidroqovşağı İstismar İdarəsi tərəfindən həyata keçirilir və əsasən 3 suvarma mənbəyindən istifadə olunur: Xanbulançay su anbarı, Lənkərançay və sututarlar. Suvarma suyuna olan tələbatın böyük hissəsini ümumi tutumu 52 milyon kubmetr olan Xanbulançay su anbarı ödəyir. Su anbarında hazırda 42 milyon kubmetr su ehtiyatı var və suvarma mövsümünə qədər anbarın tam doldurulması nəzərdə tutulub.

Lənkəranda may ayından başlanan suvarma mövsümü sentyabrın əvvəllərində başa çatır. Hər il suvarma başa çatdıqdan sonra Yuxarı Xanbulançay Hidroqovşağı İstismar İdarəsi tərəfindən növbəti ilin suvarma mövsümünə hazırlıq işlərinə başlanılır. Bu il üçün 40 kilometr uzunluğunda beton üzlüklü kanalların təmiri aparılıb, lildən təmizləmə işləri görülüb və suvarmaya hazır vəziyyətə gətirilib. Həmçinin kanalların üzərində olan hidrotexniki qurğular nəzarətdə saxlanılır.

Yuxarı Xanbulançay Hidroqovşağı İstismar İdarəsinin rəisi Allahyar Salayev bildirib ki, suvarmanın yaxşılaşdırılması məqsədilə idarə tərəfindən kanal və kollektorlarda lildən təmizləmə işləri aparılır: “Keçən il 286 min kubmetr həcmdə torpaqqazma, 234 min kubmetr həcmdə hamarlama işləri yerinə yetirilib. Bu ilin yanvar-fevral ayları ərzində Lənkəran rayonunun kanal və kollektorlarında 39 min kubmetr qazma işləri aparılıb və 31 min kubmetr həcmdə hamarlama işləri həyata keçirilib. Həmin işlər davam etməkdədir, demək olar ki, əsas yerlər təmizlənərək mövsümədək suvarmanın yaxşılaşdırılması təmin olunacaq”.

Lənkəran ərazisində əsasən çayçılıq, sitrusçuluq və çəltikçilik inkişaf etməkdədir. Ən çox su tələb edən çəltik bitkisidir. Keçən il 830 hektar ərazidə çəltik əkilib. Havaların quraq keçməsinə baxmayaraq, ilin sonunda məhsuldarlıq yüksək olub. Belə ki, hər hektardan 40 sentner məhsul götürülüb. Giləmeyvələrdən isə çiyələk əkini rayonda son illərdə sürətlə artmaqdadır. Keçən il 33 hektar sahədə çiyələk əkilib və məhsuldarlıq hər hektarda 69 sentner olub. Əkin sahələrinin suvarılmasında da çətinliklər yaranmır. Təsərrüfat sahibləri əkin sahələrinin məhsuldarlığından və yaradılmış şəraitdən razıdır.

Sahibkar Azər Qurbanovun sözlərinə görə, ilk gündən su idarəsinin işçiləri onların yanında olub: “Çiyələk çox su tələb edən bitkidir. Baxmayaraq ki, bu gün də suyumuz var, amma su-meliorasiya idarəsinin işçiləri hər gün mütəmadi olaraq bizə baş çəkirlər, problemlərimizlə maraqlanırlar. Mən onlardan bir sahibkar kimi çox razıyam”.

Aqronom Mikayıl Sadıqov isə deyib ki, 8 hektaradək sahədə çiyələk əkilib. Suvarma əsasən damcı üsulu ilə həyata keçirilir. İndiyədək bu sahədə hər hansı problemlə qarşılaşmayıblar.

Çayçılıqla məşğul olan digər aqronom Mirağa Həsənovla söhbət zamanı qeyd edib ki, 40 hektar çay sahəsi var. Qarşıdakı illərdə bu sahələri daha da genişləndirməyi düşünür. “Çay sahəmizi suvarmada, əlbəttə, Xanbulançayın böyük əhəmiyyəti var. Ona görə ki, Xanbulançayın suyundan istifadə edirik, vaxtlı-vaxtında necə lazımdır, suyumuz çatır. Su tərəfdən demək olar ki, narazılığımız yoxdur. Sahəmiz üçün hər ay təxminən 7500 kubmetr sudan istifadə olunur. Mövsüm ərzində 4-5 dəfə suvarma aparırıq”, - deyə o əlavə edib.

Xanbulançay su anbarından təkcə Lənkəranın yox, Astara rayonunun da ərazisinin bir hissəsi suvarılır. Həmçinin hər iki rayonun müəyyən yerlərdə içməli su təminatı da Xanbulançay vasitəsilə həyata keçirilir. Gölün tam dolu halda güzgü səthi 246 hektar təşkil edir, dərinliyi isə 74 metrdir. Hərəkət istiqamətinə uyğun olaraq su sağ və sol sahil magistral kanalları ilə verilir. Bu magistral kanalların üzərində yerləşən su nasos stansiyaları Yuxarı Xanbulançay Hidroqovşağı İstismar İdarəsinin əməkdaşları tərəfindən daim diqqətdə saxlanılır və suvarmaya hazır vəziyyətə gətirilməsi üçün elektrik avadanlıqları sazlanır, mexaniki avadanlıqlar isə yağlanır. İki ədəd nasos aqreqatı yenisi ilə əvəz olunub, müasirləşdirilib. Ümumi olaraq nasos stansiyasında əsaslı təmir işləri görülüb və ətrafı abadlaşdırılıb. Bütün bu işlərlə yanaşı, əkin sahələrinə və yaşayış məntəqələrinə bəzi hallarda təhlükə yaradan çayların qarşısını almaq üçün həmin ərazilərdə texnikalar vasitəsilə məcra təmizləmə və sahilbərkitmə işləri də görülür.

Yuxarı Xanbulançay Hidroqovşağı İstismar İdarəsinin rəisi Allahyar Salayev bildirib ki, sel sularına qarşı mübarizə tədbirləri çərçivəsində Lənkəranda kanal və kollektorların təmizlənməsi işləri aparılır. Bu məqsədlə 66 min kubmetr həcmində lildən təmizləmə, bir çox ərazilərdə çaylarda daşqın və selə qarşı mübarizə tədbirləri üçün betondan sahilbərkitmə işləri görülür. Belə ki, keçən illərin sonunda Ulum çayında Separadi kəndi ərazisində 517 poqonmetr uzunluğunda sahilbərkitmə işi yerinə yetirilib və idarənin balansına keçib.

Bu il əkin sahələrinin suvarılması üçün hazırlıq işləri yekunlaşmaq üzrədir. Gələcəkdə baş verə biləcək sel təhlükəsinin qarşısının alınması üçün qabaqlayıcı tədbirlər də plan üzrə icra olunur.