Bakı, 13 may, AZƏRTAC

Mayın 13-də Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzi (BMTM) və Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyi Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin (SAM) təşkilatçılığı ilə “Şuşa Bəyannaməsi və Azərbaycan-Türkiyə diplomatik münasibətlərinin 30-cu ildönümü” adlı konfrans keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, konfransda açılış nitqləri ilə BMTM-in İdarə Heyətinin sədri Fərid Şəfiyev, Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyi Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru Ufuk Ulutaş və Türkiyənin Azərbaycandakı səfiri Cahit Bağcı çıxış ediblər.

BMTM-in İdarə Heyətinin sədri Fərid Şəfiyev çıxışında bildirib ki, Türkiyə ilə Azərbaycan arasında strateji əlaqələr hər zaman mövcud olub. O, Şuşa Bəyannaməsini iki ölkə arasında tarixi əlaqələrin növbəti mərhələsi adlandırıb. F.Şəfiyevin sözlərinə görə, Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra iki ölkə arasında əlaqələrin inkişafı üçün bir sıra strateji addımlar atılıb.

"Hazırda Cənubi Qafqaz ətrafında gərgin geosiyasi vəziyyət hökm sürür. Bu proseslər bizi sövq edir ki, Türkiyə ilə daha sıx əməkdaşlıq edək. Hazırki vəziyyətdə regional əməkdaşlığa yeni baxış lazımdır. Yeni geosiyasi fonda yeni imkanlar yaranıb. Azərbaycan qazına yeni maraq oyanıb, Orta Dəhlizinin əhəmiyyəti yüksəlib", - deyə F.Şəfiyev qeyd edib.

Konfransda çıxış edən Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyi Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru Ufuk Ulutaş 30 il ərzində Türkiyə-Azərbaycan əlaqələrinin hər sahədə inkişaf edərək dünyada nümunəsi olmayan səviyyəyə çatdığını bildirib. Onun sözlərinə görə, Vətən müharibəsi və sonradan Şuşa Bəyannaməsinin imzalanması ilə iki ölkənin qardaşlığına bütün dünya şahid olub. Ufuk Ulutaş Qarabağ məsələsinə də toxunaraq, bu münaqişənin həllinin təkcə Azərbaycana deyil, bütün Cənubi Qafqaza rifah gətirəcəyini vurğulayıb. O, həmçinin bildirib ki, iki ölkə arasında iqtisadi əlaqələr bütün dünyaya örnəkdir və xüsusilə enerji sektorunda əlaqələr regionun inkişafına təkan verir.

Türkiyənin Azərbaycandakı səfiri Cahit Bağçı regionda formalaşan yeni reallığın ölkələri yeni siyasətin irəli sürülməsinə sövq etdiyini bildirib. Onun sözlərinə görə, Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra ötən 30 ildə əlaqələr dərinləşib və genişlənib. Diplomat Şuşa Bəyannaməsinin 30 il sonra Qars müqaviləsini taclandıran vacib sənəd olduğunu diqqətə çatdırıb. Cahit Bağçı Qarabağ məsələsinə də toxunaraq deyib ki, Türkiyə bütün beynəlxalq platformalarda Azərbaycanın yanında olub. O qeyd edib ki, iki ölkə əl-ələ verib beynəlxalq ictimaiyyətin təmin edə bilmədiyi ədaləti təmin edib, bu prosesdə Türkiyə Azərbaycana diplomatik və mənəvi dəstək verib.

Sonra iki hissədən ibarət panel müzakirələri baş tutub. BMTM-in şöbə müdiri Cavid Vəliyevin moderatorluğu ilə keçirilən birinci paneldə Türkiyə Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin Diplomatik Akademiyasının sədri Məsud Özcan, Qafqaz Beynəlxalq Münasibətlər və Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin (QAFSAM) sədri Araz Aslanlı, İran Araşdırmaları Mərkəzinin (İRAM) direktoru Haqqı Uyqur və Xəzər Universiteti Tarix və Arxeologiya Departamentinin müdiri Telman Nüsrətoğlu iştirak ediblər.

Paneldə Türkiyə ilə Azərbaycan arasında siyasi və hərbi sahələrdə münasibətlər müzakirə olunub. Otuz il ərzində iki ölkə arasında əlaqələrin davamlı inkişaf etdirilməsi üçün bir çox işlərin görüldüyü, bu əlaqələrdə siyasi liderlərin rolunun böyük olduğu bildirilib. Həmçinin Azərbaycan ilə Türkiyə arasında sağlam hərbi əməkdaşlığın mövcud olduğu qeyd edilib, bu əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsində 2010-cu ildə iki ölkə arasında imzalanmış Strateji Əməkdaşlıq Sazişi və 2021-ci ildə imzalanan Şuşa Bəyannaməsinin önəmindən bəhs olunub. Panel müzakirələrində Azərbaycan ilə Türkiyə arasındakı siyasi və hərbi sahələrdə əlaqələrin Mərkəzi Asiyadakı türk dövlətləri ilə inkişaf etdirilməsinin mümkünlüyü barədə fikir mübadiləsi aparılıb.

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası İqtisadiyyat İnstitutunun direktoru Nazim İmanovun moderatorluğu ilə keçirilən ikinci paneldə isə Ankara Sosial Elmlər Universitetinin müəllimi Murad Yeşiltaş, BMTM-in enerji üzrə eksperti Şahmar Hacıyev, Türkiyənin Azərbaycandakı səfirliyinin ticarət müşaviri Əhməd Ərdal və Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası İqtisadiyyat İnstitutunun şöbə müdiri Fuad Qəmbərov iştirak ediblər.

Paneldə Azərbaycan ilə Türkiyə arasında enerji, nəqliyyat və iqtisadi münasibətlər müzakirə olunub, iki ölkə arasında enerji tərəfdaşlığının yüksək səviyyədə təşkil edildiyi diqqətə çatdırılıb. Bildirilib ki, Azərbaycanın neft və qazının Avropa bazarına çıxışının təmin edilməsi üçün Türkiyə, Azərbaycan və digər əməkdaş ölkələr arasında böyük layihələr həyata keçirilib. Azərbaycanın enerji resurslarını təhlükəsiz şəkildə təchiz etdiyi, tranzit ölkələrlə sıx əməkdaşlıq əlaqələri qurduğu vurğulanıb.

Ekspertlər enerji təhlükəsizliyin təmin olunmasının Türkiyə və Azərbaycan üçün vacib məsələ olduğunu, bu sahədə Azərbaycanın böyük uğur qazandığını qeyd ediblər.

Azərbaycanın son illərdə, xüsusilə Qarabağ Zəfərindən sonra bölgədə əsas güc olduğunu bir daha göstərdiyi bildirilib, Türkiyənin Azərbaycana hər zaman hər bir sahədə dəstək göstərəcəyi vurğulanıb.

Panellər iştirakçıları maraqlandıran sualların cavablandırılması ilə yekunlaşıb.