Bakı, 4 dekabr, AZƏRTAC

FİFA nümayəndələri “Qızıl top” mükafatına üç namizədin adını açıqlayıblar. Gözləndiyi kimi, bu nüfuzlu mükafatın şort-listində Kriştianu Ronaldu, Lionel Messi və Manuel Noyer yer alıblar. AZƏRTAC FİFA-nın saytına istinadla xəbər verir ki, 2014-cü ilin ən yaxşı futbolçusunun adı yanvarın 15-də İsveçrənin Sürix şəhərində təntənəli mərasimində elan olunacaq.

1956-ci ildə nüfuzlu “France Football” nəşrinin redaktoru Qabriel Ano dünyanın ən yaxşı futbolçusu kimi hesab etdiklərini öyrənmək üçün həmkarları arasında sorğu keçirmək qərarına gəlib. Peşəkar futbolda ən nüfuzlu fərdi mükafat da məhz bu dövrdə yaranıb.

İlk “Qızıl top” mükafatına 1956-cı ildə ingilis Stenli Metyus layiq görülüb. Fransızlar əvvəlcə bu mükafat uğrunda mübarizəyə yalnız Avropa klublarında oynayan avropalıları buraxmağı planlaşdırıblar. Bu qayda düz 1995-ci ilədək qüvvədə olub. Belə reqlament səbəbindən Maradona, Pele və Latın Amerikasından olan digər böyük futbolçular bu layiqli mükafatı almaqdan məhrum olublar.

1995-ci ildə təşkilatçılar reqlamenti dəyişmək qərarına gəliblər. Bundan sonra “Qızıl top” uğrunda mübarizəyə Avropa klublarında oynayan qeyri-avropalılar da qatılmağa başlayıb. Elə həmin il “Milan” klubunun hücumçusu Corc Vea bu fəxri mükafata layiq görülüb. “Qızıl top” sahibi olmaq xoşbəxtliyi nəsib olan ilk qeyri-avropalı da məhz bu futbolçu olub.

FİFA rəhbərləri də 1991-ci ildən 2009-cu ilədək öz mükafatlarını təqdim ediblər. Onlar yığma komandaların məşqçiləri və kapitanları arasında sorğu aparır, məhz belə səsvermə yolu ilə qalib müəyyən olunurdu. Avropada çıxış edib-etməməsindən asılı olmayaraq, bütün futbolçular bu mükafata ümid bəsləyə bilərdilər. Səsvermənin qalibinə “Brilyant top” təqdim olunurdu.

Ekspertlər sözügedən mükafatlardan hansının daha əhəmiyyətli olması barədə uzun-uzadı mübahisə aparıblar. 2010-cu ildən iki mükafatı bir mükafatda birləşdirmək qərara alınıb. İndi bu mükafat “FİFA-nın qızıl topu” adlanır. Mükafatlar birləşdiriləndən sonra səsvermə qaydalarına da dəyişiklik edilib. O vaxtdan ilin ən yaxşı futbolçusunu milli yığmaların məşqçilərindən və kapitanlarından, habelə aparıcı futbol nəşrlərinin jurnalistlərindən ibarət xüsusi münsiflər heyəti müəyyən edir.

Namizədlərin siyahısı gözlənilən olub. Hərçənd Lionel Messi ötən illərlə müqayisədə son vaxtlar az qol vurur. Lakin o, 2013/2014-cü illər mövsümündə yaddaqalan məhsuldarlıq nümayiş etdirib.

“Barsa”nın forvardı 2014-cü ildə 48 oyunda 44 qol vurub. Bundan əlavə, Lionel Messi, nəhayət, Argentinanın yığması ilə birlikdə müvəffəqiyyət qazana bilib. Braziliyada keçirilən dünya çempionatında argentinalılar final mərhələsinə çıxıb və burada Almaniya yığmasına uduzublar. Messi öz yığmasının kapitanı və dünya çempionatının ən yaxşı bombardiri olub. “Barsa”nın forvardı Braziliyada beş qol vurub. FİFA Messini turnirin ən yaxşı futbolçusu elan edib, hərçənd bu qərar güclü tənqid dalğası doğurub.

“Real”ın portuqaliyalı forvardı Ronaldu 2014-cü ildə mükafatlar kolleksiyası toplayıb. O, Madrid klubu ilə birlikdə Çempionlar Liqasını, İspaniya Kubokunu və Avropa Superkubokunu qazanıb. Bundan əlavə, portuqaliyalı futbolçu fenomenal məhsuldarlığı ilə fərqlənib. O, “Real”ın heyətində 47 oyunda 50 qol vurub.

“Bavariya”nın və Almaniya yığmasının əvəzsiz qolkiperi Manuel Noyer də 2014-cü ildə üç trofey əldə edib. O, Bundesliqanın və Almaniya Kubokunun qızıl medalları ilə bərabər, yığma komanda ilə dünya çempionu olub, Braziliya mundialı başa çatandan sonra turnirin ən yaxşı qapıçısı kimi “Qızıl əlcək” mükafatına layiq görülüb.

“France Football”ın versiyasına görə “Qızıl top” mükafatlarının bütün sahiblərinin siyahısı:

1956 — Stenli Metyuz (İngiltərə yığması, “Bləkpul” klubu, hücumçu)

1957 — Alfredo Di Stefano (İspaniya, “Real”, Madrid, hücumçu)

1958 — Raymon Kopa (Fransa, “Real”, Madrid, hücumçu)

1959 — Alfredo Di Stefano (İspaniya, “Real”, Madrid, hücumçu)

1960 — Luis Suares (İspaniya, “Barselona”, yarımmüdafiəçi)

1961 — Omar Sivori (İtaliya, “Yuventus”, hücumçu)

1962 — Yozef Masopust (Çexoslovakiya, “Dukla”, Praqa, yarımmüdafiəçi)

1963 — Lev Yaşin (SSRİ, “Dinamo”, Moskva, qapıçı)

1964 — Denis Lou (Şotlandiya, “Mançester Yunayted”, hücumçu)

1965 — Eysebio (Portuqaliya, “Benfika”, hücumçu)

1966 — Bobbi Çarlton (İngiltərə, “Mançester Yunayted”, yarımmüdafiəçi)

1967 — Florian Albert (Macarıstan, “Ferensvaroş”, hücumçu)

1968 — Corc Best (Şimali İrlandiya, “Mançester Yunayted”, yarımmüdafiəçi)

1969 — Canni Rivera (İtaliya, “Milan”, yarımmüdafiəçi)

1970 — Herd Müller (Almaniya, “Bavariya”, Münxen, hücumçu)

1971 — Yohan Kruiff (Niderland, “Ayaks”, hücumçu)

1972 — Frans Bekkenbauer (Almaniya, “Bavariya”, Münxen, müdafiəçi)

1973 — Yohan Kruiff (Niderland, “Barselona”, hücumçu)

1974 — Yohan Kruiff (Niderland, “Barselona”, hücumçu)

1975 — Oleq Bloxin (SSRİ, “Dinamo”, Kiyev, hücumçu)

1976 — Frans Bekkenbauer (Almaniya, “Bavariya”, Münxen, müdafiəçi)

1977 — Allan Simonsen (Danimarka, Myonhenqladbax, “Borussiya”, hücumçu)

1978 — Kevin Kiqan (İngiltərə, “Hamburq”, hücumçu)

1979 — Kevin Kiqan (İngiltərə, „Hamburq”, hücumçu)

1980 — Karl-Hayns Rummeniqqe (Almaniya, “Bavariya”, Münxen, hücumçu)

1981 — Karl-Hayns Rummeniqqe (Almaniya, “Bavariya”, Münxen, hücumçu)

1982 — Paolo Rossi (İtaliya, “Yuventus”, hücumçu)

1983 — Mişel Platini (Fransa, “Yuventus”, yarımmüdafiəçi)

1984 — Mişel Platini (Fransa, “Yuventus”, yarımmüdafiəçi)

1985 — Mişel Platini (Fransa, “Yuventus”, yarımmüdafiəçi)

1986 — İqor Belanov (SSRİ, “Dinamo”, Kiyev, hücumçu)

1987 — Ruud Qullit (Niderland, “Milan”, yarımmüdafiəçi)

1988 — Marko Van Basten (Niderland, “Milan”, hücumçu)

1989 — Marko Van Basten (Niderland, “Milan”, hücumçu)

1990 — Lotar Matteus (Almaniya, “İnternasionale”, müdafiəçi)

1991 — Jan-Pyer Papen (Fransa, “Olimpik”, Marsel, hücumçu)

1992 — Marko Van Basten (Niderland, “Milan”, hücumçu)

1993 — Roberto Baco (İtaliya, “Yuventus”, hücumçu)

1994 — Xristo Stoiçkov (Bolqarıstan, “Barselona”, hücumçu)

1995 — Corc Vea (Liberiya, “Milan”, yarımmüdafiəçi)

1996 — Mattias Zammer (Almaniya, “Borussiya”, Dortmund, müdafiəçi)

1997 — Ronaldo (Braziliya, “İnternasionale”, hücumçu)

1998 — Zinəddin Zidan (Fransa, “Yuventus”, yarımmüdafiəçi)

1999 — Rivaldo (Braziliya, “Barselona”, yarımmüdafiəçi)

2000 — Luiş Fiqu (Portuqaliya, „Real”, Madrid, yarımmüdafiəçi)

2001 — Maykl Ouen (İngiltərə, “Liverpul”, hücumçu)

2002 — Ronaldu (Braziliya, “Real”, Madrid, hücumçu )

2003 — Pavel Nedved (Çexiya, “Yuventus”, yarımmüdafiəçi)

2004 — Andrey Şevçenko (Ukrayna, “Milan”, hücumçu)

2005 — Ronaldinyu (Braziliya, “Barselona”, yarımmüdafiəçi)

2006 — Fabio Kannavaro (İtaliya, “Yuventus”, müdafiəçi)

2007 — Kaka (Braziliya, “Milan”, yarımmüdafiəçi)

2008 — Kristiano Ronaldo (Portuqaliya, “Mançester Yunayted”, yarımmüdafiəçi)

2009 — Lionel Messi (Argentina, “Barselona”, hücumçu)

“FİFA-nın ilin oyunçusu” mükafatının sahibləri:

1991 - Lotar Matteus (Almaniya, “İnter”, müdafiəçi)

1992 - Marko Van Basten (Niderland, “Milan”, forvard)

1993 - Roberto Baco (İtaliya, “Yuventus”, forvard)

1994 - Romario (Braziliya, “Barselona” forvard)

1995 - Corc Vea (Liberiya, “Milan”, forvard)

1996 - Ronaldu (Braziliya, “Barselona”, forvard)

1997 - Ronaldu (Braziliya, „İnter“ forvard)

1998 - Zinəddin Zidan (Fransa, “Yuventus”, yarımmüdafiəçi)

1999 - Rivaldo (Braziliya, “Barselona” forvard)

2000 - Zinəddin Zidan (Fransa, “Yuventus”, yarımmüdafiəçi)

2001 - Luiş Fiqu (Portuqaliya, “Real”, yarımmüdafiəçi)

2002 - Ronaldo (Braziliya, “Real”, “Inter”, forvard)

2003 - Zinəddin Zidan (Fransa, “Real”, yarımmüdafiəçi)

2004 — Ronaldinyu (Braziliya, “Barselona”, yarımmüdafiəçi)

2005 — Ronaldinyu (Braziliya, “Barselona”, yarımmüdafiəçi)

2006 — Fabio Kannavaro (İtaliya, “Yuventus”, müdafiəçi)

2007 —Kaka (Braziliya, “Milan”, yarımmüdafiəçi)

2008 — Kriştianu Ronaldu (Portuqaliya, “Mançester Yunayted”, yarımmüdafiəçi)

2009 — Lionel Messi (Argentina, “Barselona”, hücumçu)

“FİFA-nın qızıl topu” mükafatının bütün sahibləri:

2010 - Lionel Messi (Argentina, “Barselona”, hücumçu)

2011 — Lionel Messi (Argentina, “Barselona”, hücumçu)

2012 — Lionel Messi (Argentina, “Barselona”, hücumçu)

2013 - Kriştianu Ronaldu (Portuqaliya, “Real”, hücumçu)