İQTİSADİYYAT
Avtomobil yolları işçiləri Azərbaycanda yol infrastrukturunun formalaşmasında əhəmiyyətli rol oynayırlar
Bakı, 22 fevral, AZƏRTAC
22 fevral - avtomobil yolları işçilərinin peşə bayramı günü Prezident İlham Əliyevin 2008-ci il 20 fevral tarixli Sərəncamı ilə qeyd olunur.
Peşə bayramlarını qeyd edən avtomobil yolları işçiləri hazırda ölkəmizdə gedən sosial-iqtisadi inkişafa layiqli töhfə verməklə, Azərbaycanda yol infrastrukturunun formalaşmasında əhəmiyyətli rol oynayırlar. Ölkəmizdə həyata keçirilən sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının prioritet istiqamətlərindən biri də məhz yol infrastrukturunun yenidən qurulmasıdır.
Xatırladaq ki, yol tikintisi sahəsində əvvəllər “Azəryolservis” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti kimi fəaliyyət göstərən qurumun adı dövlət başçısının 2016-cı il 9 mart tarixli Fərmanı ilə “Azəravtoyol” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinə dəyişdirilib.
“Azəravtoyol” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti respublikanın avtomobil yolları təsərrüfatı sahəsində xidmətlər göstərir, balansına verilmiş avtomobil yollarının, habelə körpülərin, tunellərin və digər yol qurğularının layihələndirilməsi, istismarı, bərpası, təmiri, yenidən qurulması və tikilməsini, avtomobil yollarının və yol qurğularının qorunub saxlanılmasını və onların vəziyyətinə nəzarəti, yol infrastrukturunun inkişafı ilə bağlı digər işləri kompleks şəkildə həyata keçirir. Cəmiyyətin balansında ümumi istifadədə olan 17529 kilometr uzunluqda avtomobil yolunun 4385 kilometri respublika əhəmiyyətli, 13158 kilometri isə yerli əhəmiyyətlidir.
Bu yollardan 2670 kilometri hazırda Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş ərazilərdə qalıb. Bundan başqa, cəmiyyətin balansında 1299 körpü var, onlardan da 160-ı işğal olunmuş ərazilərdə yerləşir.
Ötən il ərzində 880 kilometr uzunluğunda ümumi istifadədə olan yeni avtomobil yolları, prospekt və küçələr tikilib, yenidən qurulub və təmir olunub. Həmçinin 14 yeni avtomobil körpüsü tikilib, 8-i isə təmir edilib. Bu müddətdə Bakı şəhəri Binəqədi, Nizami, Yasamal, Xətai, Nərimanov, Nəsimi, Xəzər, Sabunçu, Suraxanı, Qaradağ və Səbail rayonlarında 48 adda prospekt və küçə yenidən qurulub və təmir olunub, həmçinin 4 piyada keçidi tikilib, 1-i isə təmir edilib. Məhz Prezident İlham Əliyevin diqqət və qayğısı sayəsində ölkəmizin avtomobil yolları şəbəkəsinin genişləndirilməsi istiqamətində mühüm tədbirlər həyata keçirilir. Bu proses rayon və kənd yollarını da əhatə edir.
Ölkə rəhbərinin imzaladığı yol infrastrukturunun yenilənməsinə hesablanmış 48 sərəncamın icrası olaraq, ümumi uzunluğu 515 kilometr təşkil edən 21 kəndlərarası və 7 qəsəbələrarası avtomobil yollarının tikintisi, qəzalı vəziyyətə düşən 1 körpünün bərpası işləri başa çatdırılıb.
Sözügedən avtomobil yollarının tikintisi ilə 173 yaşayış məntəqəsinin təqribən 1 milyon 230 min əhalinin rahat və təhlükəsiz hərəkəti təmin olunub. Təbii ki, yolların yenidən qurulması sərnişin və yük daşımasının artmasına, eləcə də həmin ərazilərdə kənd təsərrüfatının və turizmin inkişafına güclü təkan verib.
Məqsədyönlü tədbirlər cari ildə də davam etdirilib. Xüsusilə magistral yolların tikintisi və tamamlanması, kənd yollarının təmiri və tikintisi məsələləri dövlətin strateji istiqamətlərindən biri olmaqla, indi bütün bölgələrdə geniş vüsət alıb.
Qeyd etmək yerinə düşər ki, bu yolların inşası və yenidən qurulmasında bölgə əhalisinin təklif və müraciətləri də nəzərə alınır. İlk növbədə isə əhalinin ən çox sıx məskunlaşdığı region, qəsəbə və kəndləri birləşdirən yollar bərpa edilir. “Azəravtoyol” ASC-nin rəhbərliyinin bəyan etdikləri kimi, bütün kənd yollarının yüksək səviyyədə təmiri qarşıya əsas məqsəd kimi qoyulub.
Respublikanın ümumi istifadədə olan avtomobil yollarında və Bakı şəhərinin küçə və prospektlərində piyadaların təhlükəsiz və sərbəst keçidinin təmin olunması üçün yerüstü və ya yeraltı piyada keçidlərinin inşası davam etdirilib.
2016-cı ildə Bakı-Quba-Rusiya Federasiyası ilə dövlət sərhədi magistral avtomobil yolunda - 3 yerdə (Xırdalan, Ceyranbatan 2 ədəd), Bakı-Şamaxı yolunda - 3 yerdə (Sulutəpə və Hökməli dairəsi yaxınlığında və Cəngi qəsəbəsində), Bakı-Ələt-Qazax-Gürcüstan sərhədi avtomobil yolunda 1 yerdə (Puta hərbi şəhərciyinin yanında), Bakı şəhəri, Xətai rayonu, Neapol küçəsində, Həsən Əliyev küçəsində (İqtisad Universitetinin yaxınlığında (yeraltı), Hüseyn Cavid parkının yaxınlığında (Elmlər Akademiyası metro stansiyasının yaxınlığında (yeraltı) piyada keçidlərinin bəzilərinin tikintisinə başlanılıb.
Ümumilikdə, sözügedən yolların inşası beynəlxalq standartlara uyğun olaraq yüksək keyfiyyətlə aparılır. Bununla yanaşı, son illər yol tikintisi sahəsində daha müasir texnologiyaların tətbiqi istiqamətində sınaqlar keçirilir. Mütəxəssislərin fikrincə, asfalt yol örtüyünün zədələnməsi təhlükəli çuxurların və tıxacların yaranmasına gətirib çıxarır ki, bu da yolların bahalı təmiri ilə nəticələnir. Bu səbəbdən Niderland hökuməti asfalt yollara alternativ olaraq plastik yolların tikiləcəyini qərarlaşdırıb.
Plastik yol örtükləri ənənəvi asfalta nisbətdə daha az təmir tələb edir və deyilənə görə, -40-dan +80 dərəcəyədək ekstremal temperaturlara dözümlüdür. Eyni zamanda, plastik yolların çəkilməsi dünyada ekoloji vəziyyətin yaxşılaşmasına öz əhəmiyyətli töhfəsini verəcək.
Bundan başqa, plastik yolların digər əhəmiyyəti odur ki, bu yollar plastik tullantıların istifadəsinə də imkan yaradır. Belə ki, plastik yolların materialı plastik tullantılardan hazırlanacaq. Bu tip yolların daha bir üstünlüyü onların asfalt yola nisbətən daha tez salınmasıdır.
Moskva şəhərində də plastik kütlədən hazırlanan yol örtüyünü testdən keçirməyə hazırlaşırlar. Test zamanı bu örtüyün düzlüyü, onun uzun ömürlülüyü və möhkəmliyi, eləcə də plastik kütlənin müxtəlif temperaturlara reaksiyası yoxlanılacaq. Plastik yolların Avropanın digər dövlətlərində də tətbiqi nəzərdə tutulur. Azərbaycanda da bu sahədə alternativ yollar axtarılır.