Yassı Universitetində Azərbaycan Multikulturalizm Mərkəzi açılacaq

Bakı, 21 oktyabr, AZƏRTAC

Xalq yazıçısı, akademik Kamal Abdulla məhsuldar elmi və ədəbi yaradıcılığını həvəslə davam etdirir. Görkəmli alim bu yaxınlarda Rumıniyanın Piteşti Universitetinin fəxri doktoru seçilib. Həmin universitetin tələbələri isə Azərbaycanın Xalq yazıçısı Kamal Abdullanın pyesi əsasında tamaşa hazırlayırlar. Xatırladaq ki, yazıçının “Sehrbazlar dərəsi” romanı Rumıniyada da nəşr edilib. Həmçinin rumın oxucular Yassı Dövlət Universitetinin əməkdaşı, filologiya elmləri doktoru, ədəbiyyatşünas alim Lyudmila Bejenarunun “Kamal Abdulla: Bütövlüyün fəlsəfəsi” əsəri ilə tanışdırlar.

AZƏRTAC Azərbaycan Dillər Universitetinin rektoru akademik Kamal Abdulla ilə müsahibəni təqdim edir.

- Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Piteşti Universitetinin əməkdaşlığı barədə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

- Universitetimizdə Rumıniya ilə əlaqələr çox dərin bir əsasa söykənir. Bilirsiniz ki, Prezident İlham Əliyev Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılması istiqamətində çox yüksək səviyyədə tədbirlər həyata keçirir. Biz də bundan nümunə götürərək, istər Azərbaycan Dillər Universiteti, istərsə də tutduğumuz vəzifə, fəaliyyət göstərdiyimiz sahə çərçivəsində Azərbaycan həqiqətlərini dünyaya təbliğ edirik. Fikrimcə, Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya təqdim edilməsində universitetlərin rolu böyükdür. Bizim universitetimiz də bu istiqamətdə müəyyən işlər görür. Hər hansı bir hərəkət, hər hansı bir akt, hər hansı bir əlaqə bizə öz həqiqətlərimizi demək üçün geniş imkanlar açır və biz bu imkanlardan istifadə etməyə çalışırıq.

Rumıniyanın səhv etmirəmsə, ən qədim universitetlərindən olan Piteşti Universiteti mənə böyük bir ehtiram göstərərək fəxri doktor adına layiq görüb. Bunun üçün təşəkkürümü bildirirəm. Həmçinin həmin universitetin tələbələri mənim pyesim əsasında tamaşa hazırlayıblar. Bundan başqa, Rumıniyanın Yassı Universitetində Azərbaycan Multikulturalizm Mərkəzi açılacaq. Mən açılışda iştirak edəcəyəm. Bilirsiniz ki, bu gün Azərbaycanın multikulturalizm modeli bütün dünyada öyrənilir. Dünyanın bir çox universitetlərində Azərbaycandakı multikultural əhval-ruhiyyə, tolerantlıq, azərbaycanlının başqa millətlərə münasibəti kimi məsələlər çox ciddi şəkildə dəyərləndirilir. Biz sevinirik ki, Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi dünyanın, o cümlədən Amerikanın, Cənubi Amerikanın, Avropanın, Uzaq Şərqin bir çox universitetlərində Azərbaycan multikulturalizmi fənnini təbliğ və təşviq edir. Biz Rumıniyada da bu istiqamətdə müvafiq addımı atmış oluruq. Onu da deyim ki, Azərbaycan Dillər Universitetinin tədris fəaliyyətində hansı dilin, hansı mədəniyyətin təbliğatına yer veririksə, - bu isə 20-dən çox ölkənin dil və mədəniyyətinin Azərbaycan Dillər Universitetində təbliğatı deməkdir, - həmin ölkələrin universitetlərində də doğma Azərbaycan dilimizin və mədəniyyətimizin təbliğatı üçün bizə yer ayırmalarını xahiş edirik. Bu istiqamətdə universitetimizdəki dil və mədəniyyət mərkəzlərinin işi güzgüvari şəkildə həmin ölkələrdə Azərbaycan dili ilə bağlı davam etdirilir. Bu baxımdan, bizim Serbiyada, Çində, Rusiyada, Macarıstanda, Rumıniyada, Pakistanda Azərbaycan dili və mədəniyyət mərkəzlərimiz fəaliyyət göstərir.

Eyni zamanda, Moldovada bəzi universitetlərlə əlaqələrin qurulması istiqamətində də görüşlər keçirilməsi nəzərdə tutulur.

-Azərbaycan Dillər Universitetində klassik dillər üzrə hazırlıq nə yerdədir? Yəni sanskrit, latın dilləri üzrə mütəxəssis hazırlığı aparılırmı?

- Bilirsinizmi, biz bu məsələni ortaya qoyanda sıfırdan başlamalı olduq. Çünki Azərbaycan filologiyasında, Azərbaycan humanitar elmində klassik dilləri öyrənmək ənənəsi, təəssüf ki, yox dərəcəsində idi. Bu istiqamətdən yanaşanda həm müasir dillərin öyrənilməsi üçün, həm də müasir dillərlə, Avropa dilləri ilə, Şərq dilləri ilə Azərbaycan dili arasında əlaqələri daha dərindən öyrənmək istiqamətində tədqiqat aparılarkən, istər-istəməz klassik dillərə, sanskritə, qədim yunan dilinə, latın dilinə müraciət etməli olursan. Pəhləvi dili, qədim slavyan dilləri də bu qəbildəndir. Bütün bu dilləri biz öyrənməyə başlasaq, filologiyamıza çox böyük fayda vermiş olarıq. Biz müvafiq istiqamətdə ilk addımımızı atmışıq, Azərbaycanda indiyə qədər olmayan bir istiqamətə qədəm qoymuşuq: bu, sanskritin öyrənilməsi ilə bağlıdır. Azərbaycan Dillər Universitetində Macarıstandan gəlmiş bir professor bu gün sanskriti artıq tədris edir.

-Mifoloji dilçilik – mifolinqvistika Azərbaycan dilçiliyində, demək olar, yeni bir sahədir. Bu sahədə araşdırmalarınız nə yerdədir?

-Bu sahədə artıq mənim bir kitabım çapdan çıxıb. Mifolinqvistika, fikrimcə, həqiqətən də yeni bir sahədir. Güman edirəm ki, o, bizim müasir dilçiliyimizin qarşısında yeni-yeni üfüqlər açır. Mifolinqvistika bizim mifoloji təsəvvür dövründən bu günə qədər gəlib bizim dilimizdə bizdən xəbərsiz, bəlkə də gizlin şəkildə yaşayan sözlərin, ifadələrin dilçiliyi deməkdir və bu istiqamətdə çalışmalar, mənə elə gəlir ki, müasir dilimizin daha dərin öyrənilməsinə bir açar ola bilər. Məsələn, dilimizdə belə bir ifadə var “de görüm, nə deyirsən”. “Kitabi-Dədə Qorqud”da da bu ifadə işlənib. Əslində Siz mənim dediyimi necə görə bilərsiz? Deməli, deyiləni görmək cəhdi bizim əcdadlarımızın mifoloji təsəvvüründə özünə yer tapıb. Mifolinqvistikanın canı bu kimi ifadələrdədir. Daşlaşmış, bizim çox vaxt üstündən sükutla keçdiyimiz bu ifadələr bizə dilimizdə, dilçiliyimizdə mifoloji təsəvvürün necə yaşadığını göstərir.

-Maraqlı müsahibə üçün təşəkkür edirik.