Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

Bakının ən yaxşı muzeyləri: ədəbiyyat, Nobel qardaşları və təbiət muzeyləri

Bakı, 3 oktyabr, AZƏRTAC

Azərbaycanda ilk muzeylər keçən əsrin əvvəlində açılıb. Bu gün ölkədə 250-dən çox dövlət və özəl muzey var. Muzeylər turistlərə ölkəmiz haqqında daha çox məlumat toplamaq və səfərdən əlavə zövq almaq imkanı verir.

Sizi Bakının ən maraqlı muzeyləri ilə tanış etməkdə davam edirik. Bu dəfə ölkənin maddi və mənəvi mədəniyyət nümunələrinin qorunub saxlandığı üç muzey haqqında söhbət açacağıq.

Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi

Bakının mərkəzi küçələrindən birindəki memarlıq baxımından yaraşıqlı binada Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi yerləşir. Muzey 1939-cu ildə dahi şairin 800 illik yubileyi münasibətilə yaradılıb. Lakin müharibə ilə əlaqədar olaraq muzey öz qapılarını tamaşaçıların üzünə yalnız 1945-ci il 9 May Qələbəsindən 5 gün sonra açıb.

Muzeyin binası 1850-ci ildə birmərtəbəli karvansara kimi tikilmişdi. Bu binaya 1915-ci ildə ikinci mərtəbə artırılmış və o, “Metropol” mehmanxanasına çevrilmişdi. 1918-1920-ci illərdə isə burada Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Nazirlər Kabinetinin əməkdaşları həm işləyib, həm də yaşayıblar. Bina memarlar Sadıq Dadaşov və Mikayıl Hüseynovun layihəsi əsasında yenidən qurularaq 1939-cu ildə Nizami Gəncəvi adına muzeyə verilib.

Azərbaycan mənəvi mədəniyyətinin böyük və zəngin xəzinələrindən biri olan bu muzey ən qədim zamanlardan müasir dövrədək ədəbiyyatımızın keçdiyi inkişaf yolunu əks etdirir. Hazırda muzeyin 30 əsas və 10 köməkçi zalında 4 mindən çox əlyazma, nadir kitab, illüstrasiya, portret, habelə heykəltəraşlıq nümunələri, miniatürlər, yazıçıların xatirələri və digər eksponatlar yer alıb.

VII-XII əsrlər Azərbaycan bədii keramika nümunələri, Nizaminin “İskəndərnamə” poemasının 1413-cü ildə köçürülmüş əlyazması muzeyin fəxridir. Qiymətli eksponatlar sırasında, həmçinin Nizami poemalarının miniatürlərlə birgə əlyazmalarını, Məhəmməd Füzulinin əsərlərinin nadir nüsxələrini, o cümlədən 1569-cu ildə üzü köçürülmüş “Bəngü Badə” əsərini, eləcə də Şuşanın əsasını qoymuş Pənahəli xanın dövlət fərmanlarını, M.F.Axundzadənin “Puşkinin ölümünə Şərq poeması”nın əlyazmasını qeyd etmək olar.

Muzeydə Qəzənfər Xalıqovun 1940-cı ildə işlədiyi Nizami Gəncəvinin portreti, müxtəlif dövrlərin tanınmış azərbaycanlı rəssamlarının, məsələn, S.Şərifzadə, K.Kazımzadə, M.Abdullayev, B.Mirzəzadə, S.Bəhlulzadə, O.Sadıqzadə, T.Salahov, T.Nərimanbəyov və başqalarının Azərbaycan söz sənətinin klassiklərinə həsr edilmiş əsərləri də saxlanılır.

Burada qədim və orta əsrlər, XIX-XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı elmi şöbələri, beynəlxalq əlaqələr və müqayisəli ədəbiyyatşünaslıq, bərpa və bədii tərtibat, bədii tədbirlər və ictimai əlaqələr şöbələri fəaliyyət göstərir. Elmi fondlarda 76 minədək qiymətli əşya saxlanılır.

Nobel qardaşları Muzeyi və ya “Villa Petrolea”

Nobel qardaşları Muzeyi Bakıda 2008-ci ildə açılıb. Bu, İsveç sərhədlərindən kənarda yerləşən yeganə Nobel muzeyidir. Qardaşlar tərəfindən 1884-cü ildə tikilmiş “Villa Petrolea” adlı kompleksin bərpası azərbaycanlı xeyriyyəçi Toğrul Bağırovun bütün ailənin marağını rəsmən təmsil edən Nobel Ailəsi Cəmiyyəti ilə birgə 2003-cü ildə yaratdığı Bakı Nobel İrsi Fondunun mühüm addımlarından biri oldu.

Robert, Lüdviq və Alfred Nobel qardaşları 1879-cu ildə “Nobel qardaşları neft istehsalı ortaqlığı” firmasının əsasını qoyublar. Firma əsas fəaliyyətini Bakıda və Abşeronda həyata keçirib. Qardaşların Bakı nefti əməliyyatlarından əldə etdikləri kapital dünyanın ən nüfuzlu mükafatlarından olan Nobel mükafatının material bazasının təxminən 20 faizini təşkil edib.

Villa tanınmış isveçli memar Lindval tərəfindən yerli əhəngdaşı və oduncaqdan istifadə edilməklə Vizantiya üslubunda tikilib. Binada Bakıda və regionda ilk dəfə olaraq “Bells” telefonu və havalandırma sistemi quraşdırılıb.

Evin interyeri dəyişdirilib, lakin bəzi elementlər (məsələn, buxarılar) əvvəllər olduğu kimi, dəqiqliklə yenidən qurulub. Ümumilikdə villanın interyeri sadə Avropa üslubunda formalaşdırılıb, lakin bir otaq Şərq üslubunda tərtib edilib. Binada Nobel qardaşları Muzeyi ilə yanaşı, Bakı Nobel Neft Klubu və Beynəlxalq Biznes Mərkəzi yerləşir.

Yenilənmiş “Villa Petrolea”da və muzeydə çoxlu artefaktlar, ailəyə aid qiymətli əşyalar, məşhur sənətkarların əsərləri saxlanılır: Faberje, keçən əsrin əvvəllərinin portretçi rəssamı V.A.Serov və başqalarının əsərləri. Bir sıra eksponatlar Nobel qardaşlarının varislərindən (hazırda onların sayı 400-dən çoxdur), kolleksiyaçılardan və Avropa ölkələrinin əntiq mağazalarından əldə edilib.

Nobel Biznes Mərkəzi və klubu görkəmli rəssamlar T.Nərimanbəyov, S.Məmmədov, G.D.Brijatyuk və başqalarının orijinal işləri ilə bəzədilib. Villanın həyətində heykəltəraş Zurab Seretelinin hazırladığı tunc atlar qoyulub.

Qeyd edək ki, Nobel qardaşları Bakı ətrafındakı “Villa Petrolea” kompleksini şirkətin işçiləri üçün tikmişdilər. Onun ətrafında evlər, məktəblər, teatr, xəstəxana və Nobel qardaşlarının iqamətgahı yerləşirdi.

Məlumdur ki, Nobel firmasının işçiləri daş bünövrəli bir və ikimərtəbəli taxta kotteclərdə yaşayıblar. Böyük binanın aşağı mərtəbələri idarə üçün ayrılmışdı, yuxarı mərtəbələrdə klub, istirahət otaqları və kitabxana yerləşirdi. Bütün interyer zəngin tərtibata malik idi. Peterburqdan rəssamlıq əsərləri, kitabxana üçün kitablar, bağ üçün heykəllər gətirilmişdi. Otaqlara azərbaycanlı və iranlı xalçaçıların toxuduqları bahalı xalçalar döşənmişdi. Park, klub, kitabxana və evlərə ümumilikdə 250 min rubldan çox xərc çəkilmişdi ki, bu, o dövr üçün böyük məbləğ sayılırdı.

“Villa Petrolea” 1920-ci ilədək Nobel qardaşlarının mülkiyyəti olub. Kompleksin peşəkar bərpası nəticəsində onun təmtərağı və Skandinaviya üslubu özünə qayıdıb. Yeri gəlmişkən, muzeyə giriş pulsuzdur.

H.Zərdabi adına Təbiət Tarixi Muzeyi

Bu muzeyin astanasından içəriyə qədəm qoyanlar başqa bir aləmə düşürlər. Burada vitrinlərin arxasından və stendlərdən sizə Azərbaycanın zəngin təbiətinin nümayəndələri boylanır. Kiçik, lakin çox rahat və yaxşı saxlanılmış pavilyonda yerləşən bu möcüzələr parkına valideynlər uşaqlarını tez-tez gətirirlər.

Muzeydə iki şöbə - Azərbaycanın filiz və qeyri-metal yataqlarından əldə olunmuş nümunələr, minerallar və dağ süxurlarının saxlanıldığı geologiya şöbəsi və zoologiya şöbəsi yaradılıb. Muzeyin əsas fondunda 1400-dən çox müxtəlif eksponat saxlanılır. Zoologiya bölməsinin ekspozisiya və vitrinlərində muzey əməkdaşları tərəfindən ekspedisiya zamanı tapılmış çoxsaylı heyvan skeletləri və sümükləri saxlanılır. Ən qədim eksponat 120 milyon ildən çox əvvələ - tabaşir dövrünə aid ixtiozavr dişləridir!

Təbiət Tarixi Muzeyinin elmi tədqiqatları bir neçə istiqamətdə, əsasən paleontoloji obyektlərdə inkişaf edib. Onlardan ən əsası “Binəqədi dördüncü dövr”, “Eldar gec Sarmat hipparion faunası”, “Pirəkəşkül ali onurğalılar faunası”, Azıx mağarası ibtidai insanlarının çoxsaylı düşərgələri və digər tədqiqatlardır.

“Binəqədi dördüncü dövr” faunası kolleksiyasında məməlilərin 41 növünü, 110 quş, 1 sürünən, 107 həşərat və 22 bitki növünü fərqləndirmək olar. İndi Azərbaycan ərazisində olmayan və qazıntı zamanı, demək olar ki, bütöv tapılmış at, maral və sayqak skeletləri xüsusi maraq doğurur. Yırtıcı məməlilər sırasında Pleystosen canavarını, mağara şirini, Binəqədi ibtidai öküzünü, ayını və s. qeyd etmək olar.

Eldar faunası onurğalı heyvanların 23 müxtəlif növündən ibarətdir. Onların sırasında qazıntı zamanı tapılmış dəvəquşu yumurtası qabığı müstəsna maraq doğurur. Bundan başqa, muzeydə iki növ hipparion (atlar fəsiləsindən məməli), sarmat balinası, mastodontun aşağı çənəsi də təqdim edilir.

Muzeydə, ölkəmizin ərazisində 600 min əvvəl yaşamış və 2001-ci ildə Mingəçevirdə aşkar edilmiş Cənub filinin yuxarı çənəsi və dişləri də saxlanılır.

Emil Eyyubov

məxsusi olaraq AZƏRTAC üçün

Materialın hazırlanmasında Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin “Bakının muzeyləri, qoruqları, qalereyaları” bukletindən istifadə edilib.

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

OPEC Baş katibi: AZƏRTAC xəbər agentliyinə media tərəfdaşlığına görə təşəkkür edirəm

Almaniya müdafiə xərclərini bir neçə il ərzində iki dəfədən çox artıracaq

Rəşad Nəbiyev “WSIS+20 Yüksək Səviyyəli Tədbir 2025” çərçivəsində nazirlərin dəyirmi masasında iştirak edib

“DOST Müfəttiş” layihəsi çərçivəsində ATİB üzvü olan şirkətlərlə görüş keçirilib

Albert Riera: "Sabah" klubuna hörmət edirik

Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalı başlayır

Pərviz Şahbazov Vyanada OPEC, GECF-in Baş katibləri və misirli həmkarı ilə görüşlər keçirib

Diplomatik xidmət orqanlarının rəhbərləri Şuşa şəhəri ilə tanış olublar

Azərbaycanda plastik boru kəmərləri sahəsində yeni dövlət standartları qəbul edilib

Almaniyanın Silahlı Qüvvələrin büdcəsi 86 milyard avroya yüksəlib

Sosial xidmət sahəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsi müzakirə olunub

Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionu beynəlxalq assosiasiyaya üzv qəbul edilib

Saatlıda “Qərbi Azərbaycan irsi” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib

DMA-nın həmtəşkilatçılığı ilə Malayziyada beynəlxalq tədbir keçirilib

Əqli Mülkiyyət Agentliyinin İdarə Heyətinin sədri ÜƏMT-nin Baş Assambleyasında onlayn rejimdə çıxış edib

NİİM moped, motosiklet və skuter sürücülərinə müraciət edib

“Lion”un Fransa Liqa 1-də qalacağı dəqiqləşib

Abşeron rayonunda “Qərbi Azərbaycan irsi” kitabının təqdimatı olub

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Əbu-Dabidə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Prezidenti ilə görüşü olub

“Araz-Naxçıvan”ın baş məşqçisi: Yoxlama oyunlarında nəticə önəmli deyil

BƏƏ kapitallı şirkətə “Araz Vadisi İqtisadi Zonası” Sənaye Parkının rezidentliyi statusu verilib

“Roma”nın futbolçusu İstanbul klubuna keçib

AZSTAND nümayəndəsi Çex Respublikasının Texniki Komitənin iclasında iştirak edib

Azərbaycan ilə Tacikistan arasında tekstil sektorunda Anlaşma Memorandumu imzalanıb

Fransada ifrat sağçı Milli Birlik partiyasının mənzil-qərargahında axtarış aparılıb

BMMT-yə üzv ölkələrin müvafiq qurumları arasında əlaqələrin perspektivləri müzakirə edilib

Vətəndaşlar Qarabağda beş gün qala biləcəklər VİDEO

Vətəndaşlar Qarabağda beş gün qala biləcəklər VİDEO

“Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2018-ci il 11 oktyabr tarixli 440 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının büdcə xərclərinin inzibati təsnifatı”nda dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

AYB katibi: Ədəbi tənqid yaradıcı prosesi tamamlayan əsas halqadır

Polşanın milli müdafiə naziri: Baltik dənizi NATO-nun daxili dənizidir

“Daşınmaz abidələrin pasportlaşdırılması Qaydaları”nın və “Daşınmaz abidələrin pasportunun nümunəvi forması”nın təsdiq edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

"YAŞAT" düşərgəsinin 4-cü həftəsi başlayıb

Avropa Liqası: Sloveniya klubu “Sabah”la oyun üçün Bakıya gəlib

Ukraynada «Neptun» raket kompleksi barədə gizli sənədləri oğurlamağa cəhd edən casuslar həbs edilib

Rəşad Məcid: “Ədəbi proses” müşavirələri ədəbi hərəkata çevrilib

AMEA-da “Ədəbi proses – 2024” mövzusunda elmi-yaradıcılıq müşavirəsi keçirilib

“İki sahil” qəzeti 34 yaşını qeyd edir

Polis motosiklet, velosiped və skuter sürücüləri ilə profilaktik tədbirləri davam etdirir

“Araz-Naxçıvan” Türkiyə klubuna darmadağınla qalib gəlib

İspaniyalı futbolçu ikinci dəfə xərçəng xəstəliyinə qalib gəlib

Yay mövsümündə Mərakeşin sahilyanı kəndləri böyük turizm mərkəzlərinə çevrilir

DİM-in iyun ayında keçirdiyi imtahanlarda 51 mindən çox şəxs iştirak edib

“Azərreyl” serbiyalı voleybolçunu transfer edib

Tələbələrin köçürülməsi prosesinə start verilir

“Qarabağ”ın bir neçə futbolçusu İspaniya klubunun düşərgəsinə yollanacaq

Hər il dünyada 12 milyona yaxın qız erkən nikaha məcbur edilir

İntellektual qabiliyyətli bölmələrdən tərxis edilən gənclərlə görüş olub

Akademik İsa Həbibbəyli: “Ədəbi proses” müşavirələri 2020-ci ildən “Zəfər diskursu dövrü” kimi mühüm əhəmiyyət daşıyır

UNESCO gəncləri “İpək yolu gənclərin gözü ilə” 7-ci fotomüsabiqədə iştirak etməyə dəvət edir

Ermənilərin “Gorus” toponimini öz mənşəylərinə uyğunlaşdırmaq istəyi tam mənasız bir təbliğatdır – Araşdırma

Azad olunmuş ərazilərə giriş prosedurlarının sadələşdirilməsi vətəndaşların təhlükəsizliyi nəzərə alınmaqla həyata keçirilir ŞƏRH

Suriyada meşə yanğınlarının söndürülməsinə dəstək üçün “Copernicus” proqramı aktivləşdirilib

Cəbrayıla köçürülən 686 sakin məşğulluq tədbirlərinə cəlb olunub

ADPU ilə Türkiyənin Çağ Universiteti əməkdaşlığa başlayıb

Azərbaycan klubu futbolçusu ilə yollarını ayırıb

Düzayaqlılıq, onun səbəbləri və aradan qaldırılması yolları

Azərbaycan və Çin arasında dəmiryol sahəsində anlaşma memorandumu imzalanıb

“Həbs yerlərində saxlanılan şəxslərin hüquq və azadlıqlarının təmin edilməsi haqqında” Qanuna dair kommentariyanın təqdimatı keçirilib

QDF-in təşəbbüsü ilə növbəti “Qarabağ gecəsi” xeyriyyə konserti təşkil olunub

Şəki-Oğuz yolunda qəza baş verib, ana və övladı xəsarət alıb

Bu ilin birinci yarısında büdcəyə Dövlət Vergi Xidmətindən daxil olan vəsaitin həcmi açıqlanıb

Məktəbəhazırlıq qruplarına uşaqların qəbulu zamanı prioritet hüququ tətbiq edilən məktəblərin siyahısı açıqlanıb

Nizami rayonunda oğurluq edən şəxs saxlanılıb

Çin dünyada yüksəksürətli qatarların inkişafına mühüm töhfə verəcək

Sumqayıtda fiziki zor tətbiq edərək qadının 6 min manatını götürən şəxs saxlanılıb

Qusarda biçin kampaniyasına 70-ə yaxın kombayn cəlb olunub VİDEO

Qusarda biçin kampaniyasına 70-ə yaxın kombayn cəlb olunub VİDEO

Energetika naziri: Davamlı enerji təchizatı sərmayə olmadan mümkün deyil

“Qalatasaray” Kuba millisinin voleybolçusunu transfer edib

Bakı və Sumqayıtda oğurluq edən şəxslər saxlanılıblar

İşğaldan azad edilmiş ərazilərə səfərin müddətinin uzadılması vətəndaşlara yeni imkanlar yaradır-ŞƏRH

Çexiyada Karl körpüsünün ildönümü teatrlaşdırılmış şəkildə qeyd olunub

“Veteranlar ideoloji təhlükəsizliyin keşiyində” layihəsi gənclərə Vətən sevgisi aşılayır

Seroloji monitorinq keçiriləcək

Avropa Liqası: “Sabah”–“Selye” oyununa 5 min bilet satılıb

Gürcüstanın ümumi xarici borcu 25,5 milyard dollara çatıb

Azərbaycanı Universiadada 13 cüdoçu təmsil edəcək

“Barselona”nın skautlar üzrə rəhbəri vəzifəsindən ayrılıb

Türkiyə-Azərbaycan Universitetində “Açıq qapı” günü keçirilib

İşğaldan azad olunmuş ərazilərə giriş icazələrinin müddətinin uzadılması və prosedurların sadələşdirilməsi vətəndaş məmnunluğuna xidmət edir - ŞƏRH

Türkiyə kəşfiyyatının rəhbəri İraqda danışıqlar aparıb

Qarabağa qayıdış daha çevik və planlı: Yeni qərarlar turizmə və sahibkarlığa geniş imkanlar açır - ŞƏRH

BDU-da magistrantların dissertasiya işlərinin müdafiəsi keçirilib

ABŞ-ın rüsumları Banqladeşin tekstil sənayesini xeyli zəiflədə bilər

“Tənqidi oxu – analitik təfəkkürün inkişafına dair təşəbbüslər” layihəsi çərçivəsində müzakirə aparılıb

Britaniyada həyati vacib orqan nəqlini gözləyən pasiyentlərin sayı rekord həddə çatıb

BMU-INHA İDP tələbələri üçün yay məktəbi başlanıb

Ağdərə və Xocalının kəndlərində sürətli tikinti-bərpa işləri görülür

AzMİU-nun elmi-tədqiqat potensialı gücləndirilir - gənc alimlərlə görüş olub

Vitse-prezident: Avropa çempionatında qazandığımız qələbə ilə ölkə qadın basketbolu tarixində ilkə imza atdıq

Çində 200-dən çox uşaq qidadakı qurğuşunla zəhərlənib

Xankəndi, Ağdərə və Xocalıya 45,5 milyon manata yaxın investisiya qoyulub

Serbiyada əlverişsiz hava şəraiti fəsadlar törədib

Yaşar Güler: Türkiyə Egey və Aralıq dənizlərində öz maraqlarına xələl gəlməsinə imkan verməyəcək

Ali Məhkəmədə “Ailə mübahisələrində mediasiya institutunun tətbiqinin əhəmiyyəti və beynəlxalq təcrübə” mövzusunda dəyirmi masa keçirilib

Prezident İlham Əliyev Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə işgüzar səfərə gəlib VİDEO

Prezident İlham Əliyev Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə işgüzar səfərə gəlib VİDEO

“Red Bull Racing” komandasının rəhbəri istefaya göndərilib

Rəcəb Tayyib Ərdoğan: Türkiyədə iqlim böhranının fəsadları getdikcə güclənərək hiss olunur

Türkiyə şirkətləri Pakistanın ərazi sularında neft-qaz axtarışı aparacaq

Kreml Ukrayna ilə nizamlanma üzrə memorandumların müzakirəsinə başlamağı zəruri hesab edir

Sorğu: Ukrayna əhalisi Zelenski və Zalujnıya daha çox etimad göstərir