Bakı, 27 sentyabr, AZƏRTAC

Vergi nəzarətinin təmin edilməsində geniş analitik təhlilə və risklərin qiymətləndirilməsi sisteminə əsaslanan siyasətin yürüdülməsi, elektron auditin tətbiqinə üstünlük verilməsi, “kölgə iqtisadiyyatı”nın elementlərinin aradan qaldırılması, dürüst və şəffaf vergi uçotunun formalaşdırılmasının təmin olunması, sahibkarlıq subyektlərinin öz dövriyyələrini leqallaşdırmağa təşviq edilməsi, xidmət sektorunun genişləndirilməsi və maarifləndirmənin aparılması diqqətdə saxlanılır. Bu baxımdan, İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidməti vergiödəyiciləri ilə münasibətdə insan faktorunun rolunu minimuma endirmək məqsədilə vergi nəzarəti proseslərinin avtomatlaşdırılması istiqamətində məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirir.

AZƏRTAC Dövlət Vergi Xidmətinə istinadla xəbər verir ki, ölkəmizdə vergi nəzarətinin təkmilləşdirilməsi işlərinin davamı olaraq elektron audit sistemi tətbiq edilir. Elektron audit vergiödəyicisinin elektron formatda saxlanılan maliyyə (mühasibat) məlumatlarına xüsusi proqram təminatı vasitəsilə birbaşa və ya məsafədən çıxış imkanı yaradılmaqla aparılan vergi yoxlamasıdır. Elektron auditin istifadə olunması bir neçə meyardan asılıdır. Burada vergiödəyicisinin müvafiq sistemlərinin prosesə hazır vəziyyətə gətirilməsi, lazım olan məlumatların burada əks etdirilməsi və bu sistemlərə inteqrasiya olunması öndə gəlir. Rəqəmsal vergi nəzarətinin təmin edilməsi istiqamətində yeni nəsil nəzarət-kassa aparatlarından istifadə hesablaşmaların daha şəffaf aparılmasına, malların qanunsuz dövriyyəsinin qarşısının alınmasına və dövriyyəyə nəzarətin təmin edilməsinə imkan yaradır.

Vergi nəzarətinin təkmilləşdirilməsi istiqamətində vergiödəyicilərinin fəaliyyətinin risk modulları üzərindən təhlil olunması, vergidən yayınma hallarının müasir texnologiyalara əsaslanaraq aşkarlanması, vergi nəzarəti metodlarının təhlil olunmuş məlumatlar əsasında seçilməsi ilə auditin real funksiyalarının bərpası istiqamətində işlər gücləndirilib. Artıq riskli vergiödəyiciləri ilə bağlı məlumatların əldə olunması imkanı daha da asanlaşıb. Belə ki, əvvəllər vergiödəyicisi digər ödəyicinin riskli vergiödəyiciləri siyahısında olub-olmadığı barədə məlumat əldə etmək üçün istifadəçi kodu, parol, şifrə və ya gücləndirilmiş elektron imza (o cümlədən “ASAN imza”) vasitəsilə İnternet Vergi İdarəsinin (www.e-taxes.gov.az) “Onlayn kargüzarlıq və e-VHF” bölməsinə daxil olaraq “Riskli vergiödəyicilərinin axtarışı” xidmətindən istifadə etməli idisə, artıq bu məlumatı “www.e-taxes.gov.az” saytının “Riskli vergiödəyiciləri barədə məlumatın verilməsi” bölməsindən (https://www.e-taxes.gov.az/ebyn/risk/ linkinə keçid alaraq) açıq formada əldə etmək mümkündür.

Qeyd olunub ki, yenilik riskli vergiödəyicilərinin əməliyyatlarının sayının azaldılmasına xidmət edir və riskli ödəyicilərlə bağlı məlumatların əldə edilməsi kommersiya (vergi) sirri hesab olunmur. Çünki hər hansı vergiödəyicisinin belə ödəyicilərlə əməliyyatlar aparması onun özü üçün də risklərin yaranması deməkdir. Bu isə həm səyyar vergi yoxlamalarının, həm də digər vergi nəzarəti tədbirlərinin keçirilməsinə əsas ola bilər.