Bakı, 31 iyul, AZƏRTAC

Prezident İlham Əliyev ölkə iqtisadiyyatına xarici investisiyaların cəlb edilməsini prioritet vəzifə kimi müəyyənləşdirib. Ələt Azad İqtisadi Zonası və xarici investisiyaların Azərbaycana cəlb edilməsi dövlətin təkcə iqtisadi inkişaf və rifahı baxımından deyil, həmçinin təhlükəsizliyi nöqteyi-nəzərindən də vacib əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycanın Milli Təhlükəsizlik Konsepsiyasına əsasən, Azərbaycan Respublikasının uzunmüddətli dövrdə dayanıqlı və tarazlı inkişafının təmin olunmasında sərmayələrin cəlb edilməsi xüsusi rol oynayır. Ona görə də əlverişli sərmayə mühitinin yaxşılaşdırılması qarşıda duran ən əsas vəzifələrdəndir.

Bunu AZƏRTAC-a açıqlamasında siyasi ekspert Elşən Məcidov bildirib.

Elşən Məcidov deyib ki, oxşar prioritet 2021-ci ildə qəbul edilmiş “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər” adlı sənəddə də öz əksini tapır. Ölkə iqtisadiyyatına birbaşa xarici investisiyaların, o cümlədən infrastruktur sahələrinə strateji investorların cəlb olunması təmin edilməlidir. Lakin bu zaman ölkənin milli maraqlarının qorunması və xarici investorlara rəqabət mühitinin yaradılması ilə investisiyaların səmərəli tənzimlənməsi diqqət mərkəzində saxlanılmalıdır.

“Bu məqsədə çatmaq üçün əsas vəzifələr qismində korporativ idarəetmənin təkmilləşdirilməsi, şəxsi mülkiyyətin qorunması, sağlam rəqabət mühitinin yaradılması çıxış edir. Ələt Azad İqtisadi Zonası bu məqsəd istiqamətində atılmış böyük addımdır. Əvvəla qeyd edək ki, Ələt Azad İqtisadi Zonasının yaradıldığı məkan iqtisadi düşüncə və geoiqtisadi strategiyaya uyğun olaraq seçilib. Ələt qəsəbəsi Azərbaycanın paytaxtı və iqtisadi lokomotivi olan Bakıdan 70 kilometr məsafədə, avtomobil və dəmir yolu xətlərinin kəsişdiyi məkanda yerləşir. İqtisadi Zonası, həmçinin Səngəçal neft terminalının yaxınlığındadır. Gələcəkdə yük daşımaların həyata keçirilməsi üçün yeni hava limanının da məkanı olacaqdır. Bu qəbildən Ələt Azad İqtisadi Zonası Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi boyunca Azərbaycanın bir tranzit ölkə kimi daha da inkişaf etməsinə şərait yaradıb, gəlirlər ilə birlikdə ölkəmizə müasir texnologiyaların da gəlməsini vəd edir”, - deyə E.Məcidov bildirib.

Siyasi ekspert əlavə edib ki, pandemiya səbəbindən dünyada hökm sürən iqtisadi böhran ölkələr arasındakı iqtisadi bağları zəiflədib, ümumilikdə dünya iqtisadiyyatına və ayrı-ayrı ölkələrə mənfi təsir göstərib. Pandemiya iqtisadiyyat elmində mövcud olan, adətən təcrübədə ayrı-ayrılıqda müşahidə edilən istehsal və istehlak böhranlarını bir araya gətirdi. Qapanma nəticəsində istehsal templəri aşağı düşdüyünə görə dünya istehsal böhranı ilə iş yerlərinin qapanması səbəbindən azaldığına görə qənaət etməyin aktuallığı dünyanı istehlak böhranı ilə qarşılaşdırdı. Bu səbəbdən sərmayəçilər hazırda vəsaitlərini əvvəlkindən daha ehtiyatlı və düşünülmüş şəkildə yatırım edirlər. Tam əminliklə demək olar ki, Ələt Azad İqtisadi Zonası Azərbaycanı xarici investisiyaların cazibə mərkəzinə çevirəcək. Belə ki, hər bir azad iqtisadi zonada olduğu kimi, burada da xüsusi vergi və gömrük rejimi fəaliyyət göstərdiyinə görə biznesin inkişafı və gəlir əldə edilməsi daha münasib olacaq. Boşalmış büdcələri doldurmaq üçün vergi və gömrük tariflərini artırmağa üstünlük verən bir çox ölkələrdən fərqli olaraq, Azərbaycan azad iqtisadi zona formalaşdıraraq, iqtisadiyyatı daha şəffaf və əlçatan edərək xarici investorlar üçün əlverişli mühit yaradır.

Digər səbəb Azərbaycanın özünəməxsus xarici siyasət paradiqması ilə bağlıdır. Beynəlxalq münasibətlər nəzəriyyəsində mövcud paradiqma və yanaşmaları nəzərdən keçirsək, Azərbaycanın neorealizm paradiqmasına daha yaxın olması qənaətinə gələrik. İqtisadi maraqları siyasi maraqlara tabe edən realizmdən və əsasən siyasi maraqları iqtisadi maraqlar edən liberalizmdən fərqli olaraq, neorealizm iqtisadi maraqları siyasi maraqlardan seçib ayırmağa üstünlük verir. Prezident İlham Əliyevin hakimiyyət illərində Azərbaycan Rusiya, ABŞ, Avropa, İran kimi aparıcı oyunçularla siyasi əməkdaşlıqdan tutmuş rəqabətə qədər fərqli münasibətlər yaşasa da, adı çəkilən aktorlarla iqtisadi münasibətləri daima yüksələn xətlə inkişaf etmişdir. Siyasi stabillik faktoru isə xarici investorlar üçün ən əsas amillərdən biridir. Siyasi qeyri-stabilliyin hökmranlıq etdiyi hal-hazırkı dünyada sərmayəçilər, siyasi münasibətlərin iqtisadi əlaqələrə mənfi təsir göstərmədiyi Azərbaycanda özlərinə əsl iqtisadi mühit tapmış olacaqlar.

Lakin buna nail olmaq üçün dövlətin düşünülmüş xarici siyasət xətti və Ələt Azad İqtisadi Zonasının timsalında uğurlu iqtisadi addımları kifayət deyil. Azərbaycanın xarici ölkələrdəki səfirlikləri, ticarət palataları, müştərək biznes qrupları, hökumətlərarası komissiyalar bu istiqamətdə səylərini on qat daha da artırmalıdır. Bütün bu proseslər pərakəndə və nizamsız halda yox, rəsmi Bakı ilə şaquli formada, bir-birləri ilə isə üfüqi formada koordinasiya olunmuş şəkildə həyata keçirilməlidir.