Bakı, 4 oktyabr (AZƏRTAC). Azərbaycan informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının və yeniliklərin tətbiqi baxımından strateji düşüncəyə malikdir.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bu fikri BMT-nin İnkişaf Proqramının rəhbəri, xanım Helen Klark deyib.

H.Klark bildirib ki, BMT-nin İnkişaf Proqramı (BMT İP) dəyişiklik üçün təşviqat aparır və ölkələri bilik, təcrübə və resurslar naminə birləşdirir. 170-dən çox ölkədə fəaliyyət göstərən təşkilat iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, idarəçiliyin təkmilləşdirilməsi və ətraf mühitin yaxşılaşdırılması istiqamətində səylərin dəstəklənməsində Azərbaycan Hökuməti ilə də sıx əməkdaşlıq edir. BMT İP-nin 1992-ci ildən fəaliyyət göstərən Azərbaycan Nümayəndəliyi səmərəli idarəçilik və dayanıqlı inkişafın təşviqi, eləcə də gender bərabərliyi, münaqişədən sonrakı yenidənbərpa və fəlakətlərin azaldılması riskləri sahələrində təqdirəlayiq işlər görüb. Təşkilatın ölkəmizdə əsas tərəfdaşlarından biri də Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyidir (RYTN).

Xanım H.Klark Azərbaycanda İKT-nin bugünkü inkişaf səviyyəsi, BMT İP ilə RYTN-nin tərəfdaşlığı çərçivəsində həyata keçirilən layihələr və gələcəkdə nəzərdə tutulan əməkdaşlıq məsələlərinin konkret istiqamətləri ilə bağlı fikirlərini paylaşaraq deyib: “Azərbaycan strateji məsələlər üzrə yeni genişzolaqlı internetin inkişafı və rabitənin daha geniş əhatəsi ilə əlaqədar çox qabaqcıl mövqedədir. Azərbaycan hər zaman Şərqlə Qərb və Şimalla Cənub arasında bir rabitə rolu oynayıb. Bu ənənəvi rolun tədricən virtual məkana keçirilməsi və bu region üzrə müxtəlif layihələrin reallaşdırılması sözsüz ki, təqdirəlayiq hal və təşəbbüslərdir. Biz Azərbaycanın bu təşəbbüslərini bütövlüklə dəstəkləyirik”. BMT rəsmisi bildirib ki, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi BMT İP üçün Azərbaycanda çox mühüm tərəfdaşdır. Bu əməkdaşlıq yalnız görüşlərlə məhdudlaşmır, gələcəkdə genişmiqyaslı beynəlxalq tərəfdaşlığa çevriləcək layihələrin də əsasını qoyur.

Azərbaycan İKT-nin istiqamətini öz inkişafı üçün əhəmiyyətli sahə kimi seçib. Bununla əlaqədar öz təcrübəmizi xatırlayıram. Mən Yeni Zelandiyada Baş nazir vəzifəsində çalışdığım dövrdə biz də İKT-ni müxtəlif istiqamətlər üzrə fövqəlliyə malik, inkişafa dəstək verəcək bir sahə kimi təyin etmişdik. Eyni zamanda, Azərbaycan ilə əməkdaşlığın bir hissəsi “Elektron hökumət”in yaradılması, müxtəlif sahələr üzrə elektron çıxışın əldə olunması olub. İKT strategiyasının da əsas istiqamətlərindən biri məhz “Elektron hökumət”dir.

Ötən il BMT Baş Assambleyasının Azərbaycan ilə sənəd imzaladığını xatırladan Helen Klark deyib ki, bu, İKT-nin ölkənin ən ucqar bölgələrinə ötürülməsinə həsr olunmuş layihədir. Eyni zamanda, burada kommunikasiya sahəsinin iştirakçıları olan mobil və digər şirkətlərlə bərabər informasiya təhlükəsizliyinin təkmilləşdirilməsi məsələsi də əksini tapıb. Sözügedən “Trans-Avrasiya Super İnformasiya Magistralı” (TASİM) layihəsi çərçivəsində Avrasiya Rabitə Alyansının yaradılması nəzərdə tutulur. Genişzolaqlı rabitə üzrə Komissiya çərçivəsində biz bu məsələləri rabitə və yüksək texnologiyalar naziri Əli Abbasov ilə ətraflı müzakirə etmişik. Yəni fiber-optik kabellər, genişzolaqlı xidmətlər olmasa, həmçinin bu sahə ölkə üzrə inkişaf etdirilməsə, yayılmasa dövlətlər ümumi inkişafdan geri qalar. Azərbaycan isə bu məsələləri prioritet kimi gündəmdə saxlayır və bu sahədə çox qabaqcıl addımlar atmaqdadır. BMT İP-nin rəhbəri qeyd edib ki, Azərbaycanın tarixi İpək Yolunun tədricən virtual məkana keçirilməsi təşəbbüsü yaradıcı və strateji baxımdan çox əhəmiyyətlidir. Bu məsələlərin daha geniş mənada regionda tətbiqi, hələ də texnologiyalardan istifadə etməyən tərəfə ötürülməsi, sözsüz ki, çox əhəmiyyətli bir addımdır. Bu mənada Azərbaycanı təbrik etmək istəyirəm. Mən Dünya İqtisadi Forumu (DİF) tərəfindən hazırlanmış “Qlobal informasiya texnologiyaları hesabatı 2014”ü və Azərbaycanın tutduğu mövqeni də qeyd etmək istəyirəm.

2001-ci ildə Yeni Zelandiyanın Baş naziri olaraq, Koreya Respublikasına səfərimi xatırlayıram. Həmin dövrdə Koreya Respublikasının artıq bütün ölkənin 2010-cu ildə genişzolaqlı internetdən istifadəsi ilə bağlı hazır planları var idi. Mən öz ölkəmə dönüb təəssüratlarımı bölüşəndə dedim ki, biz yetərincə strateji düşünmürük. Hazırda görürəm ki, Azərbaycan informasiya- kommunikasiya texnologiyalarının, yeniliklərin tətbiqi baxımından strateji düşüncəyə malikdir. Tamamilə razıyam ki, tədricən bu rol artmalıdır və daha böyük, daha geniş mənada əhalinin rabitə və genişzolaqlı internet xidmətlərinə çıxışı təmin olunmalıdır. Genişzolaqlı rabitə üzrə Komissiyada biz onu da müzakirə etmişik ki, yalnız genişzolaqlı xidmətlərin yayılması deyil, onların məzmunu, səhiyyə, təhsil, ictimai xidmətlər və digər sahələrə tətbiqi də çox əhəmiyyətlidir. Düşünürəm ki, bu sahə, həmçinin biznes mühitinin yaxşılaşdırılması, özəl sahibkarlığın, ümumilikdə qeyri-neft sektorunun inkişafına, iqtisadiyyatın şaxələndirilməsinə də böyük təsir göstərə və töhfə verə bilər. Bu gün İKT sahəsində yeniliklərin tətbiqi çox gözəl nümunələrdir və bunları tədricən digər ölkələrlə bölüşmək olar. Düşünürəm ki, BMT İP ilə bərabər beynəlxalq əməkdaşlıq çərçivəsində bu sahəyə töhfə verəcəksiniz.

BMT İP-nin Azərbaycan ilə əməkdaşlığı əsasən iki istiqamətdə qurduğunu vurğulayan xanım H.Klark bildirib: “Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyini nəzərdə tutsaq, birincisi, ölkə daxilində həyata keçirilən layihələrdir ki, burada keçən il imzalanan və Azərbaycanın əyalətlərinə, ucqar ərazilərinə rabitə, internet xidmətlərinin çıxışının təmin olunması ilə əlaqədar böyük bir layihəni qeyd edə bilərəm. Eyni zamanda, “Trans-Avrasiya Super İnformasiya Magistralı”nın yaradılması kimi məsələləri də qeyd etmək olar. Beynəlxalq səviyyədə əməkdaşlığa gəlincə, Azərbaycan ilə BMT İP Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin biliklərini, təcrübələrini tədricən Əfqanıstanda tətbiq etməkdədir. BMT İP-nin Kabul ofisi vasitəsilə biz həmin ölkədə İKT-nin daha geniş yayılmasını və əhatəsini təmin etməyə çalışırıq. Azərbaycanın bu sahədəki təcrübələrini digər ölkələrlə də bölüşməsi üçün müvafiq layihələrin həyata keçirilməsi haqqında müzakirələr aparırıq”.

Diqqətə çatdırılıb ki, RYTN bir çox yenilikləri ölkə daxilində tətbiq edən və digər ölkələrlə bölüşməyə hazır olan aparıcı nazirliklərdən biridir. Hesab edirik ki, sırf bu nümunə əsasında da Azərbaycan ilə BMT İP arasında gələcək əməkdaşlıq çərçivəsi qurulmalıdır. Bu əməkdaşlığın gələcəkdə daha da dərinləşməsi üçün geniş imkanlarımız mövcuddur.

Helen Klark 2009-cu ilin aprelində BMT İnkişaf Proqramının rəhbəri təyin olunub və qurumun ilk qadın rəhbəridir. O, həmçinin BMT-nin inkişaf məsələləri ilə məşğul olan bütün fond, proqram və departamentlərinin rəhbərlərinin daxil olduğu Birləşmiş Millətlər Təşkilatı İnkişaf Qrupunun sədridir.

BMT İP-dəki fəaliyyətindən əvvəl Helen Klark 1999-2008-ci illərdə Yeni Zelandiyanın Baş naziri vəzifəsində çalışıb. O, Yeni Zelandiyanın ilk qadın Baş naziri olub və bu vəzifədə ən uzun müddət qalan insanlar arasında ilk beşliyə daxildir.

“Forbes” jurnalı onu dünyanın 100 ən nüfuzlu qadını siyahısına daxil edib və “Birləşmiş Millətlər Təşkilatında ən təsirli qadın” adına layiq görüb.