İQTİSADİYYAT
İyulda Azərbaycan ən çox Türkiyəyə qeyri-neft sektoruna aid məhsullar ixrac edib
Bakı, 3 sentyabr, AZƏRTAC
Bu ilin iyul ayında qeyri-neft sektoruna aid ən çox mal ixrac edilən ölkələrin siyahısına Türkiyə liderlik edib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu barədə İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin departament rəhbəri Ramil Hüseyn sentyabrın 3-də keçirdiyi mətbuat konfransında deyib.
O bildirib ki, İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin "İxrac İcmalı"nın 2018-ci ilin avqust sayı təqdim olunub. İcmalın bu sayında göstərilir ki, cari ilin yanvar-iyul ayları ərzində qeyri-neft sektoru üzrə ixrac 969 milyon ABŞ dolları təşkil edib. 2017-cı ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə cari ilin yanvar-iyul aylarında qeyri-neft sektoru üzrə ixrac 114 milyon dollar və ya 13 faiz artıb. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına əsasən, cari ilin 7 ayı ərzində Rusiyaya 353 milyon, Türkiyəyə 215 milyon, Gürcüstana 81 milyon, İsveçrəyə 78 milyon və Çinə 29 milyon dollar dəyərində qeyri-neft sektoruna aid mal ixrac edilib. Yanvar-iyul aylarında ixrac edilən qeyri-neft sektoruna aid malların siyahısında pomidor (144 milyon dollar) birinci, qızıl (sikkə kəsilməsində istifadə olunmayan, digər emal olunmamış formalarda - 68 milyon dollar) ikinci və xüsusi kütləsi 0,94-dən az olan ilkin formalı polietilen (57 milyon dollar) üçüncü olub. Ümumiyyətlə bu ilin 7 ayı ərzində meyvə-tərəvəz ixracı 301 milyon, plastmas və onlardan hazırlanan məmulatların ixracı 79 milyon, alüminium və ondan hazırlanan məmulatların ixracı 78 milyon, qara metallar və onlardan hazırlanan məmulatların ixracı 49 milyon, pambıq lifi 45 milyon, kimya sənayesi məhsullarının ixracı 41 milyon, pambıq ipliyi ixracı 12 milyon dollar təşkil edib.
Departament rəhbəri qeyd edib ki, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə cari ilin ilk 7 ayında elektrik enerjisinin ixracı 2,2 dəfə, pambıq ipliyinin ixracı 32 faiz, alüminium və ondan hazırlanan məmulatların ixracı 16 faiz, meyvə-tərəvəzin ixracı 19 faiz, plastmas və onlardan hazırlanan məmulatların ixracı 14 faiz, kimya sənayesi məhsullarının ixracı 1 faiz artıb: “Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına əsasən, cari ilin iyul ayında isə qeyri-neft sektoru üzrə ixrac 122 milyon dollar təşkil edib. Bu ilin iyul ayında qeyri-neft sektoruna aid ən çox mal ixrac edilən ölkələrin siyahısına Türkiyə (35 milyon dollar) liderlik edib. Daha sonra bu siyahıda Rusiya (33 milyon dollar), İsveçrə (9 milyon dollar), Gürcüstan (7 milyon dollar), Qazaxıstan (5,8 milyon dollar) və digər ölkələrin adı var. İyul ayında da qeyri-neft sektoru üzrə ixracda pambıq lifi (mahlıc) birinci (16 milyon dollar), albalı və gilas (11 milyon dollar) ikinci, qızıl (sikkə kəsilməsində istifadə olunmayan, digər emal olunmamış formalarda - 7,8 milyon dollar) isə üçüncü olub.
Qeyd edilib ki, yanvar-iyul aylarında qeyri-neft sektoru üzrə qeyri-dövlət ixracatçı subyektlərin siyahısında ilk onluqda "Azərbaycan İnterneyşnl Mayninq Kompani Limited Şirkəti"nin Azərbaycan Respublikasındakı nümayəndəliyi, "Kapitan Fruits" MMC, "MKT İstehsalat Kommersiya" MMC, "Baku Steel Company" MMC, "Qala meyvə-tərəvəz ixracat idxalat" MMC, "Food Export Şəmkir" MMC, "Azfruittrade" MMC, "Şirin Aqro" QSC, İskəndərov Sahib Səməd oğlu, "Azərbaycan Şəkər İstehsalat Birliyi" MMC təmsil edilib. Qeyri-neft sektoru üzrə ixrac əməliyyatlarında iştirak edən və 1 milyon dollardan çox ixrac həyata keçirən dövlətə məxsus şirkətlərin siyahısına isə SOCAR-ın "Marketinq və İqtisadi Əməliyyatlar İdarəsi" başçılıq edir. Daha sonra bu siyahıda aşağıdakı şirkətlərin adları var: “Det-al Alüminium" MMC, "Azərenerji" ASC, "Azergold" QSC, "SOCAR Methanol" MMC, "CTS-Agro" MMC, "Azərbaycan Hava Yolları" QSC, "Ərzaq Məhsullarının Tədarükü və Təchizatı" ASC.
"2018-ci ilin yanvar-iyul aylarında "Azərkosmos" ASC tərəfindən dünyanın 22 ölkəsinə xidmət (peyk telekommunikasiya xidmətləri və optik peyk xidmətləri) ixrac edilib. Cari ilin ilk 7 ayında "Azərkosmos" ASC peyk və telekommunikasiya xidmətlərinin ixracından 14 milyon dollar məbləğində gəlir əldə edib. "Azərkosmos"un xidmət ixracından əldə etdiyi gəlir onun ümumi gəlirlərinin 87 faizini təşkil edib. 2018-ci ilin iyul ayında isə ASC-nin xidmət ixracının dəyəri 1,3 milyon dollar təşkil edib. "Azərkosmos"un bu ilin ilk 7 ayı ərzində xidmət ixracı həyata keçirdiyi əsas ölkələr Fransa, Malayziya, BƏƏ, Almaniya, Gürcüstan və digərləridir", - deyə R.Hüseyn əlavə edib.
Yanvar-iyul ayları ərzində Azərbaycana dünyanın 191 ölkəsindən 1 milyon 655,3 min və ya ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 9,1 faiz çox əcnəbi və vətəndaşlığı olmayan şəxsin gəldiyini deyən R.Hüseyn 7 ayda Azərbaycana gələn xarici vətəndaşların bank kartları vasitəsilə apardıqları əməliyyatların dəyərinin 747 milyon manat təşkil etdiyini vurğulayıb. Qeyd edib ki, 2017-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə bu ilin yanvar-iyul ayları ərzində Azərbaycana gələn xarici vətəndaşların bank kartları vasitəsilə apardıqları əməliyyatların dəyəri 144 milyon manat və ya 24 faiz artıb. Bu ilin iyul ayında isə ölkəmizə gələn xarici vətəndaşların bank kartları vasitəsilə apardıqları əməliyyatları 126 milyon manat təşkil edib və ötən ilin iyul ayı ilə müqayisədə 32 faiz artıb.
Yeddi ayda "Azexport.az" portalına daxil olan ixrac sifarişləri barədə məlumat verən departament rəhbəri iyul ayı ərzində portala 31,1 milyon dollarlıq ixrac sifarişləri daxil olduğunu qeyd edib. Bildirilib ki, ümumilikdə yanvar-iyul aylarında "Azexport.az" portalına daxil olan ixrac sifarişlərinin dəyəri 315,5 milyon dollar təşkil edib. Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə bu ilin yanvar-iyul aylarında "Azexport.az" portalına daxil olan ixrac sifarişləri dəyər baxımından 19 faiz artıb. Keçən ilin yanvar ayından bu il iyulun 31-dək "Azexport.az" portalına dünyanın 100 ölkəsindən daxil olan ixrac sifarişlərinin dəyəri 790,5 milyon dollar təşkil edib.
Qeyd edilib ki, bu ilin avqust ayında "Bir Pəncərə" İxraca Dəstək Mərkəzi tərəfindən fiziki və hüquqi şəxslərə bir pəncərə prinsipi əsasında ixracla bağlı tələb olunan sertifikatlar verilib. "Bir Pəncərə" İxraca Dəstək Mərkəzi vasitəsilə həyata keçirdikləri ixracın dəyəri isə 10,4 milyon dollardan çox olub. Sertifikat verilən məhsullar Rusiya, Türkiyə, Qazaxıstan, Hollandiya, İran, Gürcüstan, İsveçrə, Ukrayna, İraq, Moldova, Avstriya, Malayziya, Kipr, Kanada daxil olmaqla dünyanın müxtəlif ölkələrinə ixrac olunub. Hazırda ölkənin qeyri-neft ixracının 10 faizindən çoxunun sənədləşdirilməsi "Bir Pəncərə" İxraca Dəstək Mərkəzində həyata keçirilir. Həmçinin "İxrac İcmalı"nın avqust sayında Azərbaycan məhsullarının "Çin-Avrasiya" Sərgisində nümayiş olunması və sair məsələlər barədə də məlumatlar yer alıb. "İxrac İcmalı"nın məqsədi sahibkarları ixracla bağlı maariflənməyə, yerli malların ənənəvi və yeni bazarlara çıxarılması imkanlarını artırmağa və beynəlxalq bazarlara inteqrasiya prosesini sürətləndirməyə xidmət edir. "İxrac İcmalı" ilə www.iqtisadiislahat.org saytının İcmallar bölümündə tanış olmaq mümkündür.