MƏDƏNİYYƏT
Mövcudluğun dözülməz yüngüllüyü
Bakı, 6 iyun, AZƏRTAC
İyunun 11-də YAY Qalereyasında “Mövcudluğun dözülməz yüngüllüyü” adlı sərgi açılacaq. Sərgidə Yaxın Şərq və Şimali Amerika ölkələrini təmsil edən dörd rəssamın əsərləri nümayiş etdiriləcək.
YARAT Müasir İncəsənət Məkanından AZƏRTAC-a bildirilib ki, Dubayda yerləşən Kuadro Qalereyasının tərəfdaşlığı ilə hazırlanan bu sərgidə Kamil Zəkəriyyə, Məhəmməd Əhməd İbrahim, Roberto Lopardo və Manal Əl-Doveynin foto, çap və heykəltəraşlıq kimi müxtəlif texnikalar vasitəsilə ərsəyə gətirdikləri əsərləri təqdim ediləcək. Əsərlərin başlıca mövzusu - şəxsiyyət, ev və yaddaş arasındakı qarşılıqlı əlaqədir.
Roberto Lopardo “Bakının xəritəsini çəkərək” (Mapping Baku) adlı əsərini məxsusi olaraq YAY Qalereyasında keçiriləcək sərgi üçün YARAT Müasir İncəsənət Məkanının sifarişi əsasında ərsəyə gətirib. Bu əsər rəssamın “Mappings” silsiləsində on üçüncü instalyasiyadır. “Mappings” silsiləsi elə bir foto performansıdır ki, onu yaradarkən rəssam 24 saat ərzində hər dəqiqəyə bir kadr çəkir. Həmin çəkilişin nəticəsi olan fotolar içəridən işıqlandırılan laytboks (işıq) qutusunun üzərinə çəkiliş ardıcıllığı ilə düzülürlər. Beləcə, 24 sıra fotoşəkil alınır (hər biri çəkilişin bir saatını əks etdirir), hər sırada isə 60 şəkil olur (hər biri çəkilişin bir dəqiqəsini əks etdirir). Çəkiliş zamanı rəssam əvvəlcədən müəyyən olunmuş istiqamətlə yox, tam əksinə, kortəbii hərəkət edərək kamerası ilə şəhərin mənzərəsini və müxtəlif obyektlərini təbii surətdə qarşısına çıxdıqca çəkir. Bu fotolar yanaşı düzülərək şəhərin vizual sehrini, o cümlədən şəhərin rənglərini, naxışlarını, adətlərini, daxili əlaqələrini, enerjisini nümayiş etdirir. Bakıdan öncə bu layihə İstanbul, Ciddə, Bəhreyn, Doha, Qüds və başqa şəhərlərdə həyata keçirilib.
Manal Əl-Doveyn ağ-qara fotoşəkillərdən ibarət silsilələr yaradaraq, özündən əvvəlki nəsillərin yaddaşını canlandırmağa çalışır. O, neft sənayesində çalışan ailədə boya-başa çatıb, şəxsən özü də əvvəlcə neft sahəsində işləyib, sonradan rəssam olub. Odur ki, “Səni unutsam da, unutma məni” fotosilsiləsində Manal Əl-Doveyn atasının nəslinə məxsus xatirələri sənədləşdirib. Bu fotolar vasitəsilə o, Səudiyyə Ərəbistanın neftçilərində – həm kişi, həm də qadınlarında müşahidə etdiyi xatirələri, hərəkətləri, səciyyəvi əşyaları, onların söhbətlərini göstərərək, bir müəllif kimi tamaşaçıya hekayətlər söyləyir.
Kamil Zəkəriyyə isə 1985-ci ildə Livanda tüğyan edən vətəndaş müharibəsi xaosundan necə baş götürüb getməsini özünün “Elə isə – rədd ol!” silsiləsində sənədləşdirib. O da əsərlərində insanlarla, şəhərlərlə, ən müxtəlif eksteryer və interyerlərlə rastlaşdığını canlandırır.
Məhəmməd Əhməd İbrahim isə heykəllər, bir də Turab seriyasından kollajları sərgiləyəcək. Müəllifin yaratdığı abstrakt görüntülər və formalar onun təbiətlə münasibətini əks etdirərək, sanki tamaşaçıya üz tutaraq deyir: “İnsan təbiətin bir hissəsidir və bunu duyduğu zaman o, üstündəki qat bağlamış çöküntüləri lay-lay, parça-parça qoparıb tullamağa və sənət əsərləri yaratmağa başlayır”.
Roberto Lopardo ABŞ-ın Rod-Aylend Dizayn Məktəbində magistr dərəcəsini, Braun Universitetində müəllimlik sertifikatını, Uitmen Kollecinin isə bakalavr diplomunu alıb. O, kar və korlar üçün Arizona məktəbində, Navaxo rezervasiyası ərazisindəki Dayn kollecində, Rod-Aylend Dizayn Məktəbində, eləcə də Arizona Universitetində dərs deyib. Roberto Lopardo Dubayda yerləşən Amerika Universitetinin sabiq rəhbəri və fotoqrafiya üzrə professorudur. Onun əsərləri RISD muzeyi, Dubayda ABŞ Konsulluğu, Nyu-Yorkda Tenri İnstitutu, Parisdə Video-Appart Mərkəzi, Berlində Emerson və Küveytdə Sultan qalereyalarında nümayiş olunub. Roberto Lopardo bu yaxınlarda Nyu-York Universitetinin təqaüdçüsü olub.
Səudiyyə Ərəbistanından olan Manal Əl-Doveyn sistemli təhlil və dizayn üzrə magistrdir. O, Londondan, Qahirədə, Dubayda art-rezident ezamiyyətində olub. Manal Əl-Doveynin əsərləri Venesiya, Berlin biennalelərində, Contemporary İstanbul Festivalı çərçivəsində təşkil olunmuş müstəqil sərgidə nümayiş etdirilib. Onun əsərləri, həmçinin Britaniya Muzeyinin daimi kolleksiyasında, Los-Anceles Dairəsi İncəsənət, Mathaf Müasir Ərəb İncəsənəti, İordaniya Milli Təsviri Sənət muzeylərində, Əbdül Lətif Cəmil, Nadour, Barjeel fondlarında, Əbu-Dabinin Dövlət Mədəni İrs İdarəsində saxlanılır. O, hazırda doğma şəhəri Zahranda, eləcə də Dubayda yaşayıb-yaradır.
Kamil Zəkəriyyə Beyrutdakı Amerika Universitetində mühəndislik, Kanadanın Halifaks şəhərində NSCAD Universitetində (Nova Scotia College of Art and Design, 1997) təsviri sənət üzrə bakalavr dərəcələrini alıb. Onun əsərləri Şimali Amerika, Avropa və Yaxın Şərq ölkələrinin, demək olar ki, hamısında nümayiş etdirilib. Bu siyahıya London (Viktoriya və Albert muzeyi), Kvebek (Kanada Mədəniyyətlər Muzeyi), Banqladeş (Milli Təsviri Sənət Qalereyası), Şarja (İslam Mədəniyyəti Muzeyi, habelə biennalesi), Florida (Aplton Muzeyi), Mühərrəq (Bin Matar House Mərkəzi), Ər-Riyad (kral Əbdüləziz adına Milli Muzey), Maskat (Bait Al Zubair Muzeyi), Afina (Loutro Ton Aeridon Mərkəzi), Tehran (Mədəniyyət və İncəsənət İnstitutu), Paris (Acte 2 Qalereyası), Hyuston (FotoFest Mərkəzi) və Halifaks (Multikultural Mədəniyyət Mərkəzi) şəhərləri daxildir. Müəllifin “Dənizkənarı gəzinti” adlı əsərlər silsiləsi Venesiya Memarlıq Biennalesinin (2012) Bəhreyn pavilyonunda nümayiş etdirilib. Həmin ekspozisiya ən yaxşı pavilyon nominasiyasında “Qızıl şir” mükafatına təqdim edilib. Kamil Zəkəriyyə Bəhreyn krallığı tərəfindən 2013-cü ilin Venesiya Biennalesində iştirak etməyə dəvət olunub.
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərindən olan Məhəmməd Əhməd İbrahim Əl-Ayn Universitetində psixologiya ixtisası üzrə təhsil alıb. Onun əsərləri Şarja, Dəkkə, Qahirə, Havana, Venesiya biennalelərində, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Təsviri Sənət Cəmiyyətinin Moskvada keçirilmiş sərgisində, Niderlandın Sittard İncəsənət Mərkəzində, Ərəb Dünyası İnstitutunda (1998), Almaniyanın Lüdviq Forumunda, Şarja, Bonn İncəsənət muzeylərində nümayiş olunub. Məhəmməd Əhməd İbrahimin əsərləri Qətərdə (Ərəb Müasir İncəsənət Muzeyi), Şarjada (İncəsənət Muzeyi), Niderlandda (Sittard İncəsənət Mərkəzi) saxlanılır.
YARAT Müasir İncəsənət Məkanı tərəfindən təsis olunmuş YAY Qalereyası İçərişəhərdə yerləşir. Burada hər il altı sərgi keçirilir. Qalereya, həmçinin böyük fəallıqla görüşlər və publikasiya proqramını da reallaşdırır. Əsərlərini bu məkanda nümayiş etdirən rəssamlar daha sonra beynəlxalq art-rezident proqramlarına və sərgilərə qatılırlar.
YAY Qalereyasında “Mövcudluğun dözülməz yüngüllüyü” adlı sərgi avqustun 31-dək davam edəcək.