Bakı, 13 oktyabr, AZƏRTAC

Cari ilin doqquz ayında ailə-kəndli və fermer təsərrüfatlarında saxlanılan 87 min 849 baş az məhsuldar və damazlıq keyfiyyəti aşağı olan qaramalda süni mayalanma aparılıb. Bu, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə (70 min 182 baş) 25,2 faiz çoxdur. Göygöldə istifadəyə verilən Respublika Süni Mayalanma Mərkəzi də bu istiqamətdə görülən işlərə öz töhfəsini verəcək. Belə ki, Mərkəz ölkədə qaramalın çoxaldılması üçün damazlıq materialına olan tələbatı tam qarşılayacaq və yerli heyvan cinslərindən istifadə olunmaqla yetişdirilmiş cinslərin də genetik imkanlarından faydalanmağa şərait yaradacaq.

Bu barədə AZƏRTAC-a Kənd Təsərrüfatı Nazirliyindən məlumat veriblər.

Süni Mayalanma Mərkəzinin yaradılması bu sahədə dünyanın ən mütərəqqi təcrübəsini Azərbaycana gətirməyi təmin edir

Qeyd olunub ki, respublikamızda heyvandarlığın inkişaf etdirilməsinin başlıca şərtlərindən biri yüksək genetik məhsuldarlıq potensialı olan heyvanların sayının artırılması yolu ilə yeni təsərrüfatların formalaşdırılması və intensiv texnologiyalar əsasında heyvandarlıq məhsullarının istehsalının təmin edilməsidir. Bu sahəyə Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfindən xüsusi qayğı göstərilir və daim diqqətdə saxlanılır.

Belə ki, dövlətimizin başçısının 2014-cü ildə imzaladığı Sərəncamla Göygöl rayonunda Respublika Süni Mayalanma Mərkəzinin yaradılması bu sahədə dünyanın ən mütərəqqi təcrübəsini Azərbaycana gətirməyi təmin edir. Azərbaycanda ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunması istiqamətində görülən tədbirlər çərçivəsində ölkədə heyvan mənşəli məhsulların istehsalını artırmaq, mal-qaranın cins tərkibini yaxşılaşdırmaq, süni mayalanma tədbirlərinin həyata keçirilməsini sürətləndirmək baxımından bu mərkəzin müstəsna rolu var. Mərkəz Göygöl rayonunun Firuzabad qəsəbəsinin yaxınlığında yerləşir. Mərkəzin istehsalat kompleksi 3 hektar ərazini əhatə edir. Burada saxlanılan törədici heyvanların yem ilə təmin edilməsi üçün Mərkəzə 60 hektar əkinəyararlı torpaq sahəsi ayrılıb. Ərazidə enerji təchizatı obyektləri, su hovuzları və nasosxana, kanalizasiya şəbəkəsi, yanğınsöndürmə sistemi, kənd təsərrüfatı texnikalarının saxlanması üçün qaraj, silos anbarı və digər yardımçı binalar tikilib.

12 zona baytarlıq laboratoriyası Regional Süni Mayalanma Mərkəzi kimi fəaliyyət göstərir

Ötən dövrdə Respublika Süni Mayalanma Mərkəzi ilə paralel olaraq, ölkədə 12 zona baytarlıq laboratoriyasının müvafiq avadanlıq və texnika ilə təchiz edilərək Regional Süni Mayalanma Mərkəzi kimi fəaliyyət göstərməsi təmin edilib. Bu isə mütəxəssislərin genetik materiala tələbatının ödənilməsinin asanlaşdırılması ilə yanaşı, xüsusi keyfiyyət nəzarətinin həyata keçirilməsinə şərait yaradır. Burada mərkəzləşdirilmiş kompüter və videobaxış sistemləri quraşdırılıb. Bu sistem istənilən zaman Bakıdan, eləcə də digər bölgələrdən Respublika Süni Mayalanma Mərkəzində aparılan işləri müşahidə etməyə imkan verir.

Mərkəzin yeni kompleksinin layihələndirilməsində Türkiyə, Fransa, Almaniya və Hollandiyanın təcrübəsindən istifadə edilib, bu ölkələrdən dəvət edilmiş mütəxəssislər layihənin hazırlanmasında və inşaatın gedişində iştirak ediblər. İnşaat işləri və Mərkəzin funksional planı FAO-nun ekspertləri ilə müzakirə olunub, onların tövsiyələri nəzərə alınıb.

Süni Mayalanma Mərkəzi törədici kəllərlə təmin olunub

Respublikada qaramal cinslərinə tələbat nəzərə alınaraq, Mərkəzdə istifadə olunmaq üçün Avstriya və Almaniyadan 10 baş simmental, 8 baş holştein-friz, 5 baş şvis, 3 baş şarole, 2 baş aberdin-anqus olmaqla, 28 baş törədici buğa, İrandan isə 2 baş cinsi yaxşılaşdırılmış mürrah mənşəli törədici kəl gətirilib. Xüsusi hazırlanmış məlumat bazası vasitəsilə genetik materialın Mərkəzdən təsərrüfatlara qədər izlənməsi və fərdi uçotun aparılmasına başlanılıb.

Süni mayalanma yolu ilə alınmış buzovlara görə 38423 nəfər heyvan sahibinə subsidiya ödənilib

Həmçinin Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2015-ci il 19 avqust tarixli Sərəncamının icrasını təmin etmək üçün hazırlanmış “Süni mayalanma yolu ilə alınmış hər buzova görə subsidiyanın verilməsi Qaydası”na uyğun olaraq, süni mayalanma yolu ilə alınmış hər buzova görə heyvan sahiblərinə 100 manat subsidiyanın verilməsi həyata keçirilir. Subsidiya ödənişləri 2016-cı ildən etibarən ödənilir və ötən il də daxil olmaqla, 2017-ci ilin sentyabr ayınadək süni mayalanma yolu ilə alınmış 45020 baş (o cümlədən Naxçıvan MR üzrə 8193 baş) buzova görə 38423 nəfər heyvan sahibinə subsidiya ödənişləri həyata keçirilib. Bu isə yüksək məhsuldar genetik potensialı olan heyvanların baş sayının artırılmasına şərait yaradılması ilə yanaşı, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarının marağının nəzərəçarpacaq dərəcədə yüksəlməsinə səbəb olub.