Fevralın 24-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev Böyük Britaniyada akkreditasiyadan keçmiş bir qrup xarici jurnalist və ölkə qəzetlərinin baş redaktorları ilə görüşüb söhbət etdi.

Respublika Prezidenti daha sonra Böyük Britaniyanın dənizaşırı ərazilərlə iş üzrə dövlət naziri baronessa Çolkerlə görüşdü.

Azərbaycan Respublikasının dövlət müşaviri Qabil Hüseynli AZƏRTAC-ın müxbirinin xahişi ilə hər iki görüşü şərh edərək deddi:

- Jurnalistlər və qəzet redaktorları ilə söhbətdə Heydər Əliyev Azərbaycan-Böyük Britaniya münasibətlərinin bütün cəhətlərindən, eləcə də “Dağlıq Qarabağ problemi”nin siyasi yolla tənzimlənməsinin bir sıra mövcud variantlarından ətraflı bəhs etdi. Prezidentə verilən suallardan və onun cavablarından bir daha aydı oldu ki, Heydər Əliyevin bu səfəri haqqında Böyük Britaniyada kifayət qədər geniş məlumat yayılmışdır və jurnalistlər aparılmış danışıqların məzmununu, eləcə də bağlanmış müqavilələr barədə müəyyən informasiyaya malikdirlər.

İstər suallarda, istər Heydər Əliyevin cavablarında səfərin bütün parametrləri haqqında fikirlər dəqiqləşdirildi.Prezidentimiz Dağlıq Qarabağ məsələsi barədə, habelə bu məsələdə beynəlxalq təşkilatların, xüsuslə də ATƏM-in Minsk qrupunun səylərinin əlaqələndirilməsinə dair Azərbaycanın mövqeyini bir daha açıqladı. O bildirdi ki, Azərbaycan həmişə olduğu kimi, yenə də problemin dinc yolla həll edilməsinə tərəfdardır və bu istiqamətdə bütün dövlətlərin səylərinə, ilk növbədə beynəlxalq təşkilatların vasitəçiliyinə böyük diqqət yetirəcəkdir.

Söhbətdən sonra jurnalistlərdə yekdil fikir yarandı ki, Azərbaycan tərəfi konstruktiv mövqedə dayanır və bütövlükdə məsələnin həlli istiqamətində realist addımlar atmağa hazırdır.

Baronessa Çolker Azərbaycanla uzun müddətdir ki, dostluq əlaqələri saxlayır. O, Azərbaycanın iqtisadi və siyasi mənafelərinin bir sıra beynəlxalq təşkilatlarda, habelə İngiltərənin özündə təmsil edilməsində fəallıq göstərir.

Heydər Əliyev ilə nazirin söhbəti zamanı belə bir ümumi fikir ifadə edildi ki, Azərbaycanın çox geniş iqtisadi potensialı və formalaşmış infrastrukturları bütün dövlətlərlə, o cümlədən Böyük Britaniya ilə əməkdaşlıq üçün böyük əhəmiyyətə malikdir.

Xanım Çolker Azərbaycanla Böyük Britaniya arasında imzalanmış sənədlər - dostluq və əməkdaşlıq haqqında müqavilə, habelə energetika sahəsində əməkdaşlıq haqqında memorandum barədə öz fikirlərini açıqlayaraq bildirdi ki, bu sənədlər, bağlanmış 8 sazişin hər biri iki ölkənin münasibətlərinin bünövrə daşlarıdır və bunun üzərində gələcək əməkdaşlığın çox möhtəşəm binası ucalacaqdır.

Nazir Azərbaycanın iqtisadi maraqlarının təkcə İngiltərədə deyil, Avropa İqtisadi Birliyində də təmsil edilməsinə dair Prezidentə konkret təkliflər verdi, eyni zamanda bildirdi ki, “Dağlıq Qarabağ problemi”nin ATƏM çərçivəsində həllini sürətləndirmək üçün mümkün siyasi vasitələrdən istifadə edilməsinə çalışacaqdır. Xanım bunu da bildirdi ki, ATƏM-in Minsk qrupunun yeni sədri Eliasson ilə səmimi dostluq əlaqələri vardır və onun kifayət qədər obyektiv adam olduğuna inanır; bu problemin həllinə dair onunla fikir mübadiləsi aparacaq, Azərbaycanın mövqeyini ona çatdıracaqdır.

Azərbaycana humanitar yardımın əlaqələndirilməsində və bu istiqamətdə nəinki İngiltərənin, habelə Avropa İqtisadi Birliyinə daxil olan bir sıra digər ölkələrin səylərinin artırılmasında da respublikamıza kömək vəd olundu.

Söhbətdən belə bir nəticə hasil oldu ki, biz baronessa Çolkerin timsalında Azərbaycanın mənafeyini Qərb ölkələrində təmsil edə biləcək böyük dost tapmışıq.

Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti ilə görüş oldu. Respublikamızla Böyük Britaniya arasında imzalanmış bir sıra müqavilələrin maliyyə vəsaiti ilə təmin edilməsi həmin bankın üzərinə düşür.

Heydər Əliyev burada – dünyanın ən nüfuzlu banklarının birində çox səmimi qarşılandı. Bankın rəhbərliyi ilə söhbət zamanı Azərbaycan dövlətinin başçısı belə bir fikir söylədi ki, sözdən işə keçmək, Azərbaycana sərmayə qoyuluşu üçün konkret planlar hazırlamaq lazımdır. Bankın rəhbərliyi bu fikirlə razılaşdı və bildirdi ki, ölkəmizdə keçirilən iqtisadi islahatlara yardım göstərmək, eyni zamanda Azərbaycan-Böyük Britaniya münasibətlərini inkişaf etdirmək üçün zəruri tədbirlər görüləcəkdir. Azərbaycanda həyata keçiriləcək bir sıra irimiqyaslı layihələrin maliyyələşdirilməsinə diqqət artırılacaqdır.

Söhbət zamanı tərəflər arasında konkret maliyyə proqramı haqqında fikir mübadiləsi oldu və həmin proqramın reallaşdırılması istiqamətində məsləhətləşmələr aparıldı.

Azərbaycan Prezidentinin Böyük Britaniyaya səfərinin ən mühüm tədbirlərindən biri də İngiltərə Parlamentinin aşağı palatasında – icmalar palatasında onunla görüşlər oldu.

Böyük Britaniya parlamenti Vestminster sarayında yerləşir. İngiltərə Parlamentinin ənənələrinə uyğun olaraq palatada əvvəlcə Baş nazir Con Meycor rəsmi çıxış etdi və sonra suallara cavab verdi.

Parlamentdə görüş zamanı Azərbaycanla bağlı xüsusi parlament fraksiyası formalaşdırmaq məsələsi nəzərdən keçirildi. Belə bir qrupun tərkibi təsdiq edildi. Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin həmin fraksiyaya daxil olan deputatlarla söhbəti son dərəcə canlı və maraqlı keçdi. Söhbət zamanı müasir Azərbaycanda gedən ictimai-siyasi proseslərin müxtəlif cəhətlərinə toxunuldu.

Heydər Əliyev parlamentdə olarkən buraya ermənilərin və xüsusən bədnam “Dağlıq Qarabağ problemi” barədə onların mövqeyinin Qərbi Avropa ölkələrində, ən əvvəl Böyük Britaniyada fəal təbliğatçısı olan baronessa Koksla da görüşdü. Azərbaycan Prezidenti Dağlıq Qarabağla bağlı münaqişənin səbəblərini və bütün amillərini açıqladı və bildirdi ki, Azərbaycan xalqı baronessa Koksun simasında düşmən yox, dost görmək istəyir. Ona görə də baronessanın respublikamıza gəlişi və məsələnin məğzinin yerindəcə öyrənməsi onda tam aydın təsəvvür yaranmasına çox kömək edərdi.

ABŞ və Böyük Britaniyada iki şirkətin – “Aviayşn lizit qrup” və “Bufalo eyrveis” şirkətlərinin prezidenti Fərhad Əzima əslən Cənubi Azərbaycandandır. “Bufalo eyrveis” ABŞ-ın ən böyük aviaşirkətlərindən biridir. Onun təyyarələri dünyanın hər yerinə uçur. Fərhad Əzima respublikamıza iki “Boinq” təyyarəsi vermişdir. Bu təyyarələrin dəyəri işlədildikcə ödənilir.

“Bufalo eyrveis” və “Aviayşn lizit qrup” şirkətlərində Azərbaycan mülki aviasiyasının inkişafına dair geniş layihə işlənib hazırlanmışdır. Layihənin həyata keçirilməsi nəticəsində mülki aviasiyamız yaxın gələcəkdə beynəlxalq standartlara cavab verəcəkdir. Həmin şirkətlər Azərbaycana hərəsi 250 yerlik iki ədəd “Duqlas” təyyarəsi verəcəkdir. Bundan əlavə, Fərhad Əzimanın köməyi ilə Londondakı Norveç Bankı “Azal”a xeyli kredit ayıracaqdır. Həmin şirkətlər Azərbaycanda aviator kadrların hazırlanmasına yaxından kömək göstərir.

Fevralın 24-də Heydər Əliyev bu şirkətlərin prezidenti Fərhad Əzimanı qəbul etdi. Görüş zamanı ikitərəfli əlaqələrin genişləndirilməsi perspektivləri müzakirə olundu.

Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin Böyük Britaniyaya səfəri dünyanın bir çox nüfuzlu kütləvi informasiya vasitələri tərəfindən geniş işıqlandırılır. Bunu səfərin yekunlarına həsr edilmiş mətbuat konfransında da görmək olardı. Əvvəlcədən planlaşdırıldığına əsasən, Azərbaycan dövləti başçısının mətbuat konfransında 15 agentliyin və mətbuat orqanının nümayəndələri iştirak etməli idi. Lakin buraya 35-dən çox kütləvi informasiya vasitəsinin təmsilçiləri gəlmişdilər. Bu, səfərin yekunlarına böyük marağın ifadəsi idi.

Heydər Əliyev jurnalistlər qarşısında çıxışında səfərin nəticələrini yüksək qiymətləndirdi və bildirdi ki, Böyük Britaniyanın Baş naziri, xarici işlər naziri və digər nazirlərlə görüşlərindən çox məmnundur. Əldə edilmiş razılaşmalar, bağlanmış müqavilələr həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən Azərbaycan-Böyük Britaniya münasibətlərinin keyfiyyətcə daha yüksək mərhələyə qalxmasına xidmət edəcəkdir. Prezident qeyd etdi ki, bu səfər iki dövlət arasında əməkdaşlığın möhkəm əsasını qoymaqla yanaşı, onun müqavilə zəminində inkişaf etməsi üçün daha yaxşı perspektivlər açdı.

Azərbaycan Prezidenti bildirdi ki, İngiltərə rəhbərliyi ilə görüşlər və danışıqlar prosesində əldə edilən nəticələr bir daha göstərir ki, Böyük Britaniya Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə, sərhədlərimizin toxunulmazlığına hörmət edir. Prezident dedi ki, Böyük Britaniya Azərbaycana kapital qoymaqla yanaşı, bu bölgədə münasibətlərin tənzimlənməsinə, xüsusilə Azərbaycan–Ermənistan müharibəsinin siyasi yolla dayandırılmasına həm ikitərəfli danışıqlar zəminində, həm də beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində hər cür yardım göstərməyi vəd etmişdir.

Mətbuat konfransında Azərbaycan-Böyük Britaniya münasibətlərinin müxtəlif sahələrinə aid jurnalistlərin çoxsaylı suallarına cavab verildi.

Həmin gün axşam Azərbaycan Prezidenti Türkiyənin Böyük Britaniyadakı səfiri Candəmir Önhonu qəbul etdi. Daha sonra o, türk jurnalistləri ilə görüşdü. Heydər Əliyev Britaniyanın bank işçilərini də qəbul etdi.

Aslan Aslanov

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

London