Gəncə, 29 dekabr Sabir Əliyev, AZƏRTAC 

Əsası ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə qoyulan Gəncə Avtomobil Zavodu İstehsalat Birliyinin istehsal etdiyi texnikalara nəinki ölkə daxilində, onun hüdudlarından kənarda da böyük maraq göstərilir. Qafqazda yeganə avtomobil və kənd təsərrüfatı texnikasının istehsalçısı olan müəssisə son illərdə fəaliyyət dairəsini genişləndirərək yeni-yeni uğurlara imza atır.

Gəncə Avtomobil Zavodu İstehsalat Birliyinin direktoru Kamran Nəzərovun AZƏRTAC-a eksklüziv müsahibəsində bu uğurlar barədə ətraflı məlumat verilir, müəssisənin fəaliyyətə başladığı gündən indiyədək keçdiyi uğurlu yoldan, həm də qarşıda duran vəzifələrdən söhbət açılır.

-Kamran müəllim, bir vaxtlar Gəncə avtomobil zavodunun işə düşdüyünü söyləyəndə bir çoxları bu məlumata inanmaq istəmir, yenicə müstəqilliyə qovuşan bir ölkədə bunun qeyri-mümkün olduğunu söyləyirdilər. Lakin illər keçdikcə qazanılan uğurlar bunun əksini sübut etdi. Deyə bilərsinizmi, qısa müddətdə bu uğurlara necə nail oldunuz?

-Əvvəlcə onu deyim ki, bünövrəsi 1985-ci ildə qoyulan zavodun inşası 1989-cu ildə başa çatmalı idi. Lakin Sovet İttifaqının süqutu nəticəsində zavodun tikintisi yarımçıq qaldı. Təəssüf ki, bu proses XXI əsrin əvvəllərinədək davam etdi. Lakin bütün çətinliklərə baxmayaraq Prezident İlham Əliyevin diqqət və qayğısı sayəsində 2004-cü ilin dekabrında Rusiyanın Naberejniye Çelnı şəhərində yerləşən kiçik tutumlu avtomobillər istehsal edən zavodla bağlanmış müqaviləyə əsasən müəssisəmizdə “OKA” markalı avtomobillərin yığımına başlanıldı. Qısa vaxt ərzində 314 maşın yığılaraq dövlət vəsaiti hesabına Qarabağ müharibəsi əlillərinə və Böyük Vətən müharibəsinin iştirakçılarına verildi.

İlk addımdan ruhlanan kollektivimiz yeni axtarışlara başladı. 2005-ci ildə Rusiyanın “UAZ” zavodu ilə imzalanan razılaşmaya əsasən, burada avtomaşının 10 modelinin yığımına başlanıldı. Nəticədə bir il ərzində müəssisəmizdə 243 ədəd “UAZ” markalı avtomobil yığıldı. Daha sonra Çin Xalq Respublikasının “Çan-Qan” şirkəti ilə imzaladığımız müqavilənin şərtlərinə uyğun olaraq, müəssisədə 7 modeldə orta tonnajlı yük maşınları istehsal edildi. Bütün bu əlaqələr sayəsində zavodun iqtisadi imkanları genişlənməyə başladı və işçilərin peşəkarlığı artdı.

- Dediklərindən belə məlum olur ki, ilk vaxtlar zavod qısamüddətli müqavilələrlə işləyib. Bəs bu müqavilələrin uzunmüddətli olması, müəssisədə istehsalat prosesinin fasiləsiz xarakter alması üçün hansı tədbirlər həyata keçirilir?

-Həqiqətən, hər dəfə müqavilələrin müddəti başa çatanda kollektiv narahatlıq keçirirdi. Lakin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 2006-cı ilin oktyabrında Belarus Respublikasına səfəri zamanı iki dövlət arasında iqtisadi əlaqələrin daha da genişləndirilməsi, o cümlədən Minsk traktor və avtomobil zavodları ilə Gəncə avtomobil zavodu arasında əməkdaşlıq əlaqələrinin yaradılması barədə razılığa gəlindi. Bu razılaşmaya əsasən, Gəncə zavodu ilə həmin müəssisələr arasında uzunmüddətli əməkdaşlığa dair müqavilə bağlandı. Bundan sonra Gəncə avtomobil zavodunda ümumi ərazisi 20 min kvadratmetr olan sexdə yenidənqurma işləri aparıldı və yeni texnoloji yığım xətləri quraşdırıldı. Müəssisəmiz müasir avadanlıqlarla təchiz olundu. Müqaviləyə uyğun olaraq 2007-ci il martın 27-də “MTZ” markalı “Belarus 80.1” , “Belarus 82.1”, “Belarus 1221”, “Belarus 1025”, “Belarus 892” və “Belarus 80X” modeldə traktorların istehsalına başlanıldı. Həmin vaxtdan indiyədək müəssisəmizdə 5451 ədəd traktor yığılıb. Bağlanmış müqaviləyə əsasən, traktorlarla eyni vaxtda “MAZ” və “Belarus” traktorlarının bazasında müxtəlif təyinatlı, o cümlədən asma avadanlıqları, ekskavatorlar, asfaltkəsən, qartəmizləyən texnikaların istehsalı da həyata keçirilib.

- Bu gün əsas tərəfdaşlarınız yalnız Belarus Respublikasının zavodlarıdır?

-Xeyr. Biz digər xarici ölkələrin analoji müəssisələri ilə də əlaqələr qururuq. 2008-ci ildə qardaş Türkiyə Respublikasının “Aqrional” və “Pirtizion” şirkətləri ilə bağlanmış müqavilələrə əsasən, müəssisədə traktor qoşqularının və asma avadanlıqlarının yığımı da həyata keçirilir. Bu günədək zavodda 138 ədəd traktor qoşqusu, 3160 ədəd isə asma avadanlıqları istehsal olunub. Bundan başqa, Almaniyanın “Haller” şirkəti, Gəncə və Minsk avtomobil zavodları arasında bağlanmış üçtərəfli müqaviləyə əsasən, “MAZ” avtomobilinin bazasında kommunal texnikaların istehsalına dair uzunmüddətli əməkdaşlıq haqqında müqavilə imzalandıqdan sonra müəssisəmizdə əlavə olaraq 6 min kvadratmetr yığım sexi yaradıldı. Qısa vaxt ərzində 90 ədəd 21 kubmetr tutumu olan məişət tullantıları yığan avtomobillər istehsal edildi.

-Bütün bu işlərin görülməsində dövlət dəstəyini hiss edirsinizmi?!

-Əlbəttə. Hətta mən deyərdim ki, bütün uğurlarımızın kökündə dövlətimizin və hökumətimizin gündəlik diqqət və qayğısı dayanır. Bu diqqət və qayğının müsbət nəticələrini bir faktla diqqətinizə çatdırmaq istəyirəm. 2011-ci ilin yanvar ayında Nazirlər Kabineti “Gəncə avtomobil zavodunun Nizamnaməsinin təsdiqi haqqında” qərara əlavə və dəyişikliklər etdi. Bu əlavə və dəyişiklikdən sonra müəssisə Gəncə Avtomobil Zavodu İstehsalat Birliyinə çevrildi. Birliyə Gəncə avtomobil zavodu” (baş müəssisə), marketinq və servis müəssisəsi, həmçinin xüsusi konstruktor-texnoloji bürosu daxildir. Bu status İstehsalat Birliyinin fəaliyyət dairəsinin, xüsusilə xarici əlaqələrinin daha da genişlənməsinə şərait yaradıb.

- Müəssisənin fəaliyyət dairəsinin genişlənməsinin işçilərin sosial şəraitinin yaxşılaşmasına hər hansı təsiri olubmu?

-Şübhəsiz. Zavodun 10 illik fəaliyyəti dövründə müəssisənin inkişaf tempi həm iqtisadi göstəricilər, həm də işçilərin sosial təminatı baxımından nəzərəçarpacaq dərəcədə yüksəlib. Əgər müəssisə fəaliyyətə başladığı ildə işçilərin sayı 85 nəfər idisə, 2008-ci ildə bu göstərici 306 nəfər, 2012-ci ildə 471 nəfər təşkil edib. Hazırda isə İstehsalat Birliyinin müəssisələrində çalışanların sayı 500 nəfərdən artıqdır.

Ötən 10 ildə işçilərin sosial vəziyyətinin yaxşılaşdırılması istiqamətində xeyli iş görülüb. Burada 2004-cü ildə orta aylıq əmək haqqı 90 manat idisə, indi bu rəqəm 398 manata çatıb. Bu müddət ərzində müəssisənin uşaq bağçası əsaslı şəkildə təmir edilib. İstehsalat Birliyinin öhdəsində olan qəsəbənin binaları, qəsəbədaxili yollar əsaslı şəkildə təmir olunub. Bir sözlə, müəssisənin iqtisadi imkanları yüksəldikcə, işçilərin sosial vəziyyəti də yüksəlir.

-Kamran müəllim, artıq 2014-cü il başa çatır. Yola salmağa hazırlaşdığımız ilin son günləri kollektivin həyatında hansı əlamətdar hadisələrlə yadda qalıb? Yeni ildə müəssisənizi daha hansı yeniliklər gözləyir?

- Başa çatmaqda olan 2014-cü il müəssisəmizin həyatında bir sıra mühüm hadisələrlə zəngin olub. Bu günlərdə, daha dəqiq desək, dekabrın 22-də Gəncə avtomobil zavodu ilə Rusiyanın “KamAZ” zavodu arasında ikitərəfli müqavilə imzalanıb. Müqaviləyə əsasən, 2015-ci ilin əvvəllərindən etibarən Gəncədə “KamAZ”ın müxtəlif modeldə yüksək keçidli ağır tonnajlı avtomobillərinin yığımına başlanılacaq. Ümumiyyətlə, Yeni ildə bizi bütün sahələrdə yeni-yeni uğurlar gözləyir.

Sabir Əliyev

AZƏRTAC-ın müxbiri