Bakı, 11 fevral, AZƏRTAC

Övladlarına ifrat dərəcədə qayğı göstərən və onların müstəqilliyinə mane olaraq həddindən artıq nəzarətə götürən valideynlərin uşaqları az yaşayır və daha çox ölürlər. Ölüm riskinin artıq olmasında həm uşaqların, həm də onların qayğıkeş valideynlərinin cinsiyyəti də rol oynayır.

AZƏRTAC xarici KİV-ə istinadla xəbər verir ki, bununla bağlı araşdırma ingilislərin ELSA epidemioloji tədqiqatlarında iştirak edən 941 nəfərin 2007-2018-ci illərdə toplanmış məlumatlarının analizini ehtiva edir. Onlardan 445-i kişi, 496-sı isə qadınlardır. Qocalma prosesi üzrə aparılan çoxillik tədqiqatın əvvəlində həyatın müxtəlif aspektlərinə, o cümlədən ailə strukturu, mənzil, ailə başçısının məşğuliyyət növü, infeksion xəstəliyin olması, uşaqlıq və gənclik illərində valideynlərlə münasibətlər, onların qayğı və müdafiəsinə dair rəyi öyrənilən respondentlər xüsusi blankları doldurublar.

Tədqiqatçılar bu elementlər arasında korrelyasiya tapmaq və valideyn münasibətlərinin uzunömürlülüyə təsirini qiymətləndirmək məqsədilə hazırda dünyasını dəyişmiş iştirakçıların cavablarını təhlil ediblər. Valideyn-uşaq münasibətlərinin psixoloji nəticələrinin araşdırılması zamanı məlum olub ki, istər avtoritarlıq, istərsə də özbaşınalıq və səhlənkarlıq amilləri azyaşlının inkişafına mənfi təsir göstərə bilər.

Xüsusən, ifrat qayğıkeş atası olan və uşaqlıqda müstəqilliyi məhdudlaşan kişilər 80 yaşına çatmamış vəfat etmək riskinə 12 faiz daha çox daha çox məruz qalırlar. Bu kateqoriyadan olan qadınlara gəldikdə isə, onların 80 yaşınadək dünyasını dəyişməsi riski 22 faizə çatır.

Digər tərəfdən, uşaqlıq illərində anaları tərəfindən yüksək qayğı görən qadınlarda erkən dünyasını dəyişmə riski 14 faiz azdır. Alimlər hesab edirlər ki, bu, həmin dövrdə stress amilinin səviyyəsinin aşağı olması və bu psixoloji vəziyyətin böyüdükdə də davam etməsidir.

Bu, valideynlərin uşaqlarla münasibətlərinin ömrün uzunluğuna təsirini öyrənən ilk elmi tədqiqatdır.