Zaqatala, 4 avqust, Mustafa Dadaşov, AZƏRTAC

Prezident İlham Əliyevin regionların mövcud iqtisadi potensialından səmərəli istifadə edilməsi ilə bağlı verdiyi tapşırıq və tövsiyələrə uyğun olaraq, son illərdə şimal-qərb bölgəsində yerləşən rayonlarda digər ənənəvi sahələr kimi, tütünçülüyün inkişaf etdirilməsi istiqamətində də zəruri tədbirlər həyata keçirilməkdədir. Tütünçülüyün inkişafına dövlət tərəfindən diqqətin artırılması, subsidiyaların ayrılması, güzəştli kreditlərin verilməsi torpaq mülkiyyətçilərinin bu gəlirli sahəyə marağını artırıb.

Respublikamızda tütünçülüyün inkişafına öz töhfəsini verən “Azərtütün” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti tərəfindən builki mövsümdə şimal-qərb bölgəsinə daxil olan Balakən, Zaqatala, Qax, Şəki və Oğuz rayonlarında 587 hektar sahədə “Virciniya” növlü tütün əkilib. Hazırda ASC-yə məxsus sahələrdə yaşıl tütün yarpağının dərimi davam edir. İndiyədək “Azərtütün” ASC-nin Zaqatala, Qax və Şəki rayonlarında fəaliyyət göstərən tütün istehsalı və emalı məntəqələrinə fermerlərdən 1290 tonadək yaşıl tütün kütləsi daxil olub.

AZƏRTAC-ın bölgə müxbiri “Azərtütün” ASC-nin direktoru Tufan Kan ilə şirkətin Zaqataladakı tütün istehsalı və emalı məntəqəsində görüşüb, mövsümə hazırlıq, fermerlərlə müqavilələrin bağlanılması, tütün sahələrinə göstərilən aqrotexniki qulluq işləri, tütün yığımının vəziyyəti və görüləcək işlərlə maraqlanıb.

Direktor bildirib ki, builki mövsümdə tütün əkini ilə əlaqədar Balakən, Zaqatala, Qax, Şəki və Oğuz rayonlarında ümumilikdə 84 fermerlə müqavilə bağlanılıb. Şirkətin mütəxəssisləri əvvəlcə fermerlərin tütün əkmək istədikləri sahələrlə tanış olub, torpaqdan analiz nümunələri götürüb, təhlillər aparıb, tütün əkininə yararlı olan torpaq sahələrini müəyyənləşdiriblər. Yararsız torpaq sahələrində tütün əkilməsi fermerlərə məsləhət görülməyib.

“Biz bütün bu işlərə keçən ilin sonunda başladıq ki, sahələri gecikdirmədən yeni mövsümə hazır vəziyyətə gətirə bilək. “PAŞA Bank” vasitəsilə fermerləri çox aşağı faizlə kreditlə təmin etdik. Fermerlərin 250-dək əkin sahəsinin torpaq analizlərinin bütün maliyyə xərclərini şirkət olaraq biz həll etdik. Fermerlər torpaq analizlərinə görə heç bir xərc çəkmədilər. Analizlərin nəticələrinə görə, sahələrə veriləcək gübrələri müəyyənləşdirdik. Məlum oldu ki, indiyədək fermerlər əsasən azot gübrəsindən istifadə ediblər. Biz isə əksinə, azot gübrəsindən istifadəni azaltdıq, amofosfat və kalium gübrələrinə üstünlük verdik. Nəticədə indi tütünün gövdələri daha sağlam, yarpaqları iri və suludur”, - deyə Tufan Kan qeyd edib.

ASC-nin direktoru diqqətə çatdırıb ki, builki mövsümdə sınaq məqsədilə Fransadan iki yeni tütün sortu gətirilərək sahələrə əkilib. Hazırda sahələrdə yetişdirilən “Virciniya” tütün növünün 70 faizi ABŞ, 30 faizi isə Fransadan gətirilən sortlardır. Yeni tütün sortları yerli iqlimə uyğundur. Nəticələr müsbətdir. Gələcəkdə də yeni, məhsuldar tütün sortlarının gətirilməsi nəzərdə tutulur.

Tufan Kanın sözlərinə görə, şirkətin aqronomları daim fermerlərin yanında olur, məsləhətlərini verirlər. İndiyədək hər fermer ən azı 7 təlimdə iştirak edib. Fermerlər indiyədək heç bir vəsait xərcləməyiblər. Xərclər məhsul satılan zaman fermerlərin gəlirlərindən çıxılacaq. Fermerlər əvvəlcə tədricən banka olan borcunu, daha sonra isə şirkət borclarını ödəyəcəklər.

“Azərtütün” ASC-nin direktoru deyib ki, bu il şirkət tərəfindən yaş tütünün tədarük qiymətləri xeyli artırılıb. Belə ki, 3-cü sort tütünün satış qiyməti 1 kiloqram üçün 10 qəpikdən 18 qəpiyə, 2-ci sort üçün 18 qəpikdən 25 qəpiyə, 1-ci sort üçün isə 27 qəpikdən 30 qəpiyə qaldırılıb.

Tütünün tədarük qiymətinin artırılması fermerlərin də ürəyincədir. Zaqataladakı tütün istehsalı və emalı məntəqəsinə yaş tütün təhvil verən, rayonun Gözbarax kəndindən olan fermer Səlim Rəfiyev AZƏRTAC-ın bölgə müxbirinə bildirib ki, cari ildə 9 hektarda tütün əkib. “Beş ildir ki, tütünçülüklə məşğul oluram. Şirkət biz fermerlərə hər daim dəstək olur. Məntəqədə yaradılan şəraitdən razıyıq. İlk günlər məntəqəyə 15 ton yaş tütün təhvil vermişəm. Bu il sahəmdə bol məhsul yetişib. Tütünün tədarük qiymətinin artırılması ailə büdcəmizə də yaxşı təsir göstərəcək, kənd adamlarının bu sahəyə marağını artıracaq”, - deyə fermer qeyd edib.

Məntəqənin müdiri Mohuma Huşənovun məlumatına görə, fermerlər indiyədək emal məntəqəsinə 300 tondan çox yaş tütün təhvil veriblər. Hazırda məntəqədə olan 56 tütünqurutma kamerasından 50-nə qurudulmaq üçün yaş tütün qoyulub.