Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

MƏDƏNİYYƏT

Kütləvi turist axınına rast gəlmək üçün Quba ən heyrətamiz yerlərdən biri sayılır

Bakı, 1 may, AZƏRTAC

Quba- Azərbaycanın ən məşhur istirahət məkanlarından biridir. 2016-cı ildə Qubaya səyahət edən yerli və xarici turistlərin sayı 82 min nəfər olub. Xüsusilə yaz fəslində Quba rayonunda çoxsaylı meyvə bağları və yaşıl zümrüdörtüklü istirahət parkları turistləri cəlb edir. Buna görə də, Turizm İnformasiya Mərkəzinin direktoru Murad Hacıyev AZƏRTAC-ın müxbirinə yeni mövsümdə Quba rayonunda turistlər üçün maraqlı turlar hazırladığını bildirib və geniş müsahibə verib.

- Quba daim çoxlu sayda turistləri özünə cəlb edə bilib. Qubanın bu qədər çox məşhurluq qazanmasının sirri nədədir? Burada turistlərə hansı tanınmış yerlər təqdim olunur?

-Quba bənzərsiz təbii landşaftları ilə turistlərin diqqətini cəlb edir. Regiona gələn turistlərin əksəriyyəti Təngəaltının şəffaf qayalarına bürünmüş və hündürlüyü 75 metrə çatan daşqın sularla əhatə olunan möcüzəli Afurca şəlaləsinə böyük maraq göstərirlər. Xınalıq kəndinin əhalisinin özünəməxsus dilini, fərqli adət-ənənələrini və qonaqpərvərliyini qoruyub saxlayan bir xalq olması bənzərsiz maraq oyadır. Rayonda çoxlu sayda tarixi və mədəni yerlər – qədim məscidlər, körpülər, hamamlar və muzeylər yerləşir. Quba xalçaçılıq məktəbinin füsunkar xalçalarını görmək hər bir xalça həvəskarının arzusu olduğu kimi yerli mətbəxin yeməklərindən də dadmaq hər bir yemək mütəxəssisinin istəyidir. Deyilənə görə, XIX əsrdə Aleksandr Düma Qubaya səfər etmiş, dayanacaqlardan birində dayanaraq, istirahət etmək üçün atəşpərəst əhali tərəfindən dəvət olunmuşdur. Quba sakinləri Aleksandr Düma üçün quzu kababı ziyafəti təşkil etmişdir və bölgənin sakinlərinin bu qonaqpərvərliyi onu heyrətə salmışdır. İnandırım sizi ki, o vaxtdan biz bu ustalığı itirməmişik. Dümanı heyrətə salan quzu kababı bu gün də həminki ləzzəti ilə qonaqlara təqdim olunur.

- Yay mövsümü artıq başlayır. Quba rayonuna gələn turistləri hansı yeniliklər gözləyir?

-Quba Turizm İnformasiya Mərkəzi daim yeni ekskursiya proqramları hazırlayır və həyata keçirir. Bu günə qədər qonaqlara 4 istiqamət üzrə tur proqram təklif olunurdu. Bu mövsümdən isə artıq beşinci tur olan və yeni istiqamətləri əhatə edən Quba-Alıc turu turistlərin ixtiyarına veriləcək. Bununla bərabər, yay mövsümündə bəzi mehmanxana və mehmanxana tipli otellər tərəfindən endirimlər və başqa sürprizlər qonaqları sevindirəcək.

-Quba rayonunda turizm nöqteyi-nəzərindən əlverişli mövqeyə malik kəndlər çoxdur. Turistləri cəlb etmək üçün bu kəndlərin hansı perspektivləri mövcuddur?

-Həqiqətən Quba rayonu onun ərazisində yaşayan xalqlar və etnik qruplarla zəngindir. Burada azərbaycanlılarla yanaşı, ləzgilər, tatlar, yəhudilər, məhsəti türkləri, xınalıqlılar, buduqlular, qrızlılar və başqa millətlərin nümayəndələri Qubanın qəsəbə və kəndlərində yaşayır. Qubanın bu kəndləri özünəməxsus adət-ənənələrini, mətbəxini qoruyub saxlamışdır. Bu qəsəbə və kəndlərə Qırmızı qəsəbə, Xınalıq, Rustov, Qonaqkənd, Qırız, Buduq və s. misal göstərmək olar.

-Hazırda Quba rayonunda neçə otel və qonaq evi fəaliyyət göstərir və onlar nə qədər yer tutumuna malikdirlər? Rayonun infrastrukturu bölgəyə axın edəcək turistləri təmin etmək gücünə malikdirmi?

-Quba rayonunda 40-a yaxın otel və istirahət mərkəzi və 2 qonaq evi fəaliyyət göstərir. Turistlərin rayonda rahatlığını təmin etmək məqsədilə yollar bərpa edilir, rayondaxili nəqliyyat vasitələrinin sayı artırılır, restoran, kafe və otellərdə personalın qonaqlara yüksək xidmət göstərməsi üçün təlimlər keçirilir.

Quba Dövlət Sosial İqtisadi kolleci hər il 20-dən çox turizm sahəsində kadrlar hazırlayır ki, onlar da rayonun turizm sahəsində yüksək xidmətə hazır olur. Eyni zamanda, respublikanın başqa şəhərlərində turizm sahəsində təhsil alan gənclər bura çalışmaq üçün üz tutur.

-Quba rayonunun turistlər üçün maraqlı olduğunu bilirik, onları rayonda ən çox nə cəlb edir?

-Quba əvvəldən səyahətçiləri özünə cəlb etmişdir. Vaxtilə Qubaya fransız yazıçısı Aleksand Düma, Rus yazıçısı Bestujev-Marlinski, məşhur Norveç alim-səyyahı Tur Xeyerdal səyahət etmişlər. Axır illər şahid oluruq ki, Qubaya gələn xarici qonaqların sayı artmışdır. Tarixi-mədəniyyət abidələrimiz, muzeylərimiz, özünəməxsus özəlliklərə məxsus kəndlərimiz, günümüzə qədər öz adət-ənənəsini qoruyub saxlayan Xınalıq kəndi, yəhudilərin kompakt şəkildə yaşadığı Qırmızı qəsəbə, Afurca şəlaləsi, Təngə dərəsi, Xalçaçılıq, milli mətbəximiz turistləri daim Qubaya cəlb edən önəmli xüsusiyyətlərdəndir.

Eləcə də Tağlı körpünü yaddan çıxarmaq olmaz. Körpü XVIII-XIX əsrlərdən bu günümüzə gəlib çatan tarixi abidələrdəndir. Abidə on dörd tağdan ibarətdir, uzunluğu 275 metr, eni 8 metrdir və bişmiş qırmızı kərpicdən inşa edilmişdir. Körpü Azərbaycanda XIX əsrdə inşa edilmiş belə konstruksiyaya malik yeganə abidədir.

Əlbəttə, bütün qonaqlar ermənilər tərəfindən 1918-ci ildə Azərbaycan torpaqlarında həyata keçirdiyi kütləvi qırğınlar nəticəsində həlak olan minlərlə azərbaycanlının xatirəsinə ucaldılmış Quba Soyqırımı Memorial Kompleksinə üz tutur. Kompleks 2007-ci ildə rayon stadionunda aparılan təmir-tikinti işləri zamanı aşkar edilmişdir. Burada, həmçinin tarixi sənədlər və faktların sərgiləndiyi muzey fəaliyyət göstərir.

-Göyçayda nar bayramı, Qəbələdə Musiqi festivalı keçirilir. Qubada turistləri cəlb edəcək hansı tədbirlər həyata keçirilir?

-Quba xüsusi ləzzətə malik alma bağları ilə məşhurdur. Alma Qubanın rəmzidir və hər il oktyabr ayında, məhsulun yığımı zamanı “Alma bayramı” qeyd olunur. Heydər Əliyev adına mədəniyyət və istirahət parkında həmin gün fermer məhsullarının nümayişi təşkil edilir və alma çeşidləri, almadan hazırlanan suvenirlər, yeməklər, içkilər qonaqlara təklif edilir. Tədbir zamanı, həmçinin yaradıcı qrupların müsabiqələri keçirilir. Tədbirdə Azərbaycanın başqa bölgələrindən əlavə, xarici ölkələrdən gələn qonaqlar iştirak edir.

Bu il may ayının ortalarında, ilk dəfə olaraq “Turizmin inkişafı, bölgənin rifahı” adlı geniş miqyaslı tədbir həyata keçiriləcək. Tədbirdə Quba, Qusar və Xaçmaz rayonları turizm potensialını əks etdirən sərgilər nümayiş etdirəcək. Quba bu tədbirdə xüsusi olaraq öz xalçaçılıq və mətbəx məhsullarını təqdim edəcək.

-Siz Quba xalçası haqqında söz açdınız. Bizə bu haqda geniş məlumat verə bilərsinizmi?

-Şübhəsiz Quba xalçaları turistlərin rayona marağını artıran əsas səbəblərdən biridir. Quba xalçaları 30-dan çox kompozisiya, biometrik naxışları və minimal rəngarəngliyi ilə seçilir. 1712-ci ildə toxunan Quba xalçası “Qollu Çiçi” hazırda Nyu-York şəhərində, Metropoliten muzeyində sərgilənir.

Quba Azərbaycanın ən böyük xalçaçılıq mərkəzlərindən biridir. Qubanın bir çox kəndlərində sakinlər öz evlərində toxuculuqla məşğul olur. Hazırda Qubada “Qədim Quba” və “Aygün” adında 2 peşəkar xalçaçılıq müəssisələri fəaliyyət göstərir. Müəssisənin sexlərində hər ölçüdə və naxışda xalçalar toxunur. Burada rənglər təbii və süni xammaldan əldə edilir.

-Qubada öz qədimliyini qoruyub saxlamış tarixi abidələrdən biri “Çuxur hamam”dır. Burada bir neçə müddətdir ki, təmir bərpa işləri aparılır. Abidə turistlərin ixtiyarına nə vaxt veriləcək?

-“Çuxur hamam” 1985-ci ilə qədər təyinatı üzrə istifadə edilmişdir. Ondan sonra abidənin bərpa olunmasının zəruriliyi gündəmə gəlmişdir. Sevindirici haldır ki, Azərbaycan memarlığının incisi olan abidənin öz orijinallığını qoruyub saxlamaq şərti ilə bərpası bu il yekunlaşacaq və o öz qapılarını qonaqların üzünə açacaq.

XVIII əsrdə qırmızı kərpicdən tikilmiş hamam tarixin həm yaxşı, həm də bəzi faciəvi səhifələrini də özündə əks etdirir. Hamamda məşhur fransız yazıçısı Aleksandr Düma çimib. 150 il sonra onun nəticəsi ulu babasının gəzdiyi yerləri yenidən ziyarət edib.

Yerli əhalinin söylədiyinə görə, 1918-ci ildə ermənilər tərəfindən Qubada törədilən soyqırımı zamanı adamları Çuxur hamamında buxarda boğublar. Sonra isə onları çalaya töküblər.

-Sizin fikrinizcə bölgədə turizmin inkişafına mane olan amillər hansılardır?

-Turizmin inkişafına mane olan əsas amillərdən biri bəzi kənd yollarının yararsız vəziyyətdə olmasıdır ki, bu da qış mövsümündə gediş-gəlişi olduqca çətinləşdirir. Bundan əlavə, bəzi istirahət mərkəzlərində qiymətlərin baha olması turistlərin narazılığına səbəb olur. Əminəm ki, yaxın zamanda bütün problemlər öz həllini tapacaq və Qubaya turist axını daha da artacaq.

-Regionda turizmin təbliği üçün Quba Turizm İnformasiya Mərkəzi hansı işləri həyata keçirir? Turistlər sizinlə necə əlaqə saxlaya bilərlər?

-Mərkəzimizin bölgənin tanıdılması üçün çap məhsullarının hazırlanaraq paylaşılmasını təmin edir. Rəngarəng bukletlər, braşuralar, xəritə və bələdçi kitablarını əldə etmək üçün Quba Heydər Əliyev prospekti 165 ünvanda yerləşən bizim ofisə müraciət etmək kifayətdir. Bununla yanaşı turistlər bizim www.guba.travel veb səhifəsində və sosial şəbəkələrdən olan hesablarda yerləşdirilən maraqlı məlumatlardan yararlana bilərlər. Arzu edən hər kəs mərkəzin 023 335 36 18 və 070 530 76 70 nömrələri vasitəsilə bizimlə əlaqə qura bilər.

-Siz bir Quba sakini olaraq, yeni yerlər kəşf etmək istəyən qonaqlara haraları məsləhət görərdiniz?

-Qədim zamanlardan bu günə qədər Quba öz tarixi, təbiəti, memarlığı və mədəniyyəti ilə Azərbaycanın mərkəz rayonlarından biri olmuşdur. Mən Qubada ictimaiyyətə az məlum olan yerlər var ki, mən onları qeyd etmək istərdim. Xınalıq kəndi yaxınlığında Atəşgah, Tufan göl, Alıc kəndində şam meşəsi, Xanagah kəndinin gözoxşayan şəlaləsi. Xaşı və Xaltan kəndlərində müalicəvi mineral bulaqlar və s. kimi maraqlı yerlər bu gün öz qonaqlarının yolunu gözləyir.

Emil Eyyubov

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

Qırğız Mədəniyyəti Günlərinin bağlanış mərasimi keçirilib

Almaniyadakı Azərbaycan diasporunun üzvləri Prezident İlham Əliyevi böyük coşqu ilə qarşılayıblar

Yelena Haqverdiyeva – rəssam və ilham pərisi

Azərbaycan və Monteneqro parlamentləri arasında əlaqələr müzakirə olunub

Azərbaycan Basketbol Liqası: "Neftçi" çempionatın son oyununda "Sərhədçi"ni məğlub edib

Mənəvi dəyərlərin təcəssümü: qəlblərdə yaşayan nurlu insan

Prezident İlham Əliyevin Almaniyaya işgüzar səfəri başa çatıb

Hidayət Heydərov dördqat Avropa çempionu olub

Gəncə Autizm Mərkəzinin fəaliyyətinin dəstəklənməsi məqsədilə xeyriyyə gecəsi təşkil edilib

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Almaniyanın Kansleri Olaf Şolts birgə mətbuat konfransı keçiriblər YENİLƏNİB-2 VİDEO

SOCAR ilə “Azərxalça” ASC-nin əməkdaşlığı nəticəsində hazırlanan müxtəlif ölçülü xalçaların kəsim mərasimi keçirilib

Bu il 4 minə yaxın şəxsə evlərində sosial-məişət xidməti göstərilib

Ağdamda Minalardan və partlamamış hərbi sursatlardan təmizləmə üzrə İşçi qrupun iclası keçirilib

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Almaniya Prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer ilə geniş tərkibdə görüşü keçirilib YENİLƏNİB-2 VİDEO

Prezident İlham Əliyevin Rusiyaya səfəri regionda təhlükəsizliyin təmin olunmasında Azərbaycanın rolunu bir daha təsdiqlədi - RƏY

Energetika naziri Biləsuvarda vətəndaşların müraciətlərini dinləyib

Məşhur Rusiya aktyorları Bakı şəhərində gəzintiyə çıxıblar

Heydər Əliyev Fondu ilə Türkiyənin Sıfır Atık Fondu arasında Anlaşma Memorandumu imzalanıb

Azərbaycan və Qazaxıstanın hərbi mütəxəssisləri arasında görüşlər keçirilib

Prezident İlham Əliyevin Berlində Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri ilə görüşü keçirilib YENİLƏNİB-2 VİDEO

® Böhran İdarəetmə Qrupu layihəsinin ilk simulyasiya testi uğurla başa çatıb

ÜST və TƏBİB Avropa İmmunlaşdırma Həftəsi ilə bağlı silsilə tədbirlərə başlayıb

Məhkumlar narkomaniyanın sağlamlığa mənfi təsiri barədə məlumatlandırılıb

Gürcüstanın Baş naziri Avropa Parlamentini sərt tənqid edib

Qırx beş məktəbdə metodistlərin fəaliyyətinin monitorinqi davam edir

Bakının Elşən Süleymanov küçəsində nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılacaq

Cəzaçəkmə müəssisəsində narkomaniyanın cəmiyyətə vurduğu sosial bəlalardan bəhs olunub

Badam bağları və kartof sahələrində fitosanitar monitorinqlər aparılıb

İstanbulda terror aktı törədən qadın 1794 il həbs cəzasına məhkum olunub

Uzunmüddətli reabilitasiya xidmətlərinin tətbiqi üçün Nazirlər Kabinetinə ünvanlanan təkliflər hazırlanıb

Rəqəmsal radio texnologiyasının avtomobillərdə tətbiqi müzakirə olunub

Prezident İlham Əliyevin Almaniya Prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer ilə təkbətək görüşü olub  YENİLƏNİB VİDEO

Türk dövlətləri parlamentlərinin komitə sədrləri Şuşa şəhəri ilə tanış olublar – YENİLƏNİB

Prezident İlham Əliyevin Berlində Almaniyanın xarici işlər naziri ilə görüşü olub YENİLƏNİB-2 VİDEO

Məktəblilərimiz 58-ci Beynəlxalq Mendeleyev Kimya Olimpiadasında uğur qazanıblar

“Azərkosmos” “Türksat”ın yeni peyk texnologiyalarından faydalanacaq

Keçmiş məcburi köçkünlərin doğma yurdlarına qayıdışının təşkili ilə bağlı kompleks tədbirlər müzakirə olunub

“Yanındayıq” mentorluq layihəsinə müraciət edən müəllimlərlə görüş təşkil olunub

Azərbaycanda ilk dəfə olaraq "Usta Mənəm!" müsabiqəsi keçiriləcək

Bakı Ali Neft Məktəbində “Gənclər sağlam həyat tərzi seçir” mövzusunda maarifləndirmə tədbiri keçirilib

Corc Vaşinqton Universiteti ilə ADPU-nun ikili diplom proqramı çərçivəsində təlimlər keçirilib

“Gələcəyin zəkası” layihəsinə müraciət edən iştirakçılarla görüş keçirilib

Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı Ceyhun Həsənovun büstünün açılışı olub

Coğrafiyaçı alimlər beynəlxalq konfransda demoqrafiya mövzusunda məruzə ediblər

Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Naxçıvanda vətəndaşları qəbul edib

Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin müavini Şahin Mustafayevin Xidmətinin məlumatı

Elm və Təhsil Nazirliyinin Çağrı Mərkəzinin yeni fəaliyyət istiqaməti istifadəyə verilib

Britaniyada dəri xərçənginə qarşı yeni peyvənd sınaqdan keçirilir

Hakimlərin müstəqilliyinin gücləndirilməsi üçün qanunvericiliyə sonuncu dəyişikliklər Avropada yüksək qiymətləndirilib

Birinci yeri tutan gimnast: Qalib gəlməklə öz gücümüzü göstərdik

Gəncə və Şəmkirdə “Güclü cəmiyyətin zərif simaları” layihəsi çərçivəsində görüşlər keçirilib

Nazir Məcnun Məmmədov Ağstafada vətəndaşları qəbul edib, fermerlərlə görüşüb

Vəkilliyə qəbulla bağlı yazılı test mərhələsinin vaxtı müəyyən olunub

AMEA-da Azərbaycan Naşirlərinin I Forumu keçirilib

Qazaxıstan nümayəndə heyəti Azərbaycanın Hərbi Hava Qüvvələrinin Mərkəzi Komanda Məntəqəsində olub

Dəmiryol nəqliyyatı təyinatlı torpaqların sərhədlərinin qrafik təsviri təsdiqlənib

Hava hücumu təhlükəsinə görə Kiyevin iki xəstəxanası təxliyə edilir

AZAL Buxarest və Sofiyaya aviabiletlərə xüsusi qiymətlər təklif edir

Nazir müavini: Türkiyə COP29-un səmərəliliyinə töhfə verməyə çalışır

Xorvatiya universitetinə “İrs” nəşr evinin kitabları təqdim olunub

® ABB ABŞ-a ilk bankçılıq missiyasında iştirak edib

Azərbaycan Özbəkistanda keçirilən beynəlxalq forumda təmsil olunur

Britaniyada iki nəfər Rusiyaya casusluqda ittiham olunur

Akademik İsa Həbibbəyli Mərkəzi Elmi Kitabxanadakı sərgilərlə tanış olub

“Kinomuzu yaradanlar... Kinomuzu yaşadanlar” layihəsinin növbəti təqdimatında “Tütək səsi” filmi

YAP Səbail rayon təşkilatında akademik Zərifə Əliyevanın doğum gününə həsr edilmiş tədbir keçirilib

STC 2025 Beynəlxalq Kosmik Texnologiyalar Konfransı Azərbaycanda keçiriləcək

Tarixi köklərdən irəli gələn əlaqələrə əsaslanaraq Azərbaycan bütövlükdə Asiya çərçivəsində qlobal layihələrə liderlik edir - RƏY

Çin-Azərbaycan investisiya və ticarət forumu keçirilib

Avropa çempionatı: Azərbaycan cüdoçusu finala yüksəlib

Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasında növbəti astroseminar

Prezident İlham Əliyev Berlində “15-ci Petersberq İqlim Dialoqu”nun Yüksək Səviyyəli Seqmentində iştirak edib YENİLƏNİB-3 VİDEO

TDT-nin Baş katibi: Türk Həftəsi Türk dünyasının zəngin irsini nümayiş etdirdi

Bakıda “Heydər Əliyevin həyatının unikal səhifələri” kitabının təqdimatı olub

Bakıda müasir mərhələdə Azərbaycan-Qırğızıstan münasibətlərinə dair dəyirmi masa təşkil edilib

“Əmək və məşğulluq” altsistemi əmək bazarının rəqəmsal ekosistemə keçidində önəmli alətlərdən biridir

Azərbaycan gimnastı: Rəqiblərimiz bizdən çəkinirlər

“TRT Avaz” telekanalı Azərbaycan mədəniyyətinin təbliği ilə bağlı yeni layihələrə dəstək olacaq

Ukrayna daha 140 hərbi qulluqçunun cəsədini qaytarıb

Bakıda “Youth Water Innovation Forum-2024” mövzusunda beynəlxalq konfrans keçirilib

İspaniya Futbol Federasiyasının yeni prezidenti müəyyənləşib

“Hər şeydən öncə Vətəni sevin”- Rasim Balayev

Xeyrımlı sakinləri kəndlərinə qayıdacaqları günü səbirsizliklə gözləyirlər VİDEOREPORTAJ

Fövqəladə hallar naziri Göygöl şəhərində vətəndaşları qəbul edib

Tərcümə Mərkəzinin kitabı beynəlxalq sərginin top siyahısında

Vyetnam parlamentinin sədri istefa verib

Türk ekspert: Erməni diasporu və rəsmi Parisin gərginliyi artırmaq cəhdləri faktlar qarşısında iflasa uğrayır

Akademik Zərifə Əliyevanın rəhbərliyi ilə gənc alimlər və həkim-oftalmoloqlar nəsli yetişib

“Əqli mülkiyyət müasir mərhələdə” - dəyirmi masa YENİLƏNİB VİDEO

Görkəmli dilçi alim Zərifə Budaqovanın 95 illik yubileyi qeyd olunub

Azərbaycan Kuboku: Final oyununda nominal ev sahibi bəlli olub

“Miqrasiya orqanlarında sınaq keçmə Qaydaları”nın təsdiq edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Dövlət Miqrasiya Xidmətinin QƏRARI

Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin sədri Ucarda vətəndaşları qəbul edəcək

Yaponiya yenin aşağı düşməsini dayandırmaq üçün zəruri tədbirlər görmək niyyətindədir

Finlandiya Prezidenti Bakıda keçiriləcək COP29-a dəvət olunub

BDU-da “Türk otağı” açılıb

® “Ziraat Bank Azərbaycan”dan Milli Suverenlik və Uşaq Bayramı Günü münasibətilə təşkil olunan tədbirə dəstək!

Baş prokuror Ağdaş rayonunda vətəndaşları qəbul edib

Azərbaycan və Qırğızıstan arasında elm və təhsil sahəsində çox mühüm irəliləyiş əldə olunacaq RƏY

Parlamentin Əmək və sosial siyasət komitəsi üç qanun layihəsini plenar iclasa tövsiyə edib