Cenevrə, 30 sentyabr, AZƏRTAC

Sentyabrın 30-dan oktyabrın 9-dək İsveçrənin Cenevrə şəhərində Ümumdünya Əqli Mülkiyyət Təşkilatına (ÜƏMT) üzv dövlətlərin Baş Assambleyasının 59-cu sessiyası keçirilir.

Sessiyanın ilk günü beynəlxalq təşkilatın Baş direktoru Frensis Qarri, regional qrupların rəhbərləri, eləcə də üzv dövlətlərin nümayəndələri çıxış ediblər.

Azərbaycan Respublikası Əqli Mülkiyyət Agentliyinin İdarə Heyətinin sədri Kamran İmanov sessiyada çıxış edərkən bildirib ki, texnologiyaların təsiri altında dinamik dəyişən dünya və meydana çıxan qlobal çağırışlar milli dövlətlərin qarşısında qlobal irəliləyişin nəticələrini minimuma endirmək və davamlı inkişaf yollarını axtarmaq vəzifələri qoyur. Bu gün Azərbaycan ölkə rəhbərliyinin təşəbbüsü ilə islahatların yeni mərhələsindən keçir. İctimai tələblərə adekvat islahatlar cəmiyyətin həyatının bütün sahələrini əhatə edir. İslahatçı ölkələrin ilk onluğuna daxil olan Azərbaycan həyata keçirilən islahatların sayına görə birinci yeri tutur. “Doing Business-2019” reytinqinə görə, Azərbaycan 190 ölkə arasında 25-ci yerdədir. Dünya İqtisadi Forumunun məlumatları da ölkənin inamlı innovasiyalı inkişafına sübutdur. Azərbaycan “Əqli mülkiyyətin mühafizəsi” subindeksinə görə 36-cı yeri, qanunvericiliyin effektivliyinə görə 22-ci yeri, hökumətin gələcəyə yönəlmiş fəaliyyətinə görə 20-ci yeri tutur.

Qeyd edilib ki, həyata keçirilən islahatların innovasiyalı əsasları ilə dəqiq rezonans yaradan əqli mülkiyyət sahəsi bu islahatlar nəticəsində ciddi institusional və funksional dəyişikliklərə məruz qalıb. Azərbaycanda Əqli Mülkiyyət Agentliyi yaradılıb, bu agentliyin mandatı həm müəlliflik hüquqları və əlaqəli hüquqlar sahəsini, həm də sənaye mülkiyyəti sahəsini əhatə edir. Respublika Elmi-Texniki Kitabxanası bu agentliyin sərəncamına verilib, onun tabeliyində iki mərkəz – Patentlərin və Əmtəə Nişanlarının Ekspertizası Mərkəzi və Əqli Mülkiyyət Hüquqlarının Qorunması Mərkəzi təsis edilib.

K.İmanov diqqətə çatdırıb ki, agentliyin nəzdində Texnologiyaların Transferi və Kommersiallaşması Mərkəzi və İnnovasiyalara Dəstək Mərkəzinin yaradılması və onların fəaliyyəti üzrə genişmiqyaslı iş aparılır. Beləliklə, aparılmış islahatlar nəticəsində vəhdət təşkil edən üç hissədən ibarət koqnitivlik, kreativlik və kommersiallaşma formulunu özündə birləşdirən idarəetmə modeli (ZS) aktuallaşıb: “İnkişaf etmiş, investisiyalar cəlb olunmasına və innovasiyaların qorunmasına kömək edən əqli mülkiyyət sistemi olmadan innovasiyalı inkişaf yolunu reallaşdırmaq mümkün deyil, əqli mülkiyyət sisteminin qarşısına qoyulmuş vəzifələr isə ölkənin innovasiya sistemi ilə müəyyən edilir və ölkədə həyata keçirilən iqtisadi islahatlara xidmət edir. İxtiraçılıq və patent fəallığının artırılmasına dair tədbirlər görülüb, mübahisələrin məhkəmədənkənar nizamlanmasına və apelyasiya komissiyaları ilə qarşılıqlı fəaliyyətə dair mediasiya layihələri hazırlanıb”.

Çıxışın yekununda bildirilib ki, 3.0 (təhsil + araşdırmalar + kommersiallaşma) universitetlərinin yaradılması nəzərə alınmaqla elmi müəssisələrdə IP siyasəti, kiçik və orta biznes subyektlərində innovasiyaların stimullaşdırılması, əqli mülkiyyətlə bağlı treninq mərkəzləri, startaplar və spinautlar üçün vergi preferensiyaları, milli brendlərin təbliği və əlbəttə, kitabxananın rəqəmsallaşdırılması məsələləri bizim diqqət mərkəzimizdədir. Xüsusi olaraq qeyd edilib ki, Azərbaycan universitetlərdə və elmi müəssisələrdə əqli mülkiyyət siyasətinə dair layihə çərçivəsində Dünya Əqli Mülkiyyət Təşkilatı ilə, rəqəmsal milli IP aqreqatorunun yaradılması məsələsində isə Avropa İttifaqına üzv ölkələrlə əməkdaşlıq edir.

Qeyd edək ki, oktyabrın 9-dək davam edəcək sessiyada ÜƏMT-nin rəhbər komitəsinə, Bern Konvensiyası Assambleyasına yeni üzvlər seçiləcək, eləcə də yeni baş direktorun seçilməsi məsələsinə baxılacaq.

Elgün Niftəli

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Cenevrə