1993-cü ilin 10 oktyabr günü zəngin siyasi və dövlətçilik təcrübəsi sayəsində Azərbaycanı parçalanmaq və məhv olmaq təhlükəsindən xilas etmiş Heydər Əliyev əlini Konstitusiyaya və Qurana basaraq Prezident kim and içmişdir.

O, vəd edirdi ki, Azərbaycan xalqına sədaqətlə xidmət edəcək, müstəqil dövlətimizin dünya birliyində layiqli yer tutmasına çalışacaq, Azərbaycan xalqının milli mənəvi ənənələrinə daim sadiq olacaq, bu ənənələrin müstəqil dövlətimizdə bərqərar olmasını, yaşamasını və inkişafını təmin edəcəkdir...

Heydər Əliyev hakimiyyətə qayıdışından sonra qarşısında hansı problemlərin dayandığını və nədən başlayacağını gözəl bilirdi. Həmin dövr üçün siyasi istiqamətlər bəlli idi: Ermənistanın hərbi təcavüzünün qarşısını almaq, müharibəni dayandırmaq, vətəndaş müharibəsi təhlükəsini aradan qaldırıb, ölkə daxilində siyasi sabitliyi bərpa etmək, separatçılığa, milli qarşıdurmaya son qoymaq və Azərbaycanın parçalanmasına yol verməmək, ölkənin müdafiə qabiliyyətini möhkəmləndirmək, Milli Ordu quruculuğunu həyata keçirmək, gənc müstəqil dövlətin beynəlxalq aləmdə nüfuzunu möhkəmləndirmək üçün məqsədyönlü xarici siyasət formalaşdırmaq, ölkənin dövlət idarəçiliyi prinsiplərinin vacib şərtlərindən olan aşağıdan yuxarı tabeçiliyi bərpa etmək və ən başlıcası, dövlət çevrilişləri meyillərinə son qoymaq üçün dövlətin toxunulmazlığını təmin etmək.

Çətin vaxt idi. Azərbaycan böyük dövlətlərin arasında məngənəyə alınmışdı. Heydər Əliyev tədricən, qətiyyətlə, amma təzyiqsiz məcbur edə bildi ki, onun özünə və respublikaya hörmət etsinlər. Bu ölkələrin rəhbərləri başa düşürdülər ki, Heydər Əliyevi asılı vəziyyətə salmaq mümkün deyil və o, Azərbaycanın müstəqilliyindən heç vaxt imtina etməyəcəkdir. Etmədi də.

1994-cü ilin sentyabrında dünyaya səs salan “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanması ağlın, dərin təfəkkürün və parlaq zəkanın qələbəsi oldu. Dünyanın söz sahibi olan ABŞ, Fransa, İngiltərə kimi nəhəng ölkələrin neft bazarında ağır çəkiyə malik şirkətlərin bu müqavilədə iştirakı bütün dünyaya bir mesaj oldu. Məhz bu qələbədən sonra, Azərbaycanın həm beynəlxalq aləmdə siyasi nüfuzu, həm də sabit və etibarlı tərəfdaş kimi mövqeyi sürətlə möhkəmlənməyə başladı. Bunun ardınca dahi azərbaycanlının Fransaya, ABŞ-a və digər xarici ölkələrə səfərləri, bu dövlətlərin siyasi elitaları ilə gərgin danışıqları və təkidlərindən sonra, onların Azərbaycana münasibətində, siyasətində müsbət dəyişiklik yarandı. Yaxşı yadımızdadır, ümummilli lider prezidentliyinin 10 ili ərzində hansı ölkəyə səfər etdisə, Azərbaycanın xəritəsini də özü ilə apardı. Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin yaranma səbəblərindən danışdı, məkrli erməni siyasətçilərini ifşa etdi. O, dünyanı öz əzəməti ilə silkələdi, onu Azərbaycan həqiqətlərinə doğru-dürüst yanaşmağa vadar etdi. Tezliklə Ermənistanla atəşkəs barədə saziş əldə edildi. Qan-qadanın arası kəsildi, ölkə iflic vəziyyətindən çıxdı, qorxu, vahimə içində çabalayan insanlar asudə nəfəs aldılar. Ümumi ruh yüksəkliyi, xoş, inamlı bir ovqat yarandı. Azərbaycan iqtisadiyyatı böhrandan qurtararaq inkişaf xəttinə çıxdı, xarici investisiya ölkəmizin neft sektoru ilə yanaşı, digər infrastruktur sahələrə də yeni həyat verdi. Dövlət başçısı bazar iqtisadiyyatına keçidin startını verdi. İlkin islahat kimi torpaqların və dövlət mülkiyyətinin özəlləşdirilməsinə başlandı. Əhalinin sosial rifah halı tədricən yaxşılaşır, təhsilə, səhiyyəyə, mədəniyyətə və elmə diqqət artırdı. Millət atasının çox böyük uzaqgörənliklə və qətiyyətlə həyata keçirməyə başladığı sürətli aqrar islahatlar Azərbaycanın kənd təsərrüfatına yeni həyat verirdi.

...Bəli Heydər Əliyev 1993-cü ildə öz xaqlının ağır günlərində yenidən hakimiyyətə gələrək ümumxalq səsverməsi nəticəsində ölkə prezidenti seçildi və oktyabrın 10-da Vətənə sədaqət andı içdi. Biz hamımız onun ulu öndərə məxsus təmkinlə, səsinin aydınlığı, əzəməti ilə necə and içdiyinin şahidi olduq. Hiss etdik ki, bizi xoş gələcəyə aparan gəminin sükanı etibarlı əllərdədir.

And çox səmimi, inandırıcı səslənirdi, Çünki Heydər Əliyev onu təkcə öz adından yox, həm də mənsub olduğu xalqın adından söyləyirdi. Bu and Vətənimiz Azərbaycanın andı idi. Xalqımızın ümummilli lideri son nəfəsinə qədər bu anda sadiq qaldı. On beş ildir ki, onun müəyyən etdiyi yolda gələcəyə doğru inam və ümid dolu addımlarla irəliləyirik və bu yolun sonunda bizi yalnız qələbə gözləyir.