Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

CƏMİYYƏT

Ağdabanın qara günü

Bakı, 24 fevral, AZƏRTAC

1992-ci il aprelin 7-dən 8-nə keçən gecə işğalçı Ermənistanın quldur hərbi birləşmələri Kəlbəcər rayonunun Ağdaban kəndinə hücum edərək evləri yandırmış, dinc əhaliyə qarşı kütləvi qırğın törətmişdi. Bir yaz gecəsinin şirin yuxusunda ikən kənd odlara qalanmış, törədilən soyqırımı nəticəsində dinc sakinlərinin başına müsibət gətirilmiş, camaatın mal-mülkü, var-dövləti talan edilmişdi. Hələ Qarabağ münaqişəsinin ilk vaxtlarında erməni quldurları Azərbaycana qarşı ərazi iddialarını həyata keçirmək üçün müxtəlif vasitələrə əl atır, ayrı-ayrı kəndlərə soxularaq dinc əhaliyə divan tuturdular. Ağdaban kəndinin işğalına aparan yol 1989-cu il iyulun 10-da başlamışdı. Həmin gün Ağdabanda baş verən hadisə erməni quldurlarının həyata keçirmək istədiyi çirkin planın tərkib hissəsi idi.

Həmin dövrdə bu cür hücumların qarşısının alınması məqsədilə Ağdaban kəndində yaradılan yerli özünümüdafiə könüllülər dəstəsinin komandiri Nəsimi Səfərov xatırlayır: “1989-cu il iyulun 10-da sübh tezdən Ağdabanın ətrafındakı təpələrdə toplanan şübhəli adamlar narahatlığa səbəb olduqları üçün bir qrup sakinlə onların yanına getdik. Təxminən 150-200 nəfər silahlı erməninin qruplar şəklində “Ağdabanın yalı” deyilən ərazidə toplaşdığını gördük. Həmin qrupa hamının “daşnak Suren” kimi tanıdığı Qaqo adlı qoca kolxoz sədri başçılıq edirdi. Onlar açıq şəkildə bizə bildirdilər ki, Yerevandan gələn əmr əsasında Ağdabanı boşaltmalıyıq. Əgər müqavimət olarsa kənd yandırılacaq, əhali gülləbaran ediləcək.

Kəndə qayıdan kimi bu barədə Kəlbəcər rayon rəhbərliyinə məlumat versək də, hayımıza yetən olmadı. Elə həmin gün kənd əhalisini, xüsusilə yaylaqda olan qız-gəlini erməni təcavüzündən qorumaq üçün yerli özünümüdafiə dəstəsi təşkil etdik. Ov və tir tüfəngləri ilə silahlanmış kənd əhalisi həmin gecəni səhərədək keşik çəkdi. Ertəsi gün ermənilər hiylə işlədərək yaylaqlarımıza soxulmaq istəsələr də, qarşısını aldıq və 9 silahlı erməni əsir götürüldü. Sonradan əsirlərdən biri qaçmağa nail olsa da, digər 8 ermənini kəndə gətirərkən rus komendaturasının əsgərləri onları bizdən alıb rayon mərkəzinə apardı. Həmin hadisədən sonra Ağdaban kəndinin dincliyi pozuldu”.

Bu hadisəni AZƏRTAC-ın müxbirinə danışan Nəsimi Səfərov Kəlbəcər rayonunun Ağdaban kəndindəndir. O, Sovet ordusu sıralarından hərbi xidmətdən qayıdandan sonra erməni hərbi birləşmələrinin Ağdabana etdikləri hücumun qarşısını almaq üçün yaradılan yerli özünümüdafiə dəstəsinin təşəbbüskarı və daha sonra komandiri olub. 1992-ci ilin mayından 1993-cü ilin mayınadək kənd icra nümayəndəsi vəzifəsində işləyib.

O, Ağdaban faciəsi haqqında da məlumat verib: “1992-ci il fevralın 17-də rayonda dislokasiya olunan tabor komandirlərinə müraciət etdim ki, Ağdabanı erməni təcavüzündən qorumaq üçün Çapar kəndini düşməndən azad etmək lazımdır. Orada yerləşən erməni döyüşçülərini məhv etmək üçün bir dəfə artilleriya atışları səviyyəsində hazırlıq keçirildi. Aprelin 2-də Ağdaban ətrafındakı kəndlərdə vəziyyətlə tanış olmaq üçün özünümüdafiə dəstəsinin üç üzvü ilə kəşfiyyata gedərkən Çapar kəndində çoxlu canlı qüvvə toplaşdığını müşahidə etdik. Kənddən aşağıda yerləşən çay yatağında bir neçə zirehli texnika da vardı. Ermənilərin Ağdabanda fəlakət törədəcəyi ilə bağlı narahatlıq gündən-günə artırdı.

Aprelin 7-də sonuncu döyüş postunun təşkil olunması və könüllülərin postda yerləşməsi ilə əlaqədar kənd icra nümayəndəsi Yaşar Məmmədovla müzakirələr apardıq. Səhər saat 6 radələrində ilk atəş səsləri eşidildi, məlum oldu ki, ermənilər hücuma keçib. Biz dərhal atəş səslərinin gəldiyi istiqamətlərə kiçik qruplar göndərərək kəndin ətraflarında mövqe tutduq. Təxminən bir saatdan sonra məlum oldu ki, kəndin bütün yüksəklikləri ermənilərin əlinə keçib, biz mühasirə vəziyyətindəyik. Həmin vaxt bizim mövqe tutduğumuz ərazidən baxanda düşmənə məxsus 1 BMP-nin dayandığını, digərinin isə artıq kəndin girəcəyində olduğunu, başqa bir BRDM-in kəndi əlverişli bir yerdən pulemyot atəşinə tutduğu görünürdü. Düşmənin saysız-hesabsız canlı qüvvəsi iki xətt boyu düzülərək atəş aça-aça kəndə yaxınlaşırdı. Yaranmış mövcud vəziyyətdə yeganə yol əhalini kənddən çıxarmaq idi. Zirehli döyüş maşınlarından atılan atəş evləri uçurur, yanğınlar törədir, dağıntılara səbəb olurdu. Vahimə içərisində olan qadın və uşaqların qışqırtısı kəndi başına götürmüşdü.

Hər kəs kəndin aşağısındakı dərəyə yönələrək qaçıb canını qurtarmaq istəyirdi. Saat 8 radələrində kəndin yuxarı hissəsi tamamilə ermənilərin nəzarətində idi. Əhalinin bir hissəsi təhlükədən qismən uzaqlaşaraq kəndin qarşısındakı meşəlikdən aşağı enib yolu kəsməyə cəhd göstərdi. Bundan sonra vəziyyət daha da ağırlaşdı. Biz Kəlbəcərə gedən yolun təxminən 500 metrliyinə çatanda maşınların nəriltisi, ardınca partlayış və şiddətli atışma səsləri eşidildi. Məlum oldu ki, ermənilər dinc əhalinin xilas ola biləcəyi yolu nəzarət altına alıb. Ona görə də bir qədər sağa istiqamətlənərək xilas olmağa çalışırdıq. Ermənilər yolu dəyişdiyimizi görüb yönəlmək istədiyimiz cığırı atəşə tutdular. Düşmənin atəşini öz üzərimizə yönəltməklə əhalinin həmin yerdən keçməsini təmin edə bildik. Beləliklə, döyüşçülərin müqaviməti sayəsində ermənilərin dinc əhalini pusquya salaraq məhv etmək planları pozuldu”.

Həmsöhbətimizin dediyinə görə, həmin gün səhər saat 9-da Ağdaban və Çayqovuşan kəndləri bütünlüklə ermənilərin nəzarətinə keçib: “Ermənilərin qəfləti və amansız hücumu nəticəsində 32 nəfər şəhid oldu. Onlardan dördü döyüş postunda, ikisi kəndin ayrı-ayrı hissələrində əhalini müdafiə edərkən, 9 nəfər isə köməyə gedərkən pusquya salınaraq şəhid olmuşdu. Törədilən vandalizm aktı zamanı Ağdaban və Çayqovuşan kəndlərində 130-dan çox ev odlara qalanmış, 779 nəfər dinc sakinə divan tutulmuşdu. Erməni quldurları 32 qoca, qadın və uşağı dünyada görülməmiş ən qəddar üsullarla qətlə yetirmişdilər. Həlak olan dinc sakinlərdən 8 nəfəri 90-100 yaşlı qoca, 2 nəfəri azyaşlı uşaq idi, 7 qadın isə diri-diri yandırılmışdı. Həmin soyqırımı zamanı 2 nəfər itkin düşmüş, 12 nəfər ağır bədən xəsarəti almış, 5 nəfər isə girov aparılmışdı.

Faciə qurbanlarının 15 nəfəri Dədə Şəmşirin nəslindən idi. Erməni cəlladları Dədə Şəmşirin 28 yaşlı nəvəsi Qulu Qurbanovu diri-diri tonqalda yandırmış, 8 yaşlı Ülviyyənin gözləri qarşısında atası Camalı güllələmiş, özünü isə kartof quyusunda diri-diri basdırmışdılar”.

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

İtaliya İsraili Rəfahda hərbi əməliyyat keçirməməyə çağırıb

“Morgenland” Odlar Yurdu ilə görüşür” - Azərbaycan və Almaniya musiqiçilərinin birgə layihəsi təqdim olunub

Nazir: “SİMA İmza” tətbiqinin xarici ölkələrə ixracı üçün danışıqlar aparılır

Konstitusiya Məhkəməsinin Plenumunun iclasında Şirvan Apellyasiya Məhkəməsinin müraciəti əsasında konstitusiya işinə baxılıb

Taha Ayhan: Məqsədimiz Şuşanın azad olunma hekayəsini bütün dünyaya çatdırmaqdır

Nyu-Yorkun mərkəzində avtomobil sürmək üçün rüsum ödəniləcək

Fərid Qayıbov: İl ərzində Şuşada gənclər üçün müxtəlif tədbirlər keçiriləcək

Roma Papasının səhhəti yaxşılaşıb

Elektron Təhlükəsizlik Xidməti OIC-CERT kibertəhlükəsizlik təşkilatına üzv olub

Nazirlik: Taksilərin ağ və ya qırmızı olması ilə bağlı tələb yalnız iyulun 1-dən idxal edilən avtomobillərə şamil edilir

N.Paşinyan: Ermənistanda yalnız bir hökumət var və ikincisi ola bilməz

“Clarivate” şirkətinin nümayəndəsi seçilmiş jurnalların əməkdaşları üçün təlim keçəcək

Gəncə-Qazax bölgəsində yerləşən kolleclərdə monitorinqlər başlanıb

“Şuşa İƏT Gənclər Paytaxtı - 2024” beynəlxalq proqramının keçirilməsinə dair öhdəlik protokolu imzalanıb

Türkiyə Qəzzaya növbəti humanitar yardım gəmisi göndərib

Canını Vətənə fəda edənlər – Elçin Şükürov

Bağçalara müdir vəzifəsinə işə qəbulun test imtahanı mərhələsinin qaydaları açıqlanıb

Gürcüstanda doğulan uşaqların sayı 5 faiz azalıb

Mingəçevirdə yataqxana binasında yanğın olub, sakinlər təxliyə edilib

ABB Ağdaş filialını da yeniləyib

Naxçıvanda saxta zeytun yağları satış dövriyyəsindən kənarlaşdırılıb

“İnsanlıq əleyhinə cinayət: soyqırımı siyasəti, tarixi həqiqətlər və faktlar” mövzusunda konfrans keçirilib

Sərnişindaşıma ilə məşğul olan nəqliyyat vasitələrində AYNA-nın loqosu olacaq

Taksilərdə nağdsız ödəniş üçün pos-terminallar quraşdırılacaq

Taksi fənərləri ilə bağlı tələb müəyyənləşib

Qərbi Azərbaycan yallıları ilə bağlı kitabın təqdimatı olub

Akademik Əhəd Canəhmədov Niderlandda beynəlxalq tədbirdə elmi məruzə ilə çıxış edib

Azərbaycanla Misir arasında qida məhsullarının dövriyyəsini genişləndirmək məsələsi müzakirə olunub

Beynəlxalq turizm portalı Azərbaycanla bağlı yazı dərc edib

AMADA-nın əməkdaşı WADA-nın vebinarında iştirak edib

“Türk xalqları ədəbiyyatı” üç cilddə nəşrə hazırlanır

Buraxılış tarixi on beş ildən çox olan avtomobillər taksi kimi fəaliyyət göstərə bilməyəcəklər

Sumqayıtda yolların təmirinə başlanılıb VİDEO

Şokoladın həddindən artıq yeyilməsi baş ağrıları və qan təzyiqinin dəyişməsinə səbəb ola bilər

Ağciyər Xəstəlikləri İnstitutunda Ümumdünya Vərəmlə Mübarizə Gününə həsr olunan elmi-praktik konfrans keçirilib

“The Nation” qəzeti: ABŞ söz və fikir azadlığını qoruduğunu bildirir, lakin jurnalistlərin qətlinin təşkilində iştirak edir

Peşə təhsili pilləsinin bir səviyyəsindən növbəti səviyyəsinə keçid qaydasında dəyişiklik edilib

"IELTS imtahanına təşviq" layihəsi çərçivəsində 300 nəfər uğurlu nəticə əldə edib

Türkiyə Silahlı Qüvvələri son bir həftədə 38 terrorçunu zərərsizləşdirib

Niyazinin mənzil-muzeyində Əməkdar artist Arif Manaflı ilə görüş

Premyer Liqa: Dörd oyuna hakim təyinatları açıqlanıb

Azərbaycan ağırlıqqaldıranları üçün antidopinqlə bağlı seminar keçirilib

Azərbaycan və Türkiyə birgə tarixi film çəkəcəklər

“Azərbaycanda sürüşmə hadisələrinin kataloqu” Moskvada nəşr edilib

Korsikanın muxtariyyətinə dair qanun layihəsi qəbul olundu, deputat etiraz etdi: Bu, buxovdur

Birinci Beynəlxalq Opera Festivalının ən gənc iştirakçıları çıxışa hazırlaşırlar

Taksilərin texniki göstəriciləri, daxili və xarici tərtibatına dair tələblər təsdiqlənib

BMT-nin İnkişaf Proqramı ilə gələcək əməkdaşlığa dair fikir mübadiləsi aparılıb

Dövlət orqanlarında vakant inzibati vəzifələrin tutulması məqsədilə daxili müsahibə elan edilir

Kino Agentliyində “Kinematoqrafiya haqqında” Qanunun yenilənməsi məqsədilə işçi qrupu yaradılır

Novruz bayramı günlərində yollarda 39 yol-nəqliyyat hadisəsi baş verib

Bakı şəhərətrafı dəmir yolu nəqliyyatı ilə sərnişindaşıma fəaliyyəti üzrə subsidiya verilməsi Qaydaları təsdiqlənib

“Müntəzəm və taksi minik avtomobili ilə sərnişin daşımalarında istifadə olunan avtonəqliyyat vasitələrinin texniki göstəriciləri, daxili və xarici tərtibatına dair tələblər”in təsdiq edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

“Ödəniş xidmətləri və ödəniş sistemləri haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2023-cü il 14 iyul tarixli 987-VIQ nömrəli Qanununun icrası ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikasının bəzi qanunlarında dəyişiklik edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikasının 2023-cü il 5 dekabr tarixli 1048-VIQD nömrəli Qanununun icrasını təmin etmək məqsədilə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin bəzi qərarlarında dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2020-ci il 10 yanvar tarixli 5 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “İcbari tibbi sığorta üzrə Xidmətlər Zərfi”ndə dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

“Bakı şəhərətrafı dəmiryol nəqliyyatı ilə sərnişindaşıma fəaliyyəti üzrə subsidiya verilməsi Qaydaları”nın təsdiq edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Federasiya rəsmisi: “Böyük İpək Yolu” beynəlxalq turnirinin keçirilməsi ölkəmizdə boksun inkişafına müsbət təsir göstərəcək

“Azərbaycan Respublikasında ixrac-idxal əməliyyatları üzrə gömrük rüsumlarının dərəcələri haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1998-ci il 22 aprel tarixli 91 nömrəli Qərarında dəyişiklik edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2020-ci il 5 avqust tarixli 279 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Vətəndaşların peşə təhsili üzrə qeyri-formal və informal təhsil formaları vasitəsilə əldə etdikləri bilik, bacarıq, səriştə və təcrübənin qiymətləndirilməsi və tanınması məqsədilə imtahanın keçirilməsi və onlara peşə ixtisasını təsdiq edən sənədin verilməsi Qaydası”nda dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 16 aprel tarixli 173 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Peşə təhsili pilləsinin bir səviyyəsindən növbəti səviyyəsinə keçid Qaydası”nda dəyişiklik edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Qafqazşünaslıq İnstitutunda 31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Gününə həsr edilmiş dəyirmi masa keçirilib

Cənubi Afrika Respublikasının Prezidenti Matamela Siril Ramafozadan

Şərqşünas alimin məqaləsi Tehranda çap olunub

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin aparat rəhbəri Biləsuvarda vətəndaşları qəbul edib

Dünyanın futbol üzrə ən dəyərli “onbirliyi” açıqlanıb

Latviyanın xarici işlər naziri istefa verib

Beynəlxalq ekspert: COP29 Azərbaycanın iqtisadi mövqeyini gücləndirməsi üçün strateji fürsətdir - MÜSAHİBƏ

Əcnəbi tələbələr Quba Soyqırımı Memorial Kompleksini ziyarət ediblər

Qızıl medal qazanan boksçu: Rəqiblərim güclü olsa da, yarış mənim üçün yaxşı keçdi

AzTU Türkiyə universitetləri və istehsalat müəssisələri ilə əməkdaşlıq əlaqələrini genişləndirir

Azərbaycanın daha 2 boksçusu "Böyük İpək Yolu" turnirində qızıl medal qazanıb

BDU-da 2024-2026-cı illərdə aparılacaq elmi tədqiqat işləri müzakirə olunub

ATU rəhbərliyinə institusional akkreditasiya şəhadətnaməsi təqdim olunub

Lənkəranda baş verən qəzada 3 nəfər xəsarət alıb

Şərqşünaslıq İnstitutunda Naxçıvan Muxtar Respublikasının 100 illik yubileyinə həsr olunmuş elmi sessiya keçirilib

Gürcüstanda ailə quranların sayı 14,5 faiz azalıb

Azərbaycanlı kinoprodüser beynəlxalq kino forumunda münsiflər heyətinə daxil edilib

YAP Səbail rayon təşkilatı Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə əlaqədar anım tədbiri keçirib

“Azərbaycanda sənayeləşdirmə: reallıqlar və perspektivlər” – yeni nəşr

Yığmanın baş məşqçisi: Toplanışda keçirdiyimiz matçlar kifayət qədər faydalı oldu

DGK sədri Misir səfiri ilə görüşüb

Şirvan–Salyan Regional Təhsil İdarəsinin fəaliyyəti ilə bağlı müraciətlərə bu nömrə cavab verəcək

Daxili işlər naziri Şamaxıda vətəndaş qəbulu keçirib VİDEO

Fövqəladə Hallar Nazirliyi və “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC birgə təlim keçirib VİDEO

Ötən il BDU-nun Tarix fakültəsinin əməkdaşlarının 4 dərslik və 15 dərs vəsaiti çap olunub

Paytaxt sakininin telefon və çantasını talayan şəxs saxlanılıb VİDEO

“AMEA-da elektron hərəkat və yeni çağırışlar” - seminar

Misirin aparıcı media nümayəndələri ilə görüş olub

“Ermənistanın dostları” şəbəkəsinin əsas məqsədi bölgədə Aİ-nin maraqlarını həyata keçirməkdən ibarətdir - RƏY

Gürcüstan iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə 3,7 milyard lari xərcləyəcək

“Avtomobil yolları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikasının 2024-cü il 23 fevral tarixli 1101-VIQD nömrəli Qanununun tətbiqi və “Avtomobil yolları haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2000-ci il 10 mart tarixli 299 nömrəli Fərmanında dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı

“Avtomobil yolları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikasının Qanunu

Nyu-York metrosunda zorakılıq halları artıb

“Muzeydə musiqi” layihəsi: Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində növbəti konsert

Sorğu: Bayden Trampı 3 faiz fərqlə qabaqlayır

Nizamişünas alimin məqaləsi Türkiyədə çap edilib

Fevralda DSMF tərəfindən 26,6 minə yaxın vətəndaş müraciəti cavablandırılıb

“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir VİDEO

“Neftçi”nin iki futbolçusu “Qəbələ” ilə oyunu buraxacaq

Çin uçuş məsafəsi iki min kilometrdən çox olan zenit raketi hazırlayıb