ELM VƏ TƏHSİL
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının iki bölməsi ötən ilin elmi işlərinə yekun vurub
Bakı, 18 yanvar, P.İmanova, AZƏRTAC
Yanvarın 18-də Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) akademik Y.Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunda AMEA-nın Rəyasət Heyətinin növbəti iclası keçirilib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, əvvəlcə AMEA-nın prezidenti, akademik Akif Əlizadə gündəlikdəki məsələləri iclas iştirakçılarının diqqətinə çatdırıb.
A.Əlizadə elmi və elmi-pedaqoji kadrların attestasiyasının aparılması işinin təkmilləşdirilməsinə dair AMEA-nın təkliflərindən danışıb. Bildirilib ki, hazırda ölkəmizdə elmi fəaliyyətin təşkili, idarə edilməsi və inkişafı, elmi innovasiya fəaliyyətinin dəstəklənməsi və elmi nailiyyətlərin stimullaşdırılması sahələrində bir sıra tədbirlər həyata keçirilir. Bu işlərin davamı olaraq Prezident İlham Əliyev “Azərbaycan Respublikasında elmi və elmi-pedaqoji kadrların attestasiyasının aparılması işinin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” müvafiq Sərəncam imzalayıb və bu sənədin icrası ilə bağlı AMEA-nın öhdəsinə düşən bir sıra vəzifələr üzrə təkliflər hazırlanıb.
Sonra alimlər AMEA-nın Kimya Elmləri Bölməsinə daxil olan elmi müəssisələrdə aparılan tədqiqat işlərindən və əldə olunan mühüm nəticələrdən danışıblar.
İclasda Kimya Elmləri Bölməsinin 2018-ci ildəki elmi və elmi-təşkilati fəaliyyətinə dair məlumat verilib. Bildirilib ki, hesabat ilində bölməyə daxil olan elmi müəssisələrin fəaliyyətində dövlət proqramları, AMEA rəhbərinin sərəncamları, Rəyasət Heyətinin qərarları əsas götürülüb. “Azərbaycan Respublikasında sənayenin inkişafına dair 2015-2020-ci illər üçün Dövlət Proqramı”, “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”, “Azərbaycan Respublikasında informasiya cəmiyyətinin inkişafına dair Milli Strategiyanın həyata keçirilməsi üzrə 2016-2020-ci illərdə Dövlət Proqramı” üzrə müvafiq işlər həyata keçirilib.
Diqqətə çatdırılıb ki, ötən il elmi müəssisələrdə 12 problemə aid 43 mövzu üzrə tədqiqat işi aparılıb və 2 mövzu tamamlanıb. Bölmənin elmi müəssisələri və respublikanın ali təhsil müəssisələri fundamental tədqiqatlar sahəsində 14 mühüm elmi nəticə əldə ediblər. Elmi müəssisələr tərəfindən təklif edilən 4 tətbiqi xarakterli iş müxtəlif təşkilatlarda sınaqdan keçirilib və müsbət nəticələr əldə olunub. Bölmənin institutları 30 Azərbaycan patenti, 33 qrant alıb.
Bildirilib ki, elmi müəssisələrdə fəlsəfə doktoru hazırlığı üzrə 45 doktorant və 56 dissertant, elmlər doktoru hazırlığı üzrə 33 doktorant və 30 dissertant təhsil alır. Bölmənin elmi müəssisələrində 24 fəlsəfə və 6 elmlər doktoru dissertasiyası müdafiə edilib, 13 iş isə müdafiəyə hazırlanıb. Hesabat ilində magistratura pilləsinə dövlət sifarişi əsasında 15 nəfər qəbul olunub.
Məlumat verilib ki, institutların əməkdaşları tərəfindən hazırlanmış 9 monoqrafiya və 1 kitab işıq üzü görüb. Habelə 258 məqalə impakt faktorlu jurnallarda yer alıb ki, bunlardan 130-u "Clarivate Analytics" bazasına daxil edilib. 488-i xaricdə olmaqla 1147 məqalə və tezis dərc olunub.
İnstitutlarda beynəlxalq elmi əlaqələr hesabat ilində də davam etdirilib, bu istiqamətdə mütəmadi tədbirlər həyata keçirilib. Ölkə başçısının fərman və sərəncamları, AMEA-nın Rəyasət Heyətinin və prezidentinin qərar və sərəncamları yüksək səviyyədə icra olunub.
Məruzə dinlənildikdən sonra müzakirələr aparılıb, suallar cavablandırılıb. Rəyasət Heyətinin qərarı ilə Kimya Elmləri Bölməsi üzrə mühüm elmi nəticələr AMEA-nın illik hesabatına daxil edilib. Dövlət proqramlarının icrası ilə əlaqədar görülmüş işlər bəyənilib. Kimya sahəsində elmi-tədqiqat, təhsil, kadr hazırlığı və digər istiqamətlərdə tapşırıqlar verilib.
Sonra AMEA-nın Gəncə Bölməsinin 2018-ci ildəki elmi və elmi-təşkilati fəaliyyəti haqqında hesabat məruzəsi təqdim olunub. Bölmənin sədri, akademik Fuad Əliyev hesabat ilində elmi müəssisələrdə tədqiqatlar zamanı Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamlarının, Rəyasət Heyətinin qərarlarının əsas götürüldüyünü söyləyib. Vurğulayıb ki, hesabat ilində Gəncə Bölməsinin elmi müəssisələri “Milli iqtisadiyyat və iqtisadiyyatın əsas sektorları üzrə strateji yol xəritələri”, “Azərbaycan-2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyası, “Azərbaycan Respublikasında bioloji müxtəlifliyin qorunmasına və davamlı istifadəsinə dair 2017-2020-ci illər üçün Milli Strategiya”, “Azərbaycan Elminin İnkişaf Doktrinası”, AMEA-nın ümumi yığıncağının müddəaları və dövlət proqramları əsasında elmi tədqiqat işlərini həyata keçiriblər.
Bölmənin statistik göstəriciləri haqqında məlumat verən alim bildirib ki, elmi müəssisələrdə 6 problemi əhatə edən 23 mövzuda 38 mərhələdə 27 iş üzrə tədqiqatlar aparılıb. İnstitutlarda hesabat ilində 157 kitab, monoqrafiya, məqalə və tezislər nəşr olunub.
F.Əliyev xaricdə 53 məqalə, 21 tezis, 2 kitab və monoqrafiyanın dərc olunduğunu söyləyib. O vurğulayıb ki, impakt faktorlu jurnallarda 38 məqalə işıq üzü görüb. Bölmənin elmi işçilərinin əsərlərinə olan istinadların sayı 75-dir. Hazırda bölmənin elmi müəssisələrində elmlər doktorluğu hazırlığı üzrə doktoranturada 2, fəlsəfə doktorluğu hazırlığı üzrə doktoranturada 10, dissertanturada isə 3 nəfər təhsil alır. Ötən il fəlsəfə doktorluğu üzrə 4, elmlər doktorluğu üzrə 2 dissertasiya işi müdafiə olunub.
Akademik hesabat ilində bölmənin beynəlxalq elmi əlaqələrinin davam etdirildiyini bildirib. Qeyd edib ki, əməkdaşlar Türkiyənin TÜBİTAK ali elmi qurumu, İtaliyanın Aralıq dənizi hövzəsi və Yaxın Şərq Tədqiqatları Mərkəzi və digər xarici qurumlarla birgə fəaliyyət göstəriblər.
Elm və təhsilin inteqrasiyasından danışan məruzəçi deyib ki, Gəncə Dövlət Universiteti, Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti və Azərbaycan Texnologiya Universitetinin Gəncə Bölməsində baza kafedraları yaradılıb, gənc elmi kadrların hazırlanması məqsədilə elmi əsərlərin, məqalələrin və monoqrafiyaların nəşri, müştərək tədqiqatların, akademik və informasiya mübadilələrinin aparılması istiqamətində birgə işlər görülüb.
Məruzə dinlənildikdən sonra müzakirə aparılıb, suallar cavablandırılıb. AMEA-nın Gəncə Bölməsinin 2018-ci ildəki elmi və elmi-təşkilati fəaliyyətinə dair hesabatı qəbul olunub.