Bakı, 21 fevral, T.İvanayeva, AZƏRTAC

“Nizami” kino mərkəzində “CINEMO” - Birinci Mobil Filmlər Festivalı başa çatır, fevralın 23-də isə mükafat fondunu aralarında bölüşəcək 9 qalibin elan ediləcəyi mükafatlandırma mərasimi keçiriləcək. Mərasim “Tik-Tok” yayımçılarının Şərqi Avropa və Mərkəzi Asiya üzrə rəsmi birliyinin platformasında canlı yayımlanacaq.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyinin dəstəyi ilə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən təşkil edilən yaradıcılıq həftəsi çərçivəsində keçirilən festivalın məqsədləri yaradıcı gənclərin dəstəklənməsi, mobil kino istehsalının təbliği, istedadlı mobil fotoqraflar və kinematoqrafçıların üzə çıxarılması, onların kino sahəsində biliklərinin artırılması, mobil çəkilişlərin geniş imkanları vasitəsilə sosial dəyərlərin təşviqi, istedadlı gənclər arasında yaradıcılıq əlaqələrinin qurulmasıdır. Festival “Fikir çəkmə, telefona çək!” devizi altında keçirilir. Bu çağırışın hansı məna kəsb etdiyi, müsabiqəyə təqdim olunan filmlər, böyük kinematoqrafiyada “ağıllı” kinonun yeri haqqında fikirlərini AZƏRTAC-la layihənin təsisçisi və rəhbəri, aktyor Ruslan Sabirli bölüşür.

-Təqdim olunmuş materiallar barədə təəssüratlarınız necədir?

-Əvvəlcə qeyd edim ki, təşkilatçının nöqteyi-nəzərindən çıxış edirəm və hər hansı qiymət verəndə də mülahizələrimi öz adımdan söyləyirəm. Qeyd edim ki, başlanğıcda qeydə alınan filmlərin sayı 160 idi, onlardan 150-sini qəbul etdik. Onların arasında sənədli, bədii, sosial və digər janrlara aid çəkilişlər var. Mən bütün videoçarxlara baxdım. Nəticədə, ən sona 70 film qaldı. Yəni təxminən 50 faizlik seleksiya apardıq. Sonrakı baxış artıq münsiflər heyəti tərəfindən keçirildi. Bəllidir ki, videoçarxlar müxtəlifdir. Hətta olduqca ciddi yanaşma əsasında çəkilən, xüsusi olaraq tikilən və sonradan süjetə əsasən yandırılan evin olduğu film də var. Beləliklə, festival baş tutdu. Uşaqlara afərin deyirəm!

-Filmlərin seçilməsi rəqəmləri, həm də onların qəbulu üzrə faizlər əhəmiyyətlidir...

-Birinci festival həmişə sınaq xarakteri daşıyır. Potensial iştirakçılar üçün bir çox naməlum məqamlar olur. Maraqlıdır ki, iştirakçıların böyük əksəriyyəti yalnız mobil telefona nəyi çəkməyin mümkün olduğu barədə eşidirdilər, amma şərtlərin mahiyyətinə varmırdılar. Adamların müraciət formasından tutmuş mükafatlandırma mərasiminədək bütün zəncirvari prosesi görəndən sonra festivalın əsl mahiyyəti üzrə məsuliyyət dərk edilməyə başlanıldı, həmçinin iştirakçılar onun miqyasını və müsabiqəyə seçilən filmlərin keyfiyyətini də nəzərə aldılar. Mənim “CINEMO”dan ilk gözləntilərim ən nikbin proqnozlarımı da aşdı. Öz təcrübəmə əsaslanaraq düşünürdüm ki, 50-dən artıq müraciət olmayacaq, amma onların sayı daha çox idi. Bu, birinci festival üçün uğurlu başlanğıcdır.

-Sizin kimi bütün sahələrdə uğur qazanmış bir insan üçün belə əziyyət tələb edən növbəti tədbir nəyə lazım idi?

-Mən hər şeylə maraqlanan insanam. Yəni işgüzaram. Artıq 15 ildən çoxdur ki, “Booktrailer” festivalının təcrübəsi ilə kinematoqrafiya sahəsindəyəm. Elə bir vaxt gəlib çatır ki, sən artıq staj, təcrübə qazanırsan, yaşa dolursan və qazandığın bütün təcrübəni gələcək nəsillərə ötürmək istəyirsən. “Booktrailer” festivalının iştirakçıları və qalibləri ilə əlaqə saxlayarkən, onlar kinematoqrafiya sahəsində əldə etdikləri təcrübəyə görə təşəkkürlərini bildirirlər. Tarixə adınızı yalnız müsbət əməllərlə yaza bilərsiniz. Gənclər üçün bu festivallar onların istedadını üzə çıxarmaq və yol göstərmək imkanıdır. Maraqlananlara ciddi platformalar təqdim edərək, ola bilər ki, gələcəyin dünya ulduzuna köməklik göstəririk. Bu gün o, mobil telefonun kamerası ilə çəkir, sabah isə ola bilər ki, Hollivudda peşəkar səviyyədə tanınsın. Bu səbəbdən onlara şərait yaratmaq lazımdır, mənim fəaliyyətim məhz bu missiyaya yönəlib. Bütün bunlarla yanaşı, özüm də bu prosesdən mənəvi zövq alıram. Çünki həmişə mənim üçün xoş olan sahə ilə məşğul oluram. Atam deyirdi ki, həyat mənim üçün çətin olacaq, çünki bir sahəyə deyil, müxtəlif istiqamətlərə maraq göstərməyə çalışıram. Aktyor, prodüser, rejissor, şair, bəstəkar... İnsan dünyaya bir dəfə gəlir və həyatımız boyu xoşumuza gələn, zövqümüzü oxşayan işlə məşğul olmalıyıq.

-Müəyyən məqamda mobil kamera peşəkar bacarıqların əldə edilməsi üçün imkan yaradır, bu, ali məktəblərdə də tədris edilir...

-Mübahisə etmirəm. Həmin prizmadan baxsaq, demək olar ki, bütün dünya, o cümlədən ölkəmiz sosial platformalarda videokontent yaradılmasına və yerləşdirilməsinə cəlb olunub. Amma bunu heç bir vəchlə rejissor, operator işinə aid etmək olmaz. İndiki nəsil hətta qacetlərin ekspansiyasını xatırlayan bizlərlə müqayisədə də kadrların montajı, digər texniki məsələlərdə üstünlüyə malikdir... Amma! Biz artıq növbəti festivallar çərçivəsində mobiloqrafiya kursları yaratmağı planlaşdırırıq. Onlar həm profilli peşəkar proqramları, həm də qacetlərin imkanlarından müstəqil şəkildə, kompütersiz istifadə edərək yaradıcılıq prosesini əhatə edəcək. Festival təkcə tədbir xətrinə keçirilmir. Burada mənim qarşıya qoyduğum konkret məqsəd ölkədə mobiloqrafiyanın inkişafıdır. Bu sahədə bacarıqlı nəsil yetişdirmək istəyirəm. Onları avadanlıq və iş prosesi ilə tanış edəcəyəm. Qeyd etməliyəm ki, bəsit dillə desək, hazırkı festival bizim üçün bazarı öyrənmək və istedadlı uşaqları aşkar etmək məqsədi daşıyır. Aparılan seleksiya da artıq müəyyən nəticələr verib...

-Amma mükafatlar almaq və iştirakçılar sırasına daxil edilmək yalnız bu sahədə müstəqil irəliləyiş yolunda atılan ilk addımdır...

-Festival özünəməxsus ali məktəbdir, amma onun ideya xətti başqadır. Bu tədbirin əsas məqsədi gəncləri istiqamətləndirməkdir, ancaq onlar peşə sahibi olurmu? Axı əldə olunan biliklərdən necə istifadə olunacağı gənclərin özlərindən asılıdır. “CINEMO” bu sahədə onlara konkret məsləhətlər və artıq qazanılmış biliklərin istifadəsi üçün stimul verir.

-“Ağıllı” kino artıq böyük kinematoqrafda öz yerini tutub. Belə olan halda kameranın imkanlarının dəyişməsi baş verirmi?

-“Ağıllı” kino tarixində hətta “Qızıl ayı” mükafatı, Zaka Snayder və Timur Bekmambetov kimi adlar var. İlk film Britaniyada fransız rejissor tərəfindən “Nokia95” mobil telefonunda çəkilib. Sənədli olsa da, aydındır ki, filmin təsviri o qədər də yaxşı deyildi. Bu yaxınlarda isə tanınmış rejissor Stiven Soderberq özünün 56 yaşında “iPone” telefonundan istifadə edərək film çəkib və sonradan “Netflix” onu satın alıb. Filmin büdcəsi 2 milyon dollar olub, qazancı isə 56 milyon dollara çatıb. Bu, onu göstərir ki, mobil kamera ilə çəkiliş sadəcə məşğuliyyət deyil. Belə ki, yalnız çəkiliş prosesi peşəkar kameranın qacet ilə əvəz olunmasıdır. Qalan bütün məsələlər isə ciddidir. Ona görə də birinin digərini əvəz etməsini söyləmək olmaz. Ancaq insanların mentaliteti dəyişir, mülahizələr üçün zəmin yaranır, kino prosesinə isə peşəkar çəkiliş avadanlığı lazımdır.

Örnək vermək istəyirəm. Biz bir dəqiqəlik videoçarxlara baxmağa adət etmişik. Bu gün reallıq elədir ki, internetdə bədii filmə onu geri çevirərək və ya qısaldaraq da baxa bilirik. Xüsusən gənclər informasiyaları qısametrajlı formatda qəbul etməyi sevirlər. Əslində, məntiqli bir hekayəni tam şəkildə bir dəqiqəlik süjetə sığdırmaq mümkün deyil. “CINEMO”nun qaydalarına görə, mobil bədii filmin maksimal müddəti 5 dəqiqədir. Həmin vaxt ərzində rejissora öz fikirlərini ifadə etməyə imkan verilir. Beləliklə, imkan və peşəkarlıq varsa, onda boke, blyur və başqa effektləri əldə etmək üçün nəhəng kameraya nə ehtiyac var? Müasir qacetlər elə bir kadrlar çəkir ki, onlar 100 faiz olmasa da, kiçik sensorların işıqlandırılması vasitəsilə sosial şəbəkələrdə keyfiyyətli videoçarxlar yerləşdirməyə imkan verir. Bu kadrlar artıq geniş miqyasda qəbul olunur.

-Siz bu gənclərin arasında özünüzü görürsünüzmü?

-Elə indicə bu barədə düşünürdüm. Bilirsiniz, bu məsələdə müəyyən fəlsəfi və məntiqi məqamlar var. Çünki kinematoqrafiya mühitində fəaliyyətə başladığım vaxt şəxsən mənim yanımda heç kim olmayıb. Fəaliyyətim ümumiyyətlə kino sahəsindən uzaq idi. Təvazökarlıqdan kənar olsa da deməliyəm ki, bu gün əldə etdiyim təcrübə tamamilə öz zəhmətimin bəhrəsidir. Mənim bu etirafımı keçdiyim yolun manifesti kimi qiymətləndirmək lazımdır. Tamamilə mümkündür ki, məhz həmin mərhələlər məndə festival formatını həyata keçirmək marağı yaradıb. Axı mənim edə biləcəyimi başqaları da edə bilər. Onda nədən onlara kömək etməyim, potensiallarını üzə çıxarmaq üçün şərait yaratmayım? Həm də bu, təkcə gənclər üçün verilən şans deyil. Düşünürəm ki, burada ölkənin nüfuzu məsələsi də var. Çünki bu cür festivallar bütün dünyada keçirilir və trenddən kənarda qalmaq üçün heç bir səbəb görmürəm. İstənilən festival – bayram deməkdir. Bu, həm də irəliyə doğru hərəkətdir. İnkişafda olan axınlara qoşulmaq lazımdır. Geridə qalmaq olmaz.