Afina, 24 noyabr, AZƏRTAC

Azərbaycan və Yunanıstan arasında diplomatik münasibətlərin qurulmasının 30 illiyi ilə əlaqədar, ölkəmizin Yunanıstandakı səfirliyinin və “İRS” jurnalının redaksiyasının birgə təşkilatçılığı ilə “İRS” jurnalı yunan dilində ilk dəfə nəşr olunub. Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənətinin xaricdə təbliği ilə məşğul olan jurnalın yunan dilində nəşr olunan buraxılışı əsasən Yunanıstan ilə Azərbaycan arasında diplomatik münasibətlərin yaradılmasının 30 illiyinə və “Şuşa İli” çərçivəsində Şuşanın tarixi, mədəniyyəti və şəhərin Azərbaycanın elm və mədəniyyətinə bəxş etdiyi şəxsiyyətlərin tanıdılmasına və təbliğinə həsr edilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, jurnalın bu nömrəsi baş redaktor Musa Mərcanlının “Unsiyyət və dostluq körpü”sü başlıqlı ön sözü ilə başlanır. Baş redaktor ön sözdə yazır ki, jurnalın növbəti nömrəsində Azərbaycanın zəngin və qədim sivilizasiyanın əsas mərkəzindən biri olmasından, Qarabağda yerləşən Azıx mağarasında ən qədim insanların məskunlaşmasından, bu ərazidə Manna, Midiya və Atropatena kimi dövlətlərin formalaşmasından, Zərdüştlük dininin formalaşıb inkişaf etməsindən, eyni zamanda, “Avesta”, “Kitabi-Dədə Qorqud” və “Koroğlu” kimi maddi mədəniyət nümunələrinin formalaşmasından, regionda insanların qədim zamanlardan multikulturalizm və tolerantlıq şəraitində yaşamasından bəhs edilir.

Jurnalda Azərbaycan ilə Yunanıstan arasında diplomatik münasibətlərin yaradılmasından keçən 30 il ərzində ikitərəfli münasibətlərin inkişaf tendensiyası, əldə olunan uğurlar, qarşıya çıxan çətinliklər, hazırda mövcud olan çətinliklərlə bağlı geniş məqalə yerləşdirilib. Azərbaycandakı yunan icmasının keçmiş rəhbəri İvan Pilitzevin “Azərbaycan yunanları” adlı məqaləsi ilə Azərbaycanda mövcud olan yunan icmasının tarixi, fəaliyyət sahələri, ikitərəfli əməkdaşlığın yaxşılaşdırılması ilə bağlı icma işinin əhəmiyyəti barədə geniş məlumat verilib. Azərbaycanın 270 yaşlı mədəniyyət paytaxtı, muğam-sənət beşiyimiz Şuşa şəhərinin qədim və zəngin tarixi, mədəniyyəti və şəxsiyyətləri haqında məlumat verilərək şəhərin 1752-ci ildə Pənahəli xan tərəfindən əsasının qoyulduğu, Azərbaycanın tarixi-mədəni, ictimai-siyasi həyatının mühüm mərkəzlərindən olduğu bildirilib. Uzun illər Qarabağ xanlığının paytaxtı olan və əsas müdafiə qalası missiyasını yerinə yetirən Şuşanın daim mədəniyyətimizin çiçəkləndiyi şəhər kimi tanındığı, 17 məhəllədən ibarət şəhərdə hər məhəllənin öz məscidi, hamamı və bulağı olduğu, sənətkarlığın və incəsənətin müxtəlif sahələrinin inkişafı nəinki Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinin, bütövlükdə ölkəmizin tərəqqisində mühüm rol oynadığı məqalədə yer alıb. Azərbaycanın ədəbiyyat və mədəniyyətinin inkişafına misilsiz töhfələr vermiş görkəmli şəxsiyyətlərin yurdu olan Şuşanın 1992-ci ildən 2020-ci ilədək Ermənistanın işğalı altında qaldığı, şəhərdə tarixi-mədəni abidələrin, o cümlədən məscidlərin, təhsil müəssisələrinin, kitabxana və muzeylərin dağıdıldığı və talan olunduğu diqqətə çatdırılıb. Qeyd edilib ki, 44 günlük Vətən müharibəsində şanlı Azərbaycan Ordusu Qarabağımızı, o cümlədən Şuşanı düşmən işğalından qurtarıb. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin müvafiq Sərəncamı ilə 2022-ci il ölkəmizdə “Şuşa İli” elan edilib. Hazırda Azərbaycan dövləti tərəfindən işğaldan azad edilmiş yaşayış məntəqələrimizdə, həmçinin mədəniyyət paytaxtımız Şuşada geniş bərpa-quruculuq və abadlıq işləri ilə yanaşı, bir sıra elmi, mədəni tədbirlərin keçirildiyi məkana çevrilib. Jurnalda Azərbaycan xalq tətbiqi sənətinin bir nümunəsi olan xalçaçılıq mədəniyyətinin tariximizdə özünəməxsus yer tutmasından, xalqımızın məişətində təkcə qiymətli əşya deyil, onu sənət əsəri, istilik, gözəllik, hədiyyə, müalicə vasitəsi kimi əvəzolunmaz mövqeyindən və xalçaçılıq sənətinin inkişaf tarixindən geniş bəhs edilib. Azərbaycan xalçalarına diqqətlə baxanda, qeyri-ixtiyari olaraq, musiqi ilə, xüsusən, muğamın möcüzəli ornamentallığı ilə bağlılıq sezildiyi, eləcə də incəsənətin unikal formaları olan muğam və xalçanın xalqın yaradıcı təxəyyülünün bənzərsiz məhsulu olduğu vurğulanıb.

Qeyd edək ki, jurnalın bu nömrəsində tarix elmləri doktoru Oleq Kuznetsovun “Qarabağ müharibəsi-2020: Kökləri, səbəbi və nəticəsi” adlı məqaləsi də yerləşdirilib. Məqalədə keçmiş münaqişəni tarixindən, işğaldan azad olunan Azərbaycan torpaqlarında ermənilər tərəfindən törədilən ekoloji terrordan, basdırılan minaların törətdiyi mənfi nəticələrdən və Azərbaycanın regionun inkişafı ilə bağlı həyata keçirdiyi tədbirlərdən, abadlıq və quruculuq işlərindən bəhs edilib. Məqalədə, həmçinin Azərbaycanın Vətən müharibəsindəki Qələbəsi ilə azad edilmiş torpaqlarımızda aparılan abadlıq-quruculuq işləri barədə oxuculara ətraflı məlumat verilib. Jurnalda böyük Azərbaycan mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin həyat və yaradıcılığı, onun “İsgəndərnamə” əsərində yer alan fikir və ideyalar öz əksini tapıb.

İqbal Hacıyev

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Afina