Naxçıvan, 28 noyabr, AZƏRTAC

Azərbaycanın mədəniyyət mərkəzi, incisi olan Şuşa ölkəmizin tarixində və gələcəyində xüsusi yerə malikdir.

AMEA Naxçıvan Bölməsinin mətbuat xidmətindən AZƏRTAC-ın Naxçıvan bürosuna bildirilib ki, “44 günlük müharibənin zirvəsi Şuşa” mövzusunda keçirilən elmi konfransda bu fikirləri bölmənin sədri, akademik İsmayıl Hacıyev vurğulayıb. Akademik 44 günlük Vətən müharibəsində Şuşa zəfərinin əhəmiyyətindən, şəhərin böyük strateji mövqeyindən bəhs edib, Şuşanın tariximizdə və bu günümüzdəki yerindən danışıb.

Bölmənin İncəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun baş direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Əbülfəz Quliyev konfransda “Xəlil paşa Naxçıvan və Zəngəzur uğrunda mübarizədə” mövzusunda məruzə edib. Professor əvvəlcə XX əsrdə tanınmış türk hərb xadimlərindən biri olan Xəlil paşa Kutun həyatı və fəaliyyəti barədə məlumat verib.

“Xəlil paşanın xatirələri tarixi mənbə səciyyəsi daşıyır və böyük elmi əhəmiyyətə malikdir”, - deyən professor yazıçı Taylan Sorqunun “Xəlil paşa: ittihad və tərəqqidən cümhuriyyətə bitməyən savaş” kitabı ilə tanışlığından, kitabda 1920-ci ilin Azərbaycanı haqqında yer alan məlumatların önəmindən söz açıb. Alim kitabın ehtiva etdiyi faktların önəmini nəzərə alaraq ixtisarla ana dilimizə tərcümə etdiyini və əsərin “Bitməyən savaş (xatirələr)” adı ilə nəşr olunduğunu diqqətə çatdırıb.

Məruzədə ermənilərin himayədarlarının dəstəyi ilə Naxçıvan və Zəngəzuru ələ keçirmək cəhdlərindən, Cümhuriyyət hökumətinin Xəlil paşanın komandanlığı altında silahlı birlikləri bölgəyə göndərməsindən, düşmənin ağır məğlubiyyətə uğradılmasından, sonradan Zəngəzurun Azərbaycandan qoparılmasından və başqa məsələlərdən bəhs olunub.

“Budağın xatirələri”ində və mənim xatirələrimdə Şuşa, yaxud ədəbi xatirələrdən əbədi xatirələrə” mövzusunda məruzə edən bölmənin İncəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun icraçı direktoru, dosent Elxan Məmmədov Xalq yazıçısı Əli Vəliyevin “Budağın xatirələri” avtobioqrafik romanını bədnam ermənilərin xalqımızın başına gətirdiyi faciələrin bədii, tarixi salnaməsi, Zəngəzur toponimlərinin mükəmməl ensiklopediyası adlandırıb. Şuşaya səfəri ilə bağlı təəssüratlarını dilə gətirən tədqiqatçı hazırladığı təqdimatda müəllifi olduğu foto-şəkilləri nümayiş etdirib. O, Şuşanın tarix-memarlıq abidələri, erməni işğalçıları tərəfindən dağıdılmış memarlıq nümunələrinin əvvəlki və sonrakı görüntülərini, həmçinin hazırda aparılan yenidənqurma işlərini konfrans iştirakçılarının diqqətinə çatdırıb.

İncəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, dosent Zülfiyyə İsmayıl konfransda “Şuşanın ədəbi mühiti” mövzusunda məruzə söyləyib. Məruzəçi Şuşa ədəbi mühitini M.P.Vaqif, Q.Zakir, B.Şakir, F.Köçərli, N.Vəzirov, Ə.Haqverdiyev, Ə.Ağaoğlu, Y.V.Çəmənzəminli, Ü.Hacıbəyov, S.S.Axundov, S.Hacıbəyli və bu mühitin digər nümayəndələrinin yaradıcılığı əsasında təhlil edib.