Bakı, 25 avqust, AZƏRTAC

İkinci Dünya müharibəsinin bitməsindən sonra beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin möhkəmləndirilməsi, xalqlar arasında dostluq, dövlətlər arasında əməkdaşlıq münasibətlərinin inkişafı, habelə insan hüquqlarının müdafiəsi məsələlərinin artırılması məqsədilə yaradılmış Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) sıralarına Azərbaycan 1992-ci ilin martın 2-də qoşulub. Üzvlüyə qəbul olunduğu ilk günlərdən etibarən Azərbaycan dövləti bu mötəbər beynəlxalq təşkilatla qarşılıqlı əlaqələrin genişləndirilməsi, ən əsası da bu əlaqələrə sadiq qalaraq sözügedən nüfuzlu təşkilatın fəaliyyətinin daha səmərəli həyata keçirilməsinə töhfə verib. Məhz bu səmərəli töhfənin, yəni Azərbaycanın xarici siyasətinin Prezident İlham Əliyev tərəfindən olduqca düzgün müəyyənləşdirilməsinin və dinamik inkişaf etdirilməsinin məntiqi nəticəsi idi ki, ölkəmiz ilk dəfə 2011-ci il oktyabrın 24-də iki illiyə (2012-13) BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvü seçildi. Zamanın nəbzini tutan, qlobal çağırışlara çevik cavab verən dövlətimiz aktual problem olan COVID-19 pandemiyası ilə də əlaqədar olaraq həm BMT, həm də ondan sonra ikinci ən böyük siyasi təsisat hesab olunan Qoşulmama Hərəkatına genişmiqyaslı töhfə verir.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a açıqlamasında politoloq Şəbnəm Həsənova söyləyib.

O qeyd edib ki, bütün dünyanın, bəşəriyyətin COVID-19 pandemiyası kimi təhlükəli məsələyə qarşı birləşdiyi bir zaman kəsiyində Ermənistan dünyadan qopuq düşərək Azərbaycanın BMT Baş Assambleyasının xüsusi sessiyasının keçirilməsi təklifinə qarşı olsa da, Azərbaycan qlobal mübarizəyə töhfə verərək xüsusi sessiyanın keçirilməsini reallaşdırdı ki, bu da dünya birliyi tərəfindən olduqca yüksək qiymətləndirildi. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına 10 milyon ABŞ dollar məbləğində könüllü maliyyə yardımı edən Azərbaycan, bu məbləğin yarısının Qoşulmama Hərəkatına üzv dövlətləri üçün nəzərdə tutmaqla bərabər, digər tərəfdən də peyvəndin varlı və kasıb ölkə kriteriyası çərçivəsində ədalətsiz bölünməsinə qarşı çıxır. Dövlətimizin başçısı dünya birliyi ilə həmrəylik nümayiş etdirərək, humanist mövqe ortaya qoyaraq beynəlxalq tribunalardan bu məsələni hər zaman pisləyir. Eyni zamanda, Azərbaycan qlobal aləmin, bəşəriyyətin məsuliyyətli üzvü olaraq humanitar yardım çərçivəsində Özbəkistana 50 min doza, Qırğızıstana isə 40 min doza "AstraZeneca" peyvəndi göndərib. Bu səbəbdən də UNICEF mövcud humanitar təşəbbüs və dəstəyə görə Azərbaycan hökumətinə təşəkkür edib.

“Azərbaycan məhz o dövlətdir ki, imkanları və potensialı daxilində hər bir məsələdə dünya birliyinin məsuliyyətli və etibarlı üzvü olaraq sülhə və təhlükəsizliyə, humanitar məsələlərə töhfə verir. Lakin əfsuslar olsun ki, məhz bizə gələndə, Azərbaycanın bir nömrəli problemi və prioritet məsələsi olan Ermənistanın təcavüzünün qarşısının alınmasında, BMT Təhlükəsizlik Şurasının dörd qətnaməsinin icra olunmasında eyni həssaslıq, qətiyyət və işğalçı dövlətə təsir etmək mexanizmlərinin işə salınmasının şahidi olmadıq. Məhz bu haqlı səbəbdən də müharibəyə görə məsuliyyət yalnız Ermənistanın deyil, onu beynəlxalq hüquqa riayətə məcbur etməyənlərin üzərinə düşür. Bu məsələni Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev çox haqlı olaraq avqustun 24-də BMT-nin ölkəmizdə yeni təyin olunmuş rezident əlaqələndiricisi xanım Vladanka Andreyevanı qəbul edərkən bir daha dilə gətirdi. COVID-19-a qarşı qətiyyətli milli cavab tədbirlərinin görülməsi məqsədilə həm Qoşulmama Hərəkatının Zirvə görüşünün keçirilməsi, həm də BMT-nin Baş Assambleyasında xüsusi sessiyanın təşkil olunması ilə bağlı məhz Prezident İlham Əliyevin və Azərbaycan hökumətinin göstərdiyi səyləri xanım Andreyevanın alqışlaması dövlətimizin başçısının şəxsinə göstərilən hörmətdən və Azərbaycanın dünya miqyasında olan sanballı çəkisindən xəbər verir”, - deyə politoloq vurğulayıb.

Şəbnəm Həsənova qeyd edib: “Dövlətimizin başçısı bir daha ikili standartlara diqqət çəkərək bildirdi ki, bəzi hallarda qətnamələr qısa müddət ərzində icra olunur, lakin Azərbaycana gəldikdə onlar beynəlxalq iştirakçılar tərəfindən ümumiyyətlə icra olunmur. Burada əsas narahatlıq doğuran və eyni zamanda, ədalətsiz və haqsız məsələ ondan ibarətdir ki, sözügedən qətnamələri qəbul edənlər, Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü olan beş ölkədən üçü ATƏT-in Minsk qrupuna həmsədr olan və hələ də həmsədrlik edən ölkələrdir. Bu dövlətlər nəinki qətnamələrin icra mexanizminin reallaşdırılması ilə bağlı iş görməyiblər, hətta öz mandatlarına zidd olaraq qərəzli mövqe nümayiş etdiriblər. ATƏT-in Minsk qrupuna daxil olan dünyanın ən güclü üç ölkəsinin bu qətnamələrin icrası üçün gücü və təsiretmə mexanizmləri olsa da, onlar 28 il ərzində bu imkanlar kontekstində heç bir real iş ortaya qoymadılar. Vaxtında Ermənistanı himayə etmək əvəzinə ona qarşı sanksiyalar tətbiq olunsa idi, məsələ bu qədər mürəkkəbləşməzdi. Baxmayaraq ki, Azərbaycan işğala məruz qalmışdı, yenə də müharibə istəmir, məsələnin sülh yolu ilə həll edilməsində maraqlı olduğunu hər zaman bildirirdi. Lakin, eyni zamanda, dövlətimizin başçısı hər zaman bildirirdi ki, Azərbaycan heç vaxt işğal ilə barışmayacaq. Prezident İlham Əliyev illər ərzində bu məsələni ən mötəbər görüşlərdə, ən mühüm beynəlxalq platformalarda qaldırsa da, təəssüf ki, Azərbaycan ərazilərinin işğalı ilə bağlı Təhlükəsizlik Şurasının qəbul etdiyi 4 qətnamə icra olunmadı. Düşmənin müharibədən əvvəlki aylar ərzində davranışının real təhlilini dəqiq aparan dövlətimizin başçısı bütün dünyaya bildirdi ki, Ermənistan müharibəyə hazırlaşır. Ermənistanın məhz bu cəzasızlıq sindromu, onun düzgün olmayan notlar üzərində qurulan yanlış siyasəti ən qəddar şəkildə özünü büruzə verdi. Torpaqlarımızı işğal edən mənfur düşmən, mədəniyyətimizə də qənim kəsildi, onu məhv etmək üçün hər şeyi etdi. Bu baxımdan da 44 günlük müharibəyə görə məsuliyyət yalnız işğalçı Ermənistanın deyil, onun işğalçılıq, talançılıq siyasətinə göz yuman beynəlxalq birliyin də üzərinə düşür”.

“Nəzərə alsaq ki, artıq müharibə bitib, münaqişə də həll olunub, Azərbaycan gələcəyə baxır. Bu istiqamətdə Azərbaycan Birləşmiş Millətlər Təşkilatı ilə humanitar vəziyyətlə bağlı məsələlərdə, işğaldan azad olunmuş ərazilərin bərpasına dair planlarla əlaqədar gələcək əməkdaşlığa ümid bəsləyir. Beynəlxalq təşkilatlarının digər bir missiyası da humanitar, mədəni, sоsiаl, iqtisаdi хаrаktеrli prоblеmlərin həllində bеynəlхаlq əməkdаşlığı həyаtа kеçirmək, dövlətlərə və insаnlаrа hеç bir fərq qоymаdаn аzаdlıq, insаn hüquqlаrınа hörmət və оnun gеnişləndirilməsini təşviq etməkdirsə, burada da biz ikili standartların şahidiyik. Dövlətimizin başçısı Vladanka Andreyeva ilə görüşdə bu məsələləri də dilə gətirdi. İşğal müddətində Azərbaycan sözügedən ərazilərdə tarixi abidələrimizə dəymiş ziyanla tanış olmaq üçün UNESCO-nu bölgəyə dəvət etsə də, UNESCO bundan imtina etdi. Müharibə bitdikdən sonra isə, əksinə, UNESCO bölgəyə gəlmək istədiyini bildirir. Bu ikili standartların bariz nümunəsidir. Buna baxmayaraq, Azərbaycan buna da razıdır. Lakin indi Ermənistan yenə etiraz etdiyinə görə missiya gecikir. Erməni mifologiyasının bir parçası olan, guya ermənilərin qədim tarixə, mədəniyyətə malik olmalarını bildirmələri, Qafqazda “vəhşi müsəlmanlar” arasında qalmaqlarını, mədəniyyətin ocağı beşiyi, ya da son məntəqəsi olmalarını iddia etmələrinə baxmayaraq Ermənistan aydın dərk edir ki, məsciddə donuz saxlamaqla, 60-dan çox məscidi, Qarabağda yerləşən yeganə provaslav kilsəsini dağıtmaqla mədəniyyəti məhv edən, insanların dini inancını təhqir edən məhz onlardır. Ermənistan missiyanın gəlməsini gecikdirir, çünki bilir ki, törətdiyi qanunsuzluqlar qeydiyyata alınacaq və o, beynəlxalq məsuliyyətə cəlb olunacaq”, - deyən Şəbnəm Həsənova bildirib ki, illər ərzində Ermənistan cəzalanmadığına, ona qarşı sanksiyalar tətbiq olunmadığına görə bu kimi mənfur əməllərinə davam edib.

“Bütün bu ikili standartlara və ədalətsizliyə baxmayaraq Azərbaycan güclü, dünyəvi dövlətdir və ən əsası isə seçdiyi ədalət və inkişaf yolundan heç zaman dönməyəcək. Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınan ərazilərindən erməni qoşunlarının dərhal, tam və qeyd-şərtsiz çıxarılmasını tələb edən BMT Təhlükəsizlik Şurasının icra etmədiyi, ya da etmək istəmədiyi dörd qətnaməsini BMT Nizamnaməsinin 51-ci maddəsini, yəni hər bir ölkənin özünümüdafiə hüququnu rəhbər tutaraq, beynəlxalq normalar çərçivəsində özü icra etməsi bunun əyani sübutudur. Azərbaycan təkcə beynəlxalq təşkilatların etməli olduğu işi icra etmədi, o həm də regionda erməni şovinizmini məhv etdi. Düşünürəm ki, beynəlxalq təşkilatlar bu bəşəri missiyanı yerinə yetirdiyinə görə Azərbaycana minnətdar olmalıdır”, - deyə politoloq fikirlərini yekunlaşdırıb.