Naxçıvan, 1 aprel, Rauf Kəngərli, AZƏRTAC

Naxçıvan Muxtar Respublikasının Kəngərli rayonunun Qarabağlar kəndində yerləşən Qarabağlar türbəsi maddi-mədəni irsimizi, qədim dövlətçilik tariximizi özündə yaşadan abidələrdəndir.

AZƏRTAC-ın Naxçıvan bürosu xəbər verir ki, türk-islam mədəniyyətinin nadir nümunələrindən olan tarixi abidə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Qarabağlar Türbə Kompleksinin bərpası və tədqiq olunması haqqında” 2016-cı il 4 iyul tarixli Sərəncamına uyğun olaraq, bərpa edilərək yenidən Azərbaycan xalqına qaytarılıb. Bərpa işləri elmi və tarixi əsaslarla aparılıb. Muxtar respublika rəhbərinin müvafiq sərəncamına əsasən yaradılan “Qarabağlar türbə kompleksi” tədqiqat qrupu kompleksin tarixi ilə əlaqədar yeni faktlar aşkara çıxarıb, abidənin tarixi, kitabələri, memarlıq xüsusiyyətləri, etnoqrafiyası, “Qarabağlar” sözünün mənşəyi və etimologiyası, türbə və onun ətrafındakı epiqrafik, arxeoloji və tarix-memarlıq abidələri, keramikası haqqında məlumatlar toplayıb. Həmin məlumatlar əsasında türbə kompleksi və ətraf ərazilərlə əlaqədar yeni elmi nəticələr əldə olunub.

Qarabağlar türbə kompleksi qoşa minarə və onları birləşdirən baştağ, xanəgah və türbədən ibarətdir. Kompleksin əsasını türbə təşkil edir. Bu türbə qülləvarı xatirə tikililərinə aiddir və on iki yarımsilindrin birləşməsindən ibarətdir. Diametri 10 metrə yaxın olan, hazırkı vəziyyətdə hündürlüyü 16 metrə çatan Qarabağlar türbəsinin 4 baştağı var. Baştağlarının dördünün də baş tərəfində müqəddəs “Qurani-Kərim”in “əl-Mumin” surəsindən 16-cı ayənin son hissəsi yazılıb.

Türbənin memarlıq quruluşu, tikilişi zamanı tətbiq edilən dəqiq həndəsi ölçmələr, üzərində əsrlərdir, təbii təsirlərdən solmayan boyalı naxışlar abidənin möhtəşəmliyindən xəbər verir. Eyni zamanda, bu tikili Naxçıvan memarlıq sənətinin, mədəniyyətimizin inkişafının da bir göstəricisidir.

Bu gün türbə kompleksinə gələn ziyarətçilərin ən çox diqqətini çəkən məqamlardan biri də onun xanəgah hissəsində sərgilənən eksponatlardır. Burada məişətimizə aid müxtəlif əşyalar, o cümlədən ərazidə aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı tapılan maddi-mədəniyyət nümunələri qoyulub. Eksponatlar içərisində saxsı və mis qablar, daş dəstər və həvəngdəstələr, həmçinin toxuculuq nümunələri Qarabağlar kəndinin zəngin mədəni irsə malik yurd yeri olduğunu göstərir. Eyni zamanda, buradakı ekspozisiyada Qarabağlar türbə kompleksinin bərpadan əvvəl və sonra çəkilmiş fotoşəkilləri, kətan üzərində yağlı boya ilə işlənmiş Qarabağlar türbəsi rəsmləri, Naxçıvanın tarixi və kompleksi haqqında məlumatları özündə əks etdirən kitablar nümayiş olunur.

Qarabağlar türbə kompleksi Əcəmi Naxçıvani memarlıq məktəbinin davamı, görkəmli memar Əhməd Naxçıvani yaradıcılığının nümunəsi, dövlətçilik irsimiz və mədəni sərvətimizdir.