Zahid Eyvazovun emalatxanasından reportaj

Bakı, 11 fevral, Xəyalə Cəfərova, AZƏRTAC

Milli-mənəvi irsimizin təməl daşlarından olan qədim xalq sənətinin yaşadılması mühüm əhəmiyyət daşıyır. Belə ki, misgərlik, papaqçılıq, qalayçılıq, keramika, sadəcə bizi keçmişimizlə bağlamır, həm də milli kimliyimizin tarixini əks etdirir. Müasir texnologiyalar fonunda bu sənət növləri arxa planda qalsa da, hələ də mövcuddur və yaşadılır. Bu gün sizlərə qalayçılıq sənətindən söhbət açacağıq. Qalayçılıq- mis qabların pas atmaması üçün qalaylanması ilə əlaqədar peşə sahəsi. Qalayçılıq xüsusilə əvvəllər Bakı, Quba, Şəki, Gəncə, Naxçıvan, Şamaxı və Lahıcda geniş yayılmışdı. İndinin özündə də Azərbaycanın bəzi şəhər və rayonlarında qalayçı emalatxanaları var. Belə emalatxanalardan biri də əslən Lahıcdan olan qalayçı Zahid Eyvazova məxsusdur.

Bakının Kubinka adlanan ərazisində qalayçılıq sənəti ilə məşğul olan Zahid Eyvazov AZƏRTAC-ın müxbirinə deyib ki, o, bu sənəti 13 yaşında atasından öyrənib: “Bu sənəti atamdan öyrənmişəm. Atam həmişə deyirdi ki, bu sənədi yaxşı öyrən, vaxt gələcək sənə lazım olacaq. Yaxşı ki, onun didiklərinə ciddi əməl edərək qalayçılığı yaxşı mənimsədim. Məhz onun nəticəsidir ki, indi müştərilərimin gətirdiyi 100 əşyadan 98-ni necə lazımdı elə də düzəldirəm”.

Emalatxanada olduğumuz müddətdə onun işinə dəyər verən müştərilərin kifayət qədər olduğu gördük. Amma sənətkar bu sənətə olan marağın azalmasından təəssüfünü də gizlətmədi. İşini sevərək görən sənətkar deyir ki, onun üçün ən önəmlisi müştərilərinin emalatxanadan razı ayrılmasıdır.

“Bu sənətə sadəcə gəlir yeri kimi baxmıram, həm də bu işdən xüsusi zövq alıram. Düşünürəm ki, bu sənət ata-babalarımın mənə əmanətidir, onu yaşatmalıyam. Ən əsası isə emalatxanamdan gedən müştərilərimin işimdən razı qalmasın çalışıram. Müştərilər daha çox çaydan, çaynik, samovar, qazan və mis tavaların qalaylanması üçün müraciət edirlər. Şükür, qazanc az da olsa var. Ancaq bəzi insanlar əziyyətimizə dırnaq arası baxır. Məsələn, qədimi çıraq var ki, qiyməti 100 manatdır. Bu işdən anlayışı olmayan isə “nədir ki o misdir də” deyir”.

Bərpa etdiyi hər bir əşyanın məişətdə əvəzolunmazlıqlarından daha çox söz açan qalayçı Zahid Eyvazovun sözlərinə görə, bu sənəti öyrənmək üçün ona müraciət edənlər də var. Artıq iki tələbəsi işin incəliklərini öyrəndikdən sonra müstəqil fəaliyyət göstərirlər. Sənətkarın oğlu da elə atasının yanında bu sənətin sirlərini öyrənib.

Sənətkarın oğlu Elxan Eyvazlı deyir ki, bu işi atasının əlinə baxaraq öyrənib: “İlk işlərimdə kiçik səhvlərə yol versəm də həvəsim böyük olduğundan tez qavradım. Ətrafımda olanlar həmişə soruşur ki, “cavansan niyə bu işdəsən?”. Bu peşə ürəyimcədir. Allah nə qədər ömür veribsə bu işi davam etdirəcəyəm”.

Hiss olunur ki, oğlunun sözləri Zahid Eyvazovu qəlbən fərəhləndirir. Demək, müasir texnologiyalar fonunda bu sənət növü nə qədər arxa plana keçsə də, hələ də yaşayır və neçə-neçə onilliklər, bəlkə də 100 illiklər boyu yaşayacaq.

Ustanın vaxtını çox almaq istəmədik, çünki emalatxanada yüzlərlə qablar, samovarlar təmir üçün yığılıb.

Qalayçı Zahid Eyvazova işlərində uğurlar arzulayaraq sağollaşdıq.