Ağdam, 28 noyabr, Tahir Ağaməmmədov, AZƏRTAC

Yolumuz işğaldan azad edilmiş Ağdam şəhərinədir. Avtomobillə noyabrın 20-dək təmas xətti sayılan Evoğlu kəndindən keçib üzü Ağdam şəhərinə doğru irəliləyirik. Böyük qürur və sevinc hissi ilə düşünürəm ki, 27 ildir gedə bilmədiyimiz bu yolları bundan sonra tez-tez gedəcəyik - qurmağa, yaratmağa, erməni vandallarının Ağdam torpağına vurduğu yaraları sağaltmağa, yurd həsrətinə son qoyulmuş insanların sevincinə şərik olmağa.

Yol boyu Sarıcalı və Ağdamkənd kəndlərinin xarabalıqlarına baxıram. Ürək ağrıları ilə düşünürəm ki, bir vaxtlar burada gözəl və abad kəndlər var idi. İndi isə çal-çağırlı, bağlı-bağatlı bu yerlərdən əsər-əlamət qalmayıb. Başdan-başa dağıntılardan ibarət olan "Ruhlar şəhəri" adlandırılan Ağdam şəhərinə çatırıq. Ağdamın erməni vandalları tərəfindən dağıdılaraq xarabalığa çevrilmiş görüntülərini çox izləmişik. İndi isə nə qədər acı olsa da, bu vəhşiliyi gözlərimizlə görürük. Bir zamanlar adı dillər əzbəri olan gözəl Ağdam şəhərinin daşı daş üstə qalmayıb.

İlk gedəcəyimiz yer şəhərin nisbətən salamat qalmış yeganə tikilisinə - Cümə məscidinədir. 27 illik həsrətdən sonra Ağdama gələnlər ilk olaraq bu müqəddəs məkana üz tuturlar. Digər tarixi abidələrimiz kimi XIX əsrin yadigarı olan Ağdam məscidi də Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edildikdən sonra talan edilib, yandırılıb, dağıntılara məruz qalıb. Azərbaycan Prezidentinin diplomatik məharəti, prinsipiallığı, dəmir iradəsi və Azərbaycan Ordusunun zəfər yürüşü nəticəsində Ağdam şəhəri işğaldan azad edildikdən sonra Cümə məscidində təmizlik işləri aparılıb, 27 ildən sonra azan verilib.

Məscidi ziyarətə gəlmiş Ulduz Şıxıyeva sevincini bizimlə bölüşdü: “Bu gün çox xoşbəxtəm. Ona görə ki, 27 illik həsrətdən sonra doğma şəhərimə gəlmişəm, məsciddə cümə namazı qılmışam. Allaha şükür etmişəm. Evim tar-mar olsa da, torpağıma qovuşmağım mənə yetər. Bizi yurdumuza qovuşdurduğu üçün Müzəffər Ali Baş Komandana, düşmən üzərində şanlı zəfər çalan ordumuza minnətdaram”.

Uzun illərdən sonra doğma şəhərinə qovuşan Ramil Babayev: “İllərdir doğma yurdumuzun həsrəti ilə yaşayırdıq. Ən böyük arzumuz torpağımıza qayıtmaq idi. Artıq Prezidentimizin, müzəffər ordumuzun sayəsində bu həsrətə son qoyulub, arzumuza çatmışıq. Ağdamımız yerlə-yeksan olsa da, biz onu yenidən quracağıq. Gözəl günlərimiz yenə başlayacaq”.

Məscidin minarəsinə çıxıb Ağdam şəhərini seyr edirik. Bir dənə salamat bina görünmür. Kol-kos basmış küçələrlə addımlayıb bir zamanlar məşhur “Çay evi”nin, mehmanxananın, dram teatrının və yerlə-yeksan edilmiş digər binaların dağıntılarının qarşısından keçirik. Gördüklərimizi yazmaq üçün söz tapmaq belə çətindir...

Sonra Şəhidlər xiyabanına yollanırıq. Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Allahverdi Bağırovun məzarını ziyarət edirik. Şəhidlər xiyabanı da erməni vandalları tərəfindən yerlə-yeksan edilib. Məzarların yeri belə bilinmir.

Ağdam ziyalısı Zülfü Qasımov da Şəhidlər xiyabanında idi. Z.Qasımov əli ilə xiyabanı göstərib dedi: “Görürsünüz, məzarlığı nə günə qoyublar. Burada mindən artıq məzar var idi. Tamamilə dağıdıblar. Məzarları çıxarıblar. Belə vandallıq dünyanın heç bir yerində görünməyib. Bir az əvvəl evimiz olan yerə də getmişdim. Mənzilimiz beşmərtəbəli binada idi. Şəhərdəki digər tikililər kimi bizim bina da dağılıb. Lakin bunlara baxmayaraq, bu gün özümü xoşbəxt hesab edirəm. Çünki doğma yurduma gəlmişəm. Ağdamımız artıq azaddır. Buna görə Prezidentimizə sonsuz minnətdarlığımı bildirirəm”.

Ağdamdan çıxanda dönüb bir daha kədər, sevinc və ümid doğuran şəhərə baxıram. Gözümün önündə tezliklə başlayacaq geniş tikinti-quruculuq, böyük qayıdış və qüdrətli dövlətimizin, qurub-yaratmaqda ad-san qazanmış ağdamlıların yaratdığı yeni Ağdam canlanır.

Tahir Ağaməmmədov

AZƏRTAC-ın bölgə müxbiri