Bakı, 5 iyul, AZƏRTAC

Azərbaycan iqtisadiyyatı son illər müasir inkişaf yolu ilə yeni trendlərə uyğun irəliləməkdədir. Ölkəmiz üçün yeni iqtisadi hadisə kimi qiymətləndirilən azad iqtisadi zonaların yaradılması geniş miqyas alan iqtisadi islahatların ən mühüm tərkib hissəsi hesab edilə bilər.

Bunu AZƏRTAC-a açıqlamasında Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü Aydın Hüseynov deyib.

Deputat qeyd edib ki, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycanda qeyri-neft sektorunun inkişafının təmin olunması, iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinin şaxələndirilməsi, ölkəmizin ixrac potensialının artırılması, xarici investisiyanın cəlb edilməsi, biznes və investisiya mühitinin daha da yaxşılaşdırılması istiqamətində çox vacib layihələr icra olunmaqdadır. Ələt Azad İqtisadi Zonasının yaradılmasında əsas məqsəd qabaqcıl idarəetmə təcrübəsinə uyğun yüksək əlavə dəyərli və ixracyönümlü istehsalı təmin etməkdir. İnnovativ texnologiyalardan istifadə edərək xidmətlər göstərən investorları cəlb etmək, bu şirkətlərin Azərbaycan şirkətləri ilə əməkdaşlığının təmin olunması nəticəsində ölkə iqtisadiyyatının dinamik və dayanıqlı inkişafına töhfə vermək, həmçinin on minlərlə yeni iş yeri yaratmaq da əsas hədəflərdəndir. Ümumi sahəsi 850 hektar olacaq Azad İqtisadi Zonanın 60 hektarında artıq inşaat işləri başlayıb, bütün infrastrukturun yaradılması üçün zəruri addımlar atılıb. Bu, o deməkdir ki, artıq Ələt geniş sənaye zonası kimi öz qapılarını bütün investorların üzünə açıb və istehsal, emal, xidmət və digər fəaliyyətlərin həyata keçirilməsinə start veriləcək.

A.Hüseynovun sözlərinə görə, Ələt Azad İqtisadi Zonasının maliyyə və sığorta xidmətləri, torpaq münasibətləri, gömrük, miqrasiya, əmək münasibətləri, vergi tənzimlənməsi, notariat fəaliyyəti, müflisləşmə və iflas, rəqabət, əqli mülkiyyət, ətraf mühit və s. məsələlərlə bağlı xüsusi güzəştlər tətbiq olunacaq. Orada fəaliyyət göstərəcək investorlar bütün vergilərdən azad ediləcək, müxtəlif növ güzəşt və stimullaşdırıcı addımlar tətbiq olunacaq. “Xarici ticarətdə güzəştlər (ixrac-idxal rüsumlarının azaldılması və ya ləğvi, xarici ticarət əməliyyatlarının sadələşdirilməsi), fiskal güzəştlər - müəyyən fəaliyyət növlərinin vergilər baxımından stimullaşdırılması nəzərdə tutulur. Bu güzəştlər vergi bazası (mənfəət və ya gəlir, əmlakın dəyəri və s.) və onun ayrı-ayrı komponentlərini (amortizasiya ayırmaları, əməkhaqqına, elmi-texniki tərəqqiyə və nəqliyyata çəkilən xərclər), vergi dərəcələrinin səviyyəsini, vergilərdən daimi və ya müvəqqəti azadolmalar kimi məsələləri əhatə edə bilər. Eyni zamanda, maliyyə güzəştləri - subsidiyaların müxtəlif formalarını əhatə edir. Subsidiyalar büdcə vəsaitləri və güzəştli dövlət kreditləri hesabına - birbaşa və kommunal xidmətlərə aşağı qiymət qoymaqla torpaq sahələrindən istifadə etmək üçün icarə haqqının azaldılması yolu ilə - dolayı formalarda verilə bilər. Azad İqtisadi Zonada administrativ (inzibati) güzəştlər - müəssisələrin qeydiyyatdan keçirilməsi, xarici vətəndaşların ölkəyə giriş və çıxış prosedurlarının sadələşdirilməsi nəzərdə tutulur”, - deyə A.Hüseynov vurğulayıb.

Deputat qeyd edib ki, azad iqtisadi zonalar əsas etibarilə elmi texnologiyalara və Dördüncü Sənaye İnqilabının tələblərinə əsaslanan çoxşaxəli iqtisadi layihədir və bu modelin əsas hədəfi də qeyri-neft iqtisadiyyatının inkişafına dərin töhfə verməkdir. Bu baxımdan, Azad İqtisadi Zona Azərbaycanın qeyri-neft iqtisadiyyatının gələcək inkişafında yeni nəfəsin açılması deməkdir, nefti əvəzləyən genişhəcmli gəlir əldəetmə sektorunun möhkəmlənməsinin təmin edilməsidir. Ələtdə onlarla sənaye müəssisəsi yaradılacaq, dünyanın ən nüfuzlu şirkətləri ilə əməkdaşlıq çərçivəsində ən son texnologiyalara əsaslanan rəqabətqabiliyyətli məhsul istehsal olunacaq.

“Ələt Azərbaycanın ən mühüm strateji tranzit nöqtələrindən birinə çevrilməkdədir və bu baxımdan Azad İqtisadi Zona Azərbaycanın Cənubi Qafqazda inkişafını daha da sürətləndirəcək və ölkəmizin regionda mövqelərini daha da gücləndirəcək, Şərq-Qərb və Şimal-Cənub tranzit-nəqliyyat dəhlizlərində mühüm rolu olan respublikamızın strateji əhəmiyyətini getdikcə artıracaq. Azad İqtisadi Zonanın təşkili dövlət gəlirlərinin və büdcəyə daxil olan vəsaitin artmasına, yeni investisiyaların cəlb edilməsinə şərait yaradacaq. Ələt Azad İqtisadi Zonası Qaradağ rayonunun sosial-iqtisadi inkişafına da böyük töhfə verəcək”, - deyə deputat vurğulayıb.

Azad İqtisadi Zonanın yerinin Ələtdə seçilməsinin təsadüfi olmadığını qeyd edən deputat bildirib ki, Qaradağ rayonu hazırda Azərbaycanın ən strateji logistika-nəqliyyat mərkəzlərindən biri hesab edilir və coğrafi baxımdan tranzit qovşaqdır. Bura respublika ərazisindən keçən avtomobil və dəmir yollarının kəsişməsində yerləşir. Eyni zamanda, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xəttinin işə düşməsi bu ərazinin gələcəkdə çox böyük iqtisadi məkana çevrilməsi üçün zəmin yaradır. Buraya su yollarının da əlavə olunmasından isə həmin ərazinin geniş potensial ixrac imkanlarına malik beynəlxalq nəqliyyat qovşağına çevrilməsini şərtləndirir.

İnfrastruktur layihələrinin icrası üçün artıq bütün ilkin şərtlərin olduğunu qeyd edən Aydın Hüseynov diqqətə çatdırıb ki, Səngəçalda 300 meqavat gücündə elektrik stansiyası mövcuddur və infrastruktur layihələrinə qoyulan xərclər də nisbətən az olacaq. Burada Beynəlxalq Dəniz Limanı yerləşir. Bu da iqtisadi zonanın fəaliyyəti üçün önəmli amillərdən biridir. Bu ərazidə beynəlxalq dəhlizlər yerləşir. Şərq-Qərb dəhlizi, Şimal-Cənub dəhlizi Ələtin ərazisindən keçir. Ona görə logistika, nəqliyyat baxımından bu yer çox əlverişlidir. Bütün bu amillər Ələtin regional və beynəlxalq coğrafi statusunu formalaşdırıb.

“Beləliklə, Ələt Azad İqtisadi Zonasının Azərbaycanın Şimal-Cənub və Şərq-Qərb beynəlxalq nəqliyyat dəhlizləri üzərində yerləşməsi yeni liman üçün zəngin tranzit potensialı yaratmaqla, ölkəyə daxil olan və ölkədən çıxan, habelə tranzit yüklərin aşırılmasında strateji nəqliyyat qovşağı funksiyalarını yerinə yetirməyə imkan verərək Xəzər dənizindən səmərəli, sürətli və təhlükəsiz bərə keçidini təmin edəcək. Şimal, Cənub, Şərq və Qərb istiqamətləri üzrə dəhlizlərin, quru, su və hava nəqliyyatı qovşaqlarının burada yerləşməsi Ələtdə böyük və genişşəbəkəli logistik zəncirin formalaşdırılmasına səbəb olacaq.