Bakı, 25 iyun, AZƏRTAC

İyunun 25-də Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (UNEC) və İqtisadi Sosial İnkişaf (Economic Social Development, ESD) təşkilatının “Davamlı inkişafın sosial-iqtisadi problemləri” mövzusunda beynəlxalq elmi konfransı keçirilib. Bu, ESD-nin 70-ci, ESD ilə UNEC-in birgə keçirdiyi 3-cü konfransıdır.

AZƏRTAC xəbər verir ki, konfransın açılışında çıxış edən prorektor Sakit Yaqubov tədbirdə dünyanın bir sıra ölkələrinin (Almaniya, İspaniya, Xorvatiya, Polşa, Serbiya, Macarıstan, Rusiya, Belarus və s.) tədqiqatçıları ilə müzakirələr aparılacağını və qlobal çağırışların təhlil ediləcəyini bildirib. Təşkilat komitəsinə təqdim olunmuş 160-dan çox məqalə konfransın Elm Komitəsi tərəfindən qəbul edilib. Konfransa qəbul olunmuş məqalələr “Web of Science” və “EconLit” kimi beynəlxalq elmmetrik bazalarda yer alır.

UNEC-in elmi uğurlarından danışan prorektor məlumat verib ki, beynəlxalq indeksləşdirilmiş bazalarda UNEC-in çap olunmuş məqalələrinin sayı 2020-ci ildə 2015-ci ilə nisbətən 44,6 dəfə artıb. 1975-2020-ci illəri əhatə edən dövrdə UNEC-in “Web of Science”da çap olunmuş məqalələrinin 80,6 faizi 2015-2020-ci illərin payına düşür. 1997-2020-ci illəri əhatə edən dövrdə UNEC-in “Scopus”da çap olunmuş məqalələrinin 90 faizi 2015 -2020-ci illərin payına düşür. UNEC-in “Web of Science”də dərc edilmiş məqalələrinin Azərbaycanın bütün ali məktəbləri üzrə müvafiq payı 2015-ci ildə 0,9 faizdən 2020-ci ildə 10 faizə yüksəlib.

Sonra ESD təşkilat komitəsinin prezidenti Domagoj Cingula qeyd edib ki, BMT-nin təşəbbüsü ilə meydana çıxan davamlı inkişaf konsepsiyası ayrı-ayrı ölkələrin inkişaf istiqamətlərini müəyyənləşdirən mühüm sosial-fəlsəfi konsepsiyadır. Rəhbərlik etdiyi qurumun fəaliyyəti barədə məlumat verən D.Cingula bildirib ki, ESD Beynəlxalq Academic Conference Excellence (ACE) qurumu tərəfindən keyfiyyət nişanı almış təşkilatdır.

İqtisadiyyat nazirinin müavini Niyazi Səfərov çıxışında qeyd edib ki, təbii resursların məhdudluğu, dünyada baş verən qloballaşma, əhali artımı, ətraf mühitin çirklənməsi, qlobal istiləşmə, torpaq sürüşmələri, təbii fəlakətlər və s. bu kimi problemlər mövcud ekosistemin dayanıqlılığını təhlükə qarşısında qoyaraq, gələcək nəsillərin inkişafını məhdudlaşdırır. Bu baxımdan dayanıqlı inkişafın istər qlobal və regional, istərsə də milli çərçivədə bir problem kimi öyrənilməsi, ölçülməsi və qiymətləndirilməsinə dair bir sıra elmi yanaşmalar, modellər və konsepsiyalar irəli sürülüb. Əslində “Davamlı inkişaf” nədir? Bu terminə bir çox təriflər verilib. Lakin onun mahiyyəti haqqında birmənalı, hamı tərəfindən qəbul olunmuş fikir hələ ki yoxdur. Davamlı inkişaf elə inkişaf formasıdır ki, gələcək nəsillərin tələbatlarını ödəməsini təhlükə altına salmadan indiki zamanın tələblərini ödəyən inkişaf nəzərdə tutulur.

N.Səfərov bildirib ki, dayanıqlı inkişaf konsepsiyası üç əsas sahənin: iqtisadi, sosial və ekoloji sahənin birləşməsi nəticəsində yaranıb. Qeyd olunan sahələrin hər birinin bu anlayışa öz yanaşma tərzi mövcuddur. Bütün bu sahələrin dayanıqlı inkişaf konsepsiyasına baxışlarını ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, dayanıqlı iqtisadi inkişafın təmin olunması üçün hər üç komponent balanslaşdırılmış şəkildə istifadə olunmalıdır. Bu üç sahənin bir-birinə təsir mexanizmi də çox önəmlidir. İqtisadi və sosial elementlərin bir-birinə təsiri nəticəsində cəmiyyət arasındakı sosial problemlərin mövcudluğu və onların həll olunması istiqamətində bir çox işlərin görülməsinə başlanılıb.

Davamlı inkişafın təmin olunması Azərbaycanın qarşıya qoyduğu və uğurla həyata keçirdiyi mühüm prioritetlərdən biridir. Göründüyü kimi, bu, ölkə iqtisadiyyatının hərtərəfli, şaxələndirilmiş, bütün sahələrini əhatə edən inkişafı nəzərdə tutur. Davamlı inkişaf iqtisadiyyatın artımının və insan fəaliyyətinin idarə edilməsinin elə bir formasıdır ki, o, çağdaş nəsillərin tələblərini ödəməyə qadirdir və eyni zamanda, gələcək nəsillərin də öz tələbatlarını ödəməsi üçün maneə yaratmır. Buradan aydın olduğu kimi, ətraf mühitin qorunması və resurslardan səmərəli istifadə olunması, eyni zamanda insanın inkişafı üçün də əlverişli sosial mühitin yaradılması nəzərdə tutulur.

Nazir müavini xatırladıb ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı ilə 2016-cı il oktyabrın 6-da Dayanıqlı İnkişaf üzrə Milli Əlaqələndirmə Şurası yaradılıb. Şuranın məqsədi ölkədə həyata keçirilən strategiyaların və dövlət proqramlarının Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri ilə uzlaşdırılmasını təmin etmək və məqsədlərə nail olunması barədə illik hesabatları hazırlamaqdır.

Təhsil nazirinin müavini Firudin Qurbanov bildirib ki, ölkəmizdə davamlı sosial-iqtisadi inkişafın təmin edilməsi Azərbaycan hökumətinin qarşıya qoyduğu və çox böyük müvəffəqiyyətlə həyata keçirdiyi mühüm prioritetlərdən biridir. Bu gün Azərbaycan BMT-nin Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə həssaslıqla yanaşan ölkələrdəndir. Bu, hər şeydən öncə Azərbaycan iqtisadiyyatının dayanıqlığına xidmət edən amildir. Nazir müavininin sözlərinə görə, davamlı inkişafın təmin olunması təhsil sistemi qarşısında çox mühüm vəzifələr qoyur.

Firudin Qurbanov qeyd edib ki, milli təhsil sistemi dünyanın texnologiya yarışına maksimal dərəcədə qoşulmalıdır. XXI əsrin tələblərinə uyğun təhsildən danışarkən artan rəqabətə davam gətirə bilmək üçün iqtisadiyyatın uzunmüddətli inkişafı müasir və güclü təhsilə arxalanmalıdır. Məhz təhsil vasitəsilə insan kapitalının milli sərvətdə iştirak payı davamlı şəkildə artırılmalıdır. Strateji dövrdə kompetensiya, sosial vərdişlər və bacarıqların harmoniyada inkişafına əsaslanan “ömürboyu təhsil”ə xüsusi önəm verilməlidir. Müasir texnologiyalar əsri, müxtəlif çeşidli informasiya bolluğu gələcəkdə rəqabətqabiliyyətli məhsulların yaradılmasında iştirak edəcək mütəxəssislərin hazırlanması üçün yeni tələblər irəli sürür.

“2019-2023-cü illər üçün Azərbaycan Respublikasında ali təhsil sisteminin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması üzrə Dövlət Proqramı” barədə danışan nazir müavini qeyd edib ki, proqramın əsas hədəfi ən qabaqcıl elmi nailiyyətlərdən, innovativ təlim-tədris texnologiyalarından yararlanaraq, ölkəmizdə yeni nəsil mütəxəssislərin hazırlanması, Azərbaycan ali təhsil sisteminin məzmun və keyfiyyət göstəricilərinin beynəlxalq ikili diplom proqramları ilə müasirləşdirilməsidir.

Firudin Qurbanov çıxışının sonunda əlavə edib ki, ölkəni rəqabətdə irəli aparmaq üçün cəmiyyətin yaradıcılığını və innovativliyini stimullaşdıran ekosistem qurulmalıdır. Təhsilin bu istiqamətdə vəzifələri yeni mahiyyət və məzmun daşıyır.

Milli Məclisin deputatı, akademik Ziyad Səmədzadə Azərbaycanda işğaldan azad edilmiş ərazilərdə həyata keçirilən bərpa, quruculuq işlərindən danışıb. O qeyd edib ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərimizdə iqtisadi fəallığın bərpa edilməsi bilavasitə dövlətin nəzarətindədir. İyunun 15-də imzalanmış Şuşa Bəyannaməsi Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün yeni imkanlar açır.

Beynəlxalq konfrans öz işini bölmə iclaslarında davam etdirib.

Konfrans UNEC-in rəsmi feysbuk səhifəsi və yutub kanalı üzərindən canlı yayımlanıb.