Bakı, 22 iyun, AZƏRTAC

Müasir mərhələdə İsrail dövləti ilə Azərbaycan arasında əməkdaşlıq və tərəfdaşlığın etimada əsaslanan dostluq telləri dünyanın əksər ölkələri üçün əsl modeldir. Bu ölkələr ən çətin anlarda həmişə bir-birinin yanında olur, qarşılıqlı dəstək hiss edirlər. Bu möhkəm tərəfdaşlığın mühüm səbəblərindən biri insan amili – azərbaycanlılarla bu ölkədə yaşayan yəhudilər arasında qədim və sıx dostluq münasibətləridir. İki dövlətin həyat fəaliyyətinin demək olar ki, bütün sahələrində qarşılıqlı münasibətlər kifayət qədər yüksək səviyyədədir.

Azərbaycanın yerləşdiyi Cənubi Qafqaz regionuna nəzər salsaq, açıq-aşkar görünür ki, bu ölkə çox mürəkkəb geosiyasi məkanda yerləşir. Burada Rusiya, Türkiyə və İran kimi mürəkkəb, proqnozlaşdırılması çətin olan geosiyasi aktorlar mövcuddur. Lakin bu mürəkkəb geosiyasi labirintə baxmayaraq, Azərbaycan özünün çoxvektorlu xarici siyasətini uğurla həyata keçirir və ölkədə sabitliyi qoruyub saxlamağa nail olur.

İsraildəki “Cəmiyyət üçün beynəlxalq layihələr” qeyri-hökumət təşkilatının rəhbəri, beynəlxalq münasibətlər üzrə tanınmış israilli ekspert Arye Qut bu fikirləri İsrailin Doqquzuncu televiziya kanalının “Den” informasiya-analitik verilişinin populyar aparıcısı Vladimir Rav-Tsion ilə müsahibədə söyləyib.

İsrailli ekspert deyib: “Biz çox gözəl başa düşürük ki, Azərbaycan-İsrail strateji tərəfdaşlığı regionda çox dövləti qıcıqlandırır. Bu, ilk növbədə Azərbaycan ərazinin 20 faizini işğal etmiş Ermənistana aiddir. İşğal nəticəsində Azərbaycanda 1 milyon qaçqın və məcburi köçkün yaranıb. Belə mürəkkəb geosiyasi şəraitdə rəsmi Bakı ilə İsrail Dövləti arasında çox yaxşı münasibətlər var, bu ölkələr arasında iqtisadi əlaqələr, siyasi dialoq və etimad ən yüksək səviyyədədir”.

Arye Qut vurğulayıb ki, İsrail dünya bazarında Azərbaycan neftinin ən iri alıcısıdır. O deyib: “Hərbi-strateji tərəfdaşlıq möhkəmlənir. İsrailin Baş naziri Binyamin Netanyahunun Bakıya tarixi səfəri zamanı Prezident İlham Əliyev deyib ki, ölkələrimiz arasında hərbi-strateji tərəfdaşlığın həcmi 5,5 milyard dollara bərabərdir”.

Beynəlxalq münasibətlər üzrə tanınmış israilli ekspert Arye Qut İsrailin Doqquzuncu televiziya kanalının “Den” informasiya-analitik proqramının birbaşa efirində çıxışını bu sözlərlə tamamlayıb: “Ölkələrimiz arasında tərəfdaşlıq və əməkdaşlıq telləri çoxdur, lakin bizim münasibətlərimizdə başlıca və ən mühüm məsələ insan amilidir. Bu gün Azərbaycanda 25 minlik yəhudi icması ən yaxşı şəraitdə yaşayır. Azərbaycanda heç vaxt antisemitizm olmayıb və əslən Azərbaycandan olan bizlər İsraildə bu fakta görə çox fəxr edirik. Azərbaycan Prezidentinin himayəsi ilə ölkədə iki sinaqoq və Cənubi Qafqazda ən böyük yəhudi təhsil mərkəzi tikilib. 2018-ci ilin payızında Azərbaycanda yəhudi muzeyi açılması planlaşdırılır. Bu, bütün Cənubi Qafqazda ilk yəhudi muzeyi olacaq. Əhalisinin əksəriyyəti müsəlmanlar olan Azərbaycanın İsrail ilə bu cür sıx dialoq, əməkdaşlıq və tərəfdaşlıq yaratmasına kiminsə şübhəsi varsa, qoy həmin şəxslər Azərbaycanın Quba rayonunda yəhudilər yaşayan məşhur Qırmızı Qəsəbəyə baxsın.

İsrail ilə Azərbaycan arasında, həmçinin azərbaycanlı müsəlmanlar və Azərbaycan yəhudiləri arasında münasibətləri təkcə qarşılıqlı maraq ilə izah etmək olmaz. Müasir dövrdə Azərbaycan-İsrail münasibətləri ortaq dəyərlərə və ortaq tarixə əsaslanır. Bu iki ölkə arasında insani əlaqələr və müxtəlif dini-tolerant cəmiyyətlərdə yaşamaq qətiyyəti hər iki ölkəni zənginləşdirir.

Aşkar görünür ki, Azərbaycanda yəhudilərlə müsəlmanlar qardaş kimi dinc yanaşı yaşayıblar və bu gün də belə yaşayırlar. Ortaq tarix və ortaq tale bu iki xalqı həmişəlik bir-birinə bağlayıb və heç bir qüvvə buna mane ola bilməz”.