Bakı, 17 avqust, AZƏRTAC

Tarix dünənin siyasəti, siyasət isə bu günün tarixidir. Siyasəti tarixi ənənələri özündə əks etdirən və müasir reallıqlara adekvat cavab verən dövlətlər intibah və yüksəlişə nail olur, beynəlxalq arenada layiqli mövqe tuturlar. Eynilə öz strateji kursunun nəticələri ilə mütərəqqi və cəlbedici nümunə yaradan Azərbaycan təcrübəsində olduğu kimi. Bir əsrdə iki dəfə müstəqillik qazanan Azərbaycan tarixin XXI yüzillik səhifəsinə öz adını qalib və güclü dövlət kimi yazmağa müvəffəq olub. Heç bir güc mərkəzindən asılı olmamaq, müstəqil siyasət həyata keçirmək, Cənubi Qafqaz regionunda lider dövlətə çevrilmək və olduqca mürəkkəb beynəlxalq münasibətlər şəraitində hərbi-strateji, diplomatik-siyasi imkanlarından istifadə edərək ərazi bütövlüyünün bərpasına nail olmaq, sözün əsl mənasında, tarix yazan və tarixin yazdığı fenomenal hadisədir.

Bu fikirlər Milli Məclis sədrinin müavini, Gənclər və idman komitəsinin sədri Adil Əliyevin “Qalib Lider Azərbaycan dövlətinin üstün geosiyasi iradəsini növbəti dəfə nümayiş etdirdi” sərlövhəli məqaləsində yer alıb.

Bu gün respublikamız Prezident, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə mövcud reallıqlar fonunda öz strateji hədəflərini ardıcıl olaraq gerçəkləşdirir. Yeri gəlmişkən, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin “CNN Türk” televiziya kanalına müsahibəsində ifadə etdiyi fikirlər bu kontekstdə çox mühüm məsələlərin üzərinə işıq salır.

Azərbaycan Prezidenti bəhs olunan müsahibəsində strateji əhəmiyyətə malik olan çox önəmli məsələlərə toxundu, yeni reallıqlar fonunda qalib dövlətimizin qətiyyətli mövqeyini növbəti dəfə əminliklə bəyan etdi. Azərbaycan Prezidenti, xüsusilə də, həm 30 ilə yaxın davam edən işğal faktı, həm 44 günlük Vətən müharibəsi zamanı baş verən proseslər – cərəyan edən hadisələr, həm də postkonflikt mərhələsində regional təhlükəsizlik və əməkdaşlıq imkanları ilə əlaqədar vacib nüansları geniş beynəlxalq ictimaiyyətin – yerli və xarici auditoriyanın diqqətinə çatdırdı. Əlbəttə, bu, ilk növbədə, dövlətimizin başçısının müəyyənləşdirdiyi hücum diplomatiyasının tərkib hissəsi olan milli və qlobal məzmunlu informasiya strategiyasının ardıcıl olaraq reallaşdırılması baxımından çox önəmlidir. Bu, Azərbaycan dövlətinin informasiya-təbliğat fəaliyyətinin mühüm bir istiqaməti kimi, heç şübhəsiz, ölkəmizin qlobal informasiya platformasında mövqeyinin möhkəmləndirilməsi, ermənilərin dezinformasiya siyasətinin və qara piar kampaniyasının iflasa uğradılması – erməni yalanlarının ifşası kontekstində böyük əhəmiyyətə malikdir.

Bütövlükdə, Prezident İlham Əliyevin bəhs olunan müsahibəsində əksini tapan fikirlər tarixi, siyasi, strateji nöqteyi-nəzərdən əlamətdar olmaqla yanaşı, Azərbaycanın milli maraqların qorunması, perspektiv hədəflərə doğru irəliləməsi, regional miqyasda sülhün, təhlükəsizliyin təmin edilməsi və çoxtərəfli əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi ilə bağlı mövqeyinə işıq salır. Bu kontekstdə bir sıra strateji nüanslara ayrıca nəzər salmaq məqsədəmüvafiq olar.

Azərbaycan Prezidenti 30 il ərzində torpaqlarımızın işğal altında olmasının, eləcə də problemə münasibətdə qeyri-obyektiv, selektiv yanaşmaya və ikili standartlara əsaslanan siyasətin həyata keçirilməsinin böyük ədalətsizlik olduğunu, buna baxmayaraq, Azərbaycan xalqının işğal faktı ilə barışmadığını, Qurtuluş savaşı apararaq tarixi Qələbə qazandığını diqqətə çatdırdı. Əlbəttə, bu, tarixi ədalətin bərpası, beynəlxalq hüquq normalarının tələblərinin yerinə yetirilməsi və Azərbaycan dövlətinin qüdrətinin – milli gücünün ifadəsi idi. Dünyanın ən güclü orduları sırasında olan Azərbaycan Ordusu 44 gün ərzində döyüş meydanında öz sözünü dedi, böyük qəhrəmanlıq və peşəkarlıq nümayiş etdirərək torpaqlarımızı işğaldan azad etməyə müvəffəq oldu. XXI əsrin müharibəsini apararaq qəhrəmanlıq salnaməsi yaradan və tarix yazan Azərbaycan Ordusunun döyüş yolu və şanlı Zəfərinin bu gün dünyanın nüfuzlu ali hərbi məktəblərində və tədqiqat mərkəzlərində öyrənilməsi təsadüfi deyil.

Ən mühüm məsələlərdən biri budur ki, müasir beynəlxalq münasibətlər sisteminin nüfuzlu aktoru və dünya birliyinin məsuliyyətli üzvü olan Azərbaycan müharibəni ləyaqətlə apardı, hər hansı bir müharibə cinayətinə və beynəlxalq hüquq normalarına zidd olan illeqal fəaliyyətə yol vermədi. Bu, regional güc mərkəzi olan, dünyada sabitlik adası, tolerantlıq nümunəsi və multikulturalizm diyarı kimi tanınan Azərbaycanın beynəlxalq hüquq normalarına və ümumbəşəri dəyərlərə sayğısının, xüsusi diqqətinin və həssas yanaşmasının ifadəsi idi. Nəhayət, Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, “torpaqlarımızın işğaldan azad olunması xalq qarşısında, tarix qarşısında, gələcək nəsillər qarşısında bizim borcumuz idi və biz bu borcu şərəflə yerinə yetirdik”. Həqiqətən də, Vətən müharibəsi Zəfəri Azərbaycanın çoxəsrlik dövlətçilik tarixinin şanlı – şərəfli qürur və iftixar səhifəsi olmaqla yanaşı, gələcək nəsillər üçün mənəvi-siyasi mirasdır.

Əsas rəqibimiz zamandır

Azərbaycan Prezidenti “CNN Türk” telekanalına müsahibəsində, həmçinin postmüharibə dövrünün reallıqları və yeni mərhələdə Azərbaycan strateji hədəfləri, spesifik yanaşması və prinsipial mövqeyi ilə əlaqədar məqamları tam dəqiq və dolğun surətdə ifadə etdi. Bir daha bəlli oldu ki, Azərbaycan işğaldan azad olunmuş ərazilərə Böyük Qayıdışı yüksək səviyyədə təmin etmək əzmindədir. Təbii ki, həmin ərazilərdə infrastruktur quruculuğunun həyata keçirilməsi, minatəmizləmə işlərinin aparılması müəyyən zaman tələb edir, amma Azərbaycan Prezidentinin siyasi iradəsi, ölkəmizin maliyyə-iqtisadi imkanları, səmərəli beynəlxalq əlaqələri və tərəfdaşlıq münasibətləri bu hədəfə çatmağa imkan verir. Dövlət başçısının qeyd etdiyi kimi, bizim burada əsas rəqibimiz zamandır: “Çünki Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun bərpası üçün kifayət qədər maliyyə vəsaiti toplanıb və səfərbər olunub. Amma bizim əsas rəqibimiz zamandır və hər kəs anlamalıdır ki, burada da zamana ehtiyac var. Lakin biz vətəndaşlarımızı ən qısa müddət ərzində qaytaracağıq. Birinci pilot layihə artıq gerçəkləşir, Zəngilan rayonunda 3 kəndi birləşdirən bir layihə bu ilin sonuna, ya da ki, gələn ilin əvvəlinə hazır olacaqdır”.

Azərbaycanın mövqeyi konkret və birmənalıdır, Ermənistan isə siyasi seçim qarşısında...

Bunlarla yanaşı, digər bir vacib və aktual məsələ Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasıdır. Postmüharibə dönəmində də üstün geosiyasi iradə nümayiş etdirən qalib Azərbaycan sülh müqaviləsinin imzalanması tərəfdarı kimi çıxış edir. “Biz istəyirik Ermənistanla sülh müqaviləsi imzalansın. Ermənistan və Azərbaycan bir-birilərinin ərazi bütövlüyünü tanısınlar və sərhədlərin delimitasiyası prosesi də başlasın”,-deyən Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın dəyişməz və konkret mövqeyini ifadə edib. Amma Ermənistan bu məsələdə konkret mövqe – vahid yanaşma ortaya qoymayıb, bu da məğlub ölkənin siyasi qeyri-müəyyənlik vəziyyətində olduğunu göstərir. Amma 44 müharibədən sonra şərtləri qalib Azərbaycanın diktə etdiyi hazırkı geostrateji reallıqlar fonunda Ermənistanın konstruktiv mövqe sərgiləməkdən başqa şansı yoxdur. Bu ölkə ərazi iddiasından əl çəkərək Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımalı, sərhədlərin demarkasiyası və delimitasiyası ilə əlaqədar konkret işlər görməli, sülh müqaviləsinə hazırlıq işlərinə başlamalıdır. Yeri gəlmişkən, hazırda Ermənistanın qarşısında duran birinci dərəcəli strateji öhdəlik 10 noyabr 2020-ci il tarixdə imzalanmış üçtərəfli Bəyanatın bütün şərtləri və tələblərinə zamanında, tam və qeyd-şərtsiz əməl etməkdir. Biz görürük ki, məğlub ölkə vaxtaşırı hərbi-siyasi təxribatlar törətməklə regionda təhlükəsizlik mühitini hədəfə almağa, vəziyyəti gərginləşdirməyə çalışır. Eyni zamanda, Rusiyanın sülhməramlı qüvvələrinin nəzarətində olan ərazilərə Ermənistandan silahlar və hərbçilər göndərilir ki, bu da yolverilməzdir. Bütün bunlar Avrasiya geosiyasi məkanının çox mühüm strateji həlqəsi olan Cənubi Qafqaz regionunda uzunmüddətli sülh və təhlükəsizlik mühitinin yaradılmasına, çoxşaxəli işbirliyinin təmin olunmasına qarşı siyasi provakasiyalardır. Azərbaycanın hazırkı mərhələdə Rusiyadan da gözləntisi üçtərəfli Bəyanatın bütün müddəalarının yerinə yetirilməsidir.

Azərbaycan Cənubi Qafqazı beynəlxalq əməkdaşlıq məkanına çevirir

Daha bir əhəmiyyətli məsələ Azərbaycanın yaratdığı reallıqların Cənubi Qafqaz regionunda yeni genişmiqyaslı əməkdaşlıq imkanları formalaşdırmasıdır. Burada bir çox vacib məqam var. Bunlardan biri bölgədə kommunikasiya xətlərinin bərpası, yeni nəqliyyat qovşağının yaradılmasıdır. Bu kontekstdə Zəngəzur dəhlizinin reallaşdırılması məsələsi çox mühüm əhəmiyyətə malikdir. Bu geostrateji koridor həm Cənubi Qafqaz regionunda, həm də Asiyadan Avropaya doğru geniş miqyasda əməkdaşlığın dərinləşməsinə, sıx işbirliyinin formalaşmasına mühüm töhfə olacaq. Yeni kommunikasiya vasitəsilə Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikası vasitəsilə Türkiyə ilə birləşməsi, Azərbaycanın əsas hissəsi ilə Muxtar Respublika arasında birbaşa quru əlaqəsinin yaranması isə strateji önəm daşıyır. Bu dəhlizin yaradılması həm də Ermənistan üçün faydalı ola bilər. Ermənistan bu şansdan yararlanmaqla dəmir yolu ilə həm İranla, həm də Rusiya ilə əlaqə yarada bilər. Bütövlükdə isə, Zəngəzur dəhlizinin açılması bütün region dövlətləri üçün önəmli siyasi və iqtisadi fayda, rifah vəd edir. Digər tərəfdən, Azərbaycan Cənubi Qafqazda 3+3 formatını da dəstəkləyir, bu kontekstdə öz üzərinə düşən strateji vəzifələri yerinə yetirmək əzmindədir.

Nəticə etibarilə, strateji imkanlarından səmərəli istifadə edən Azərbaycan nüfuzlu və güclü aktor kimi Cənubi Qafqazı beynəlxalq işbirliyi məkanına çevirir. Bu isə regional təhlükəsizlik və qlobal əməkdaşlıq baxımından da çox önəmli olmaqla yanaşı, ölkəmizin beynəlxalq mövqeyinin daha da möhkəmlənməsinə, dünya siyasətində yüksəlişinə, yeni geostrateji üstünlüklər qazanmasına xidmət edir.