Bakı, 6 yanvar, AZƏRTAC

Davamlı isti havadan sonra temperaturun soyuması uşaqlar arasında mövsümi xarakter daşıyan infeksiyaların yayılmasına şərait yaradır. Odur ki, payız və qış aylarında uşaqlar arasında müşahidə olunan xəstəlik daha çox mövsümi qripdir. Onun yayılmasına soyuq havalarla yanaşı, həm də uşaqların bir-biri ilə daha çox ünsiyyətdə olduğu məktəb və bağçaların yenidən işə başlaması şərait yaradır. Məhz bu səbəbdən virus infeksiyalarına daha çox məktəbəqədər və məktəbyaşlı uşaqlar arasında rast gəlinir. Həmin infeksiyaların yayılmasına əsas səbəb kollektiv yerlərdə qripi törədən adeno, rino, rota, para qrip kimi yüzlərlə virusların olmasıdır. Qrip virusları hər yaş qrupundan olan uşaqlarda rast gəlinən və ağır fəsadlarla nəticələnə bilən xəstəliklərə aid edilir.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Tibb Universitetinin ІІ uşaq xəstəlikləri kafedrasının müdir əvəzi, professor Nailə Sultanova deyib. Onun sözlərinə görə, uşaqlar arasında qripə yoluxma riski böyüklərə nisbətdə daha çoxdur. Uşaq orqanizminin daha həssas olması, immun sisteminin tam formalaşmaması, böyümə və inkişaf proseslərinin davam etməsi, maddələr mübadiləsinin sürətlə getməsi, orqan və toxumaların qan təchizatı ilə zənginliyi virusların və bakteriyaların inkişafına şərait yaradaraq uşaqlarda xəstələnmə riskini artırır.

Mütəxəssisin sözlərinə görə, uşaqlarda mövsümü qriplərin ümumi oxşar kliniki əlamətləri ilə yanaşı, törədicilərindən asılı olaraq fərdi xüsusiyyətləri də var: “Belə ki, ümumi qrip simptomları ilə yanaşı, rotavirus törədicisi qusma və ishalla, adenovirus zamanı konyuktivit, rinovirus tonzilit, sinusit kimi əlamətlərlə də özlərini büruzə verir. Qrip ilk növbədə ağırlaşmaları ilə təhlükəlidir. Həmin ağırlaşmalar sırasına pnevmoniya, meningit və ensefalit, miozit, otit, rinit, sinusit və bronxit aiddir. Premorbit fonu - raxit, hipotrafiya, anemiya və s. olan erkən yaşlı uşaqlarda və bronxial astma, revmatik qızdırma, ürək damar xəstəlikləri kimi xroniki xəstəlikləri olan uşaqlarda qripin fəsadlaşması erkən müşahidə edilərək daha qısa zamanda kəskin ağırlaşmalarla nəticələnə bilər”.

N.Sultanova qeyd edib ki, qripi öz axarına buraxmaq, evdə müalicə etmək və ələlxüsus da xəstəliyin öz-özünə keçməyini gözləmək olmaz. Bu məsələdə ən böyük məsuliyyət valideynlərin üzərinə düşür. Hər bir valideyn uşaqlarda qripin əlamətlərinin olduğunu, hansı həkimə müraciət etməyi və profilaktik tədbirləri bilməlidir. Valideynlərlə daimi olaraq maarifləndirilmə işi aparılmalı, uşaqları fəsilə uyğun olaraq geyindirmələri, vitaminlərlə zəngin keyfiyyətli qida ilə qidalandırmaları, gigiyenik qaydalara riayət etmələri başa salınmalıdır. Tətbiq olunan müalicə patogenetik və simptomatik olmalıdır. Medikamentoz müalicə mütləq həkimin göstərişinə uyğun aparılmalıdır. Özünümüalicə ağır fəsadlara yol aça bilər.

Virusla əlaqəni tamamilə kəsməyin mümkünsüz olduğunu bildirən N.Sultanova kütləvi toplanma yerlərindən uzaq olmağı məsləhət görüb: “Virus infeksiyası bir yerə düşdüyü zaman sürətlə yayılır. Bu səbəbdən uşaqların həmin mühitə getməsi virusun sürətlə yayılmasına səbəb olur. Mümkün qədər çalışmaq lazımdır ki, xəstələnən uşaqlar məktəbə, bağçaya göndərilməsin. Profilaktik tədbirlər kimi uşağın təcrid olunması yoluxma ehtimalının azaldılmasına səbəb ola bilər. Bu zaman mümkün qədər uşaqların immun sisteminin möhkəmləndirilməsinə, xüsusən də qidalanmasına fikir verilməlidir”.

“Qrip zamanı əlavə qoruyucu tədbirlərə ehtiyac var. Buraya virusun havadakı konsentrasiyasını azaltmaq məqsədilə otağın havalandırılması, əllərin tez-tez yuyulması, antiseptik yuyucu vasitələrlə otaqların müntəzəm təmizlənməsi aiddir. Bununla yanaşı, qripə qarşı immunizasiya prosesi mövsümü qrip başlamazdan əvvəl aparılmalıdır. Vaksinlərlə immunizasiya infeksiyanın yayılmasından öncə aparılmalıdır ki, xəstəliyin epidemik yayılma dövrünə qədər vətəndaşlarda yeridilmiş preparata qarşı immun cavab formalaşsın. Peyvənd vurulmuş şəxsin bədənində anticisimlər 12-15 gündən sonra aşkarlanır. Qrip virusu praktik olaraq hər il mutasiya etdiyi üçün ona qarşı dayanıqlı immunitet yaratmaq mümkün deyil. Məsələn, əgər uşaq cari mövsümdə qripə yoluxubsa, bu, o demək deyil ki, virusun başqa ştamı ilə qarşılaşsa, vəziyyət bir də təkrarlanmayacaq. Ona görə də qrip əleyhinə peyvəndləməni hər il aparmaq lazım gəlir. Hər mövsüm üçün qrip peyvəndi istehsal olunur, bunlara Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən proqnozlaşdırılan qripin faktiki ştamları daxildir”, - deyə N.Sultanova qeyd edib.

Professor diqqətə çatdırıb ki, mövsüm dəyişikliyi uşaqlarda həm də allergik xəstəliklər üçün trigger faktoru olaraq xəstəliklərin kəskinləşməsinə təkan vermiş olur. Belə ki, allergik xəstəliklər ilin bütün fəsillərində olmasına baxmayaraq, bəzi allergiyalar mövsümi xarakter daşıyır. Allergiyadan əziyyət çəkən xəstələrin əksəriyyəti kəskin respirator virus infeksiyalarına meyillidirlər. Uşaqların sağlamlığına diqqət etmək, qrip və respirator virus infeksiyalarının profilaktikası üçün tövsiyələri həyata keçirmək sağlamlığı qorumağa və uşaqların həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmağa kömək edir.