Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

REGİONLAR

Şirvan xanı Qasım xanın xanlıq möhürü aşkarlanıb

Ağsu, 8 iyul, Adil Ağayev, AZƏRTAC 

Tarix üzrə fəlsəfə doktoru Fariz Xəlilli Şirvan xanı Qasım xanın xanlıq möhürünü aşkar etdiyini bildirib.

AZƏRTAC-ın bölgə müxbirinə Qasım xanın və nəslinin ictimai-siyasi fəaliyyətini uzun zamandır araşdırdığını söyləyən alim möhürü Qasım xanın nəticəsi Ağarəzi xan Qasımxanovun nəvəsi olan, hazırda Bakı şəhərində yaşayan Xanlar Qasımxanovla görüşü zamanı onların ailə sənədləri içərisində gördüyünü qeyd edib.

Qeyd edək ki, möhürün dəstək hissəsi metaldan (tunc), möhür hissəsi isə sədəfdən hazırlanıb. Eni 29 millimetr, uzunluğu 33 millimetrdir. Möhürün üzərində "Lə iləhə illəllah əl-məlikül-haqqül-mübin. Əbduhu Muhamməd Qasım. 1210" yazılıb. Tərcüməsi belədir: "Açıq-aşkar Haqqın sahibi ondan başqa ilah olmayan Allahdır. Onun bəndəsi Məhəmməd Qasım. Hicri 1210-cu il (miladi 1796-cı il)".

Qasım xan Sərkar sülaləsindən Şirvan xanı Məhəmməd Səid xanın Mahpəri xanımdan olan oğludur. 1763-cü ildə Ağsuda anadan olub. Quba xanı Fətəli xan Şirvan xan ailəsini qətlə yetirərkən Qasım xan qardaşı Əskər xan və əmisioğlu Mustafa xanla Osmanlı sultanına sığınıb. Fətəli xanın ölümündən sonra Şirvana qayıdan Qasım xan qardaşı Əskər xandan sonra Şirvanı idarə edib. Şirvan bəylərinin və Sərkar ailəsinin yekdil rəyi ilə onu Mustafa xan əvəzləyib. Bundan sonra Qasım xan İsmayıllı rayonunun Qalacıq kəndi ərazisində yerləşən öz adı ilə adlanan Qasım xan qalasına çəkilib. O, buradan Quba xanı Şeyxəli xan və Rusiya çariçası II Yekaterina ilə əlaqə saxlayırdı. 1796-cı ildə qraf Valeryan Zubov Şirvana hücum edərkən Mustafa xan müqavimətin mənasız olduğunu başa düşüb paytaxt Ağsunu tərk edib. Qasım xan Zubovun Ağsu ətrafındakı düşərgəsinə gələrək onun razılığı ilə ikinci dəfə Şirvan xanlığına sahib olub. Salnamələrdə Ağsu ətrafındakı görüşün rəsmi də verilib. Lakin Zubovun Şirvanı tərk etməsindən az sonra Şirvan bəyləri Mustafa xanı yenidən dəvət ediblər. Qasım xan Şirvan xanlığını iki dəfə olmaqla cəmi iki il idarə edib. Mustafa xanın Rusiya çarlığının hakimiyyətini qəbul etməsindən sonra Qasım xanla münasibətləri normallaşıb, Qasım xan Mustafa xanı İran mühacirliyi zamanı müşayiət edib. Qasım xan 1828-ci ildə İranda vəfat edib, Bahrud qəbiristanlığında dəfn olunub. Mustafa xanın 1831-ci ildə Şirvana qayıtmasından sonra Qasım xanın ailəsi də geri dönüb.

Qasım xan 1793-cü ildə Mustafa xanın bacısı Kafiyə xanımla evlənib. Kafiyə xanım 1849-cu ildə vəfat edib, Şamaxıda Yeddi Günbəz qəbiristanlığında dəfn olunub. Qasım xanın Kafiyə xanımdan 3 oğlu (İskəndər bəy, Allahverdi bəy və Məhəmməd Səid bəy) olub. Allahverdi bəy 1814-cü ildə Basqal qəsəbəsinin yüzbaşısı Hacının qızı Nisə bəyimlə evlənib. Onların 3 oğlu (Ömər bəy, Osman bəy və Fətəli bəy) və bir qızı (Ruqiyyə xanım) olub. Ömər bəy və Osman bəy o zaman Şirvanda geniş yayılan nəqşibəndi sufi məktəbini himayə ediblər. Onların şeyxi Külüllü kəndindən Hacı Əhməd əfəndi olub. Ömər bəy Osmanlı və Rusiya arasındakı müharibə zamanı Qars döyüşündə komandir köməkçisi olduğu atlı-müsəlman alayını Osmanlı tərəfinə keçirdiyi üçün Şirvanda bütün nəqşibəndilər repressiyaya məruz qalıb. Osman bəy də sürgün edildiyi Finlandiyadan İstanbula qaçaraq orada silah zavodunda mühəndis işləyib. Seyid Əzim Şirvani təzkirəsində həm Ömər bəy, həm də Osman bəy haqqında bəhs edib, onların şeirlərindən parçalar verib. Üçüncü qardaşları Fətəli bəy isə Varşavada atlı-müsəlman alayında xidmət edib. O, Basqalda Xəlilin qızı Hüsniyyə xanımla evlənib. Fətəli bəyin 3 oğlu (Allahverdi bəy, Teymur bəy və Ağarəzi bəy) olub. Ağarəzi bəy Qasımxanov Basqalda uzun müddət yaşayıb və pedaqoji fəaliyyət göstərib. Basqal məktəbinin formalaşması onun adı ilə bağlıdır. Ağarəzi bəyin oğlanlarından biri - İkinci Dünya müharibəsində Moldovada qəhrəmanlığı ilə seçilən və xalq şairi Səməd Vurğunun haqqında poema yazdığı Kamal Qasımovdur.

Şirvan xanı Qasım xanın xanlıq möhürü məhz Ağarəzi bəyin digər oğlu Mahmud Qasımxanov vasitəsilə bu günümüzə çatıb. Mahmud Qasımxanovun oğlu Xanlar Qasımxanov bu möhürü əzizləyib saxladıqlarını, lakin nəyə xidmət etdiyini bilmədiklərini qeyd edib. Möhür haqqında məlumat aldıqdan sonra ailə ilə məsləhətləşərək onun gələcək taleyi haqqında qərar verəcəklərini bildirib.

Fariz Xəlilli bildirib ki, dövlətçilik tariximizlə bağlı birincilik təşkil edən maddi-mədəniyyət nümunələri çox azdır. Şirvan xanı Qasım xanın möhürü məhz dövlətçilik tariximiz baxımından önəmli əsərdir. Xüsusilə AMEA-nın Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin həmin möhürü inventarına daxil etməsi məqsədəuyğun olardı. Bununla yanaşı, Qasımxanovların Basqalda yerləşən evini Şirvan xanlığı muzeyinə çevirmək və möhürün orada sərgilənməsinə çalışmaq da olar.

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

Neftçalada özünüməşğulluq proqramı çərçivəsində qurulmuş təsərrüfatlara baxış olub

Musiqili Teatrda Lütfəli Abdullayevin xatirəsi anılıb

BDU Elmi şurasının növbəti iclası

Culfada Yaycı soyqırımı qurbanlarının xatirəsi anılıb

Sofiya Universitetində “Yaz paralelləri: Azərbaycan-Bolqarıstan” sərgisi təşkil olunub

Baş katib: MDB Dövlət İnformasiya Agentlikləri Rəhbərləri Şurası Bakıda toplaşacaq

Sırski: Rusiya Xarkova hücum etsə, bura onlar üçün “ölümcül şəhər" olacaq

Pakistan Azərbaycanla İKT sahəsində gənclərin mübadiləsi proqramına başlamaq niyyətindədir

31 Mart – azərbaycanlıların soyqırımı tarixin hələ tam açılmamış səhifələrindəndir

Kənd təsərrüfatı nazirinin müavini Masallıda vətəndaşları qəbul edib, fermerlərlə görüşüb

Harvard Universitetinin təqaüdçüsü: Məqsədim Azərbaycanda astrofizika sahəsini daha çox inkişaf etdirməkdir - EKSKLÜZİV

Prezidentin Mətbuat Xidmətinin məlumatı

Premyer Liqa: “Neftçi” səfərdə “Qəbələ”ni məğlub edib

BDU-nun 105 illik yubileyi ilə əlaqədar tədbirlər planı hazırlanacaq

Azərbaycanlı şahmatçılar beynəlxalq turnirdə qələbə qazanıblar

İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyinin İdarə Heyətinin sədri Kürdəmirdə vətəndaşları qəbul edib

Naxçıvanda ilk dəfə maralfalfa bitkisi əkilib

Milli Kitabxanada Əli Tudənin anadan olmasının 100 illiyi qeyd edilib

Azərbaycan-Çin əlaqələri - tarixi İpək yolundan başlanan dostluq

® “Azercell” gənclərin informasiya texnologiyaları sahəsində inkişafını dəstəkləməyə davam edir

BMT-nin İnkişaf Proqramı çərçivəsində COP29-la bağlı potensial tərəfdaşlıq müzakirə olunub

Ədəbiyyat Muzeyində “Soyqırımlarının qıra bilmədiyi sarsılmaz iradə” mövzusunda elmi sessiya keçirilib

Qubada aqrar sahənin investisiya imkanları və yeni çağırışlar müzakirə olunub

Rusiya XİN: Ermənistan quru yerdə qala bilər

® “Rabitəbank”dan yüksək keşbekli əməkhaqqı kartı!

Ceyhun Bayramov: Sülh prosesinin irəlilədilməsi istiqamətində yeni çağırışlar yaradan bir sıra addımlar prosesə maneə törədir

Biləsuvarda Azərbaycanlıların Soyqırımı Gününə həsr olunan elmi konfrans keçirilib

Naftalanda şəhid ailələri və qazilər üçün iftar süfrəsi açılıb

Xabi Alonso “Bayer”də qalacağını açıqlayıb

Harvard Universiteti qədim kitabın cildindən insan dərisini çıxarıb

Naxçıvanda Azərbaycanlıların Soyqırımı Gününə həsr olunmuş elmi konfrans keçirilib

AZAL martın 31-dən yay uçuş cədvəlinə keçir

“Bülbülün qonaqları” rubrikası növbəti dəfə Məmməd Səid Ordubadiyə həsr olunub

Məktəblərdə direktor müavini vəzifəsinə işə qəbul üzrə təkrar müsahibə keçirilir

İlahiyyat İnstitutunun “Qonağınız müəllimlərinizdir” layihəsi davam edir

Mərkəzi Gömrük Hospitalında 31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Gününə həsr edilmiş tədbir keçirilib

Quba şəhərindəki kütləvi məzarlıq 1918-ci il mart soyqırımının qanlı tablolarından biridir - elmi konfrans

“Telegram”da yeni funksiyalar olacaq

Təhsil müəssisəsində aşkar edilən qanunsuzluqlarla bağlı başlanmış cinayət işi məhkəməyə göndərilib

XƏBƏRDARLIQ: Hava şəraiti dəyişəcək, külək, yağış, qar, daşqın və sel gözlənilir

Aygün Zərbəliyeva: “Meta”da təxminən 20 nəfər azərbaycanlı çalışır

Rəcəb Tayyib Ərdoğan may ayında Vaşinqtona səfər edəcək

Aşqarlar Kimyası İnstitutunda mart soyqırımı qurbanlarının xatirəsi anılıb

Energetika naziri Qazaxda vətəndaşlarla görüşüb

“Everton”un sabiq futbolçusu ömürlük həbs oluna bilər

Türkiyədə bələdiyyə seçkilərinə hazırlıq başa çatıb

Gənclərə ətraf mühitin qorunması, alternativ enerji mənbələri mövzularında təlim keçirilib

31 Mart - tarixi yaddaşımızdan silinməyən soyqırımı

Məhkumların uşaqları həm əyləndi, həm öyrəndi

Tovuzda 40 yaşlı kişini “tok” vurub öldürdü VİDEO

“2026-cı ilə qədər 6000 keçmiş məcburi köçkünün peşə təliminə cəlb olunması nəzərdə tutulub” - AÇIQLAMA

® Mərkəzi Gömrük Hospitalının həkimi Almatıda keçirilən beynəlxalq elmi-praktik konfransda məruzə ilə çıxış edib

® “PAŞA Qrup” şirkətləri tərəfindən Novruz bayramı ərəfəsində növbəti sosial aksiya keçirilib

"Aqroservis" ASC-nin sədr müavini Zaqatalada vətəndaşları qəbul edib, təsərrüfatlarla tanış olub

“AzScienceNet” Şəbəkə İdarəetmə Mərkəzində “FileSender” xidməti istifadəyə verilib

Azərbaycan alimi nüfuzlu jurnalın redaksiya heyətinin üzvü seçilib

® “Unibank” biznes mobil bankçılıq üzrə ən yaxşı banklar siyahısındadır

Turizm və Menecment Universitetində 1918-ci il mart soyqırımına həsr olunan tədbir keçirilib

Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun növbəti layihəsi – “Turk Discovery” yutub platforması

Bakıdakı təsnifat turnirində 33 ölkənin güləşçiləri mübarizə aparacaqlar

BMU-da Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü qeyd olunub

Ömür boyu eyni yerdə işlədi, İkinci Dünya müharibəsindən sonra Türkiyəyə yollanmış atasını tapdı... Vəfalı oldu

Kukla Teatrında növbəti xeyriyyə aksiyası

Almaniyada kimlər daha çox pensiya alır?

Aqrar sığorta eksperti təlimi üçün müraciət müddəti uzadılıb

Havada toz müşahidə olunur

Mart soyqırımı amansızlığına və miqyasına görə bəşər tarixində ən qanlı faciələrdəndir RƏY

Qəsdən adam öldürməyə cəhd faktı ilə bağlı cinayət işi məhkəməyə göndərilib

Pasxa ərəfəsində Fransada təhlükəsizlik tədbirləri gücləndirilir

Ceyhun Kərəmov: Böyük Qayıdış regionda peşə təhsili sistemi üçün də yeni imkanlar açır - YENİLƏNİB

Bu gündən 181 avtobus yeni nəqliyyat mübadilə mərkəzindən hərəkət edəcək

İsveçrənin hidrogen qatarı rekord vurub

“Meta” səsimizi dinləyirmi? Şirkətin London ofisində çalışan azərbaycanlı ilə MÜSAHİBƏ VİDEO

Azərbaycan Respublikası Vergilər Nazirliyinin Kollegiyasının 2016-cı il 7 sentyabr tarixli 1617050000011400 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Səyyar vergi yoxlamasının keçirilməsi Qaydaları”nda dəyişiklik edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyinin Kollegiyasının QƏRARI

Azərbaycan Respublikası Vergilər Nazirliyinin Kollegiyasının 2015-ci il 19 may tarixli 1517050000003100 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Fiziki şəxslərin uçota alınması, yenidən uçota alınması və uçotdan çıxarılması Qaydaları”nda dəyişiklik edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyinin Kollegiyasının QƏRARI

Bu ilin fevralında Türkiyənin ticarət balansının kəsiri azalıb

Tədqiqat: Təbii və süni dadlandırıcılar qanda şəkəri azaldır

Bakıda informasiya texnologiyaları və onların tətbiqi üzrə 2-ci beynəlxalq konfrans keçiriləcək

Laçındakı Aqrosənaye parkında 46 müəssisə fəaliyyət göstərəcək

Qulu Ağsəsin “Görsən üşüyürsən...” adlı şeirlər kitabı çap olunub

Moskvada MDB İqtisadi Şurasının iclası keçirilib VİDEO

Türkiyədə ABŞ nümayəndə heyəti ilə Ukrayna müharibəsi və terrorizmlə mübarizə məsələləri müzakirə ediləcək

Argentina millisinin futbolçusunu hədələyən cinayətkarlar saxlanılıb

Yaz mövsümü və allergik xəstəliklər

Azərbaycan Premyer Liqasında daha 2 turun cədvəli məlum olub

Deputat: Mart soyqırımları bəşər tarixində ən qanlı faciələrdəndir

Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Neftçalada vətəndaşları qəbul edib

Bakıda VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu keçiriləcək

Barselonada ekstremal quraqlıq hökm sürür

“Uğurlarımın arxasında duran ən böyük səbəb budur” – peşə məktəbi məzununun UĞUR HEKAYƏSİ

Azərbaycan Kubokunda yarımfinal mərhələsinin cavab oyunlarının proqramı açıqlanıb

Fransa dövləti və Daxili Təhlükəsizlik Baş İdarəsi məhbusu necə manipulyasiya edib?

Salyan sakinindən külli miqdarda heroin götürülüb

ABŞ-ın Ukraynaya yardımının ümumi məbləği 113 milyard dolları keçib

Sabah ölkə ərazisində hava şəraiti dəyişkən buludlu olacaq

“60 çiçək – bir çələng” adlı Zəfər almanaxı işıq üzü görüb

Baş katib: Azərbaycan basketbolunda yeni tarix yazmaq istəyirik

Ən varlı amerikalıların 1 faizinin sərvəti 44,6 trilyon dollara yüksəlib

Milli Kitabxanada 31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə əlaqədar tədbir təşkil olunub

Kembricdə şahzadə Filippin heykəlini demontaj edəcəklər