RƏSMİ XRONİKA
AZƏRBAYCAN ANTİTERROR MÜBARİZƏSİNİN ƏN FƏAL ÜZVLƏRİNDƏN BİRİDİR
NATO BAŞ KATİBİNİN MƏTBUAT KONFRANSI
Mayın 15-də NATO-nun baş katibi lord Corc Robertson “Hyatt Recensy” otelində kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələri üçün mətbuat konfransı keçirmiş, habelə ANS və TRT televiziya kanallarına müsahibə vermişdir.
Əvvəlcə lord Robertson gün ərzində keçirdiyi görüşlərdən danışaraq demişdir ki, Azərbaycan əzmlə Avroatlantika təsisatlarına inteqrasiya yolunu tutmuşdur, antiterror mübarizəsinin ən fəal üzvlərindən biridir. O, NATO-nun hərbi tərəfdaşlıq haqqında əməliyyat planına qoşulan ilk dövlətlərdən biri olacaqdır.
Sonra qonaq jurnalistlərin suallarına cavab vermişdir.
SUAL: Strateji boru kəmərlərinin mühafizəsini NATO necə görür?
CAVAB: NATO bu sahəyə bilavasitə cəlb olunmamışdır. Biz tərəfdaş dövlətlərə yalnız məsləhətlər verə bilərik. Kollektiv təhlükəsizlik zəmanəti ancaq NATO-nun tam hüquqlu üzvlərinə verilir. Boru kəmərlərinin təhlükəsizliyi xüsusi tədbirlərin görülməsini tələb edir. Bu sahədə təcrübəmizi bölüşməyə hazırıq.
SUAL: Sizin səfərinizdə dövlət başçısı ilə görüş olmadı. Bu səfərin nəticələrində özünü göstərəckmi? Elə məsələ vardırmı ki, siz onu dövlət başçısı ilə müzakirə etmək istəyirdiniz?
CAVAB: Mən cənab Prezidentlə bir neçə dəfə görüşmüşəm. O, xəstəxanadan təzə çıxmışdır. Mən də xəstəxanadan çıxmış olsaydım, heç NATO-nun baş katibi ilə görüşməzdim. Azərbaycana gələcək səfərlərimdə cənab Prezidentlə görüşəcəyimə ümid edirəm.
SUAL: NATO-nun növbəti üzvləri kim olacaq?
CAVAB: Mən bu suala cavab vermək istəməzdim. Hazırda qurumun üzvlük üçün fəaliyyət planında 3 dövlət iştirak edir. Onların alyansa daxil olmasının konkret tarixi yoxdur. Bu barədə qərar qəbul edilməsi məndən asılı deyildir. NATO-ya üzvlük üçün qapı açıqdır.
SUAL: Azərbaycanda demokratiyanın səviyyəsi NATO-ya üzv olmaq üçün kifayətdirmi?
CAVAB: Üzvlük üçün başlıca şərtlərdən və tələblərdən biri demokratiyadır. Azad, ədalətli seçkilərin keçirilməsi üzvlüyün başlıca şərtidir. NATO təkcə hərbi təşkilat deyildir. O, həm də dəyərlərin təşkilatıdır və dəyərlərin mərkəzində dayanır.
SUAL: Əgər BMT və ATƏT NATO-ya mandat verərsə, bu qurum Qarabağ məsələsini həll etməyə qoşula bilərmi?
CAVAB: BMT və ATƏT-in adından möhtəkirlik etmək istəmirəm. Onların öz rolu var və bu rolu oynamalıdırlar.
SUAL: Qafqazda NATO üçün hansı təhlükə mövcuddur?
CAVAB: Qafqazda olan təhlükə və təhdidlər başqa yerdəkilərin eynidir: qeyri-sabitlik, cinayətkarlıq, silahların və narkotik vasitələrin qeyri-leqal daşınması, terrorizmdən, bioloji-kimyəvi silahların yayılmasından doğan təhlükə. Bunlar bütün Qafqaz dövlətləri üçün ümumi xarakter kəsb edən hədə və təhdidlərdir. Mən Qafqaz ölkələrinin hökumətləri qarşısında məsələ qaldırdım ki, onlar bu qəbildən olan hədə və təhdidləri birgə səylərlə aradan qaldıra bilərlər.
X X X
Sonra Corc Robertson ANS və TRT televiziya kanallarına müsahibə vermişdir.
SUAL: Siz Gürcüstanda olarkən bəyanat vermişdiniz ki, Cənubi Qafqazdakı münaqişələrin həllində Rusiya aparıcı rol oynamalıdır. Moskvada apardığınız danışıqlar zamanı bu barədə razılıq əldə olunubmu? Nə üçün belə hesab edirsiniz ki, Rusiya bu münaqişələrin həllində konsturuktiv rol oynamalıdır?
CAVAB: Rusiya ilə NATO tək-tək, xüsusilə də tərəfdaş dövlətləri müzakirə etmirlər. Rusiya həm də Cənubi Qafqazda yerləşir. Regionda olan proseslər Rusiyanı da cəlb edir. Əminəm ki, Rusiya Cənubi Qafqazda cərəyan edən proseslərdə özü də iştirak etmək istəyir. Bir daha vurğulayıram ki, NATO-Rusiya şurası çərçivəsində regiona daxil olan digər dövlətlərin məsələsi müzakirə olunmamışdır.
SUAL: Konkret olaraq Qarabağ münaqişəsini götürək. Axı, Rusiyanın Ermənistanda hərbi hissələri var, hər ikisi bir hərbi ittifaqdadır. Amma Azərbaycan belə hərbi ittifaqlardan kənardadır və ümidini yalnız Avroatlantika məkanına bağlayır. Siz ümid edirsinizmi ki, bu qüvvələr nisbətində Rusiya ədalətli olacaq?
CAVAB: Hazırda Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin müzakirələri BMT-nin gündəliyindədir. BMT və ATƏT Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli yolunu tapmağa çalışırlar. Təhlükəsizlik Şurasının üzvü kimi Rusiya bu regionda təhlükəsizliyin və sabitliyin təmin olunmasında maraqlıdır.
SUAL: Bu gün parlamentdəki çıxışınızda Azərbaycanda demokratiya, ümumiyyətlə seçkilər haqqında danışdınız. Hansı seçkiləri nəzərdə tuturdunuz və Azərbaycanın NATO-ya qəbul olunmasına bu seçkilərin nə kimi təsiri ola bilər? Ümumiyyətlə, Azərbaycanda demokratiyanın inkişafını necə qiymətləndirirsiniz?
CAVAB: Elə başlıca prinsiplər vardır ki, hər bir seçkiyə aid edilir. Seçkilər azad və ədalətli olmalı, düzgün aparılmalıdır. İnsanlar namizədləri və partiyaları seçmək hüququna malik olmalıdırlar. Eyni zamanda, azad mətbuat olmalıdır ki, azad seçkiləri işıqlandırsın. Biz NATO-ya üzvlük iddiasında olan və “Sülh naminə tərəfdaşlıq proqramında iştirak edən bütün dövlətlərdən bunları umuruq.
SUAL: Azərbaycan konkret olaraq hansı şərtləri yerinə yetirməlidir ki, NATO-ya qəbul edilsin?
CAVAB: NATO-ya qəbul olmaq istəyən dövlətlərin qarşısında uzun bir yol durur. NATO-nun hərbi komandanlığına inteqrasiya olunmaq üçün böyük tələblər qoyulur. Eyni zamanda, hərtərəfli demokratik təsisatların olması da başlıca şərtdir. Azad iqtisadiyyat, qanunun aliliyi, demokratiyanın normal dəyərləri də NATO-ya üzvlüyü şərtləndirir. Rüşvətxorluğa və korrupsiyaya qarşı çox sərt qanunların olması vacibdir. Biz 50 il ərzində bu dəyərləri qorumuşuq və qorumaqda davam edəcəyik.
SUAL: NATO-nun İraqdakı proseslərə cəlb olunması mümkündürmü?
CAVAB: Bu, bir sıra dövlətlərin xahişi əsasında ola bilər. Alyansın üzvləri, o cümlədən Türkiyə razılığa gəlməyənə qədər NATO İraqa daxil olmayacaqdır. İraqa girmək barədə hər hansı bir qərar qəbul edilməmişdir. SUAL: Rusiyaya, Qafqaz respublikalarına səfərinizdən hansı təəssüratla qayıdırsınız?
CAVAB: Çox maraqlı səfər oldu. NATO və Rusiyanın üzləşdikləri birgə təhdid və təhlükələri müzakirə etdik. Sonra Gürcüstanda, Ermənistanda və Azərbaycanda oldum. Bu regionda gələcəkdə problemin olacağı gözlənilir. Bura Qərblə Şərqin, Şimalla Cənubun, Avropa ilə Asiyanın qovuşuğunda olan bir yerdir. NATO regionun dövlətlərinə öz aralarında əməkdaşlıq qurmaq barədə tövsiyələr verir. Çünki etimad yalnız regional əməkdaşlıq vasitəsilə bərqərar ola bilər. Problemləri yalnız etimad yaranandan sonra həll etmək mümkündür. Rusiya, NATO dövlətləri kooperativ əməllər vasitəsilə bir araya gələ bilərlər. Bunu Cənubi Qafqaz dövlətlərinə də şamil etmək olar.