Sentyabrın 4-də Azərbaycan Respublikasının Baş naziri İlham Əliyev ATƏT-in Minsk qrupunun Rusiyadan yeni təyin olunmuş həmsədri Yuri Merzlyakovu qəbul etmişdir. Baş nazir İLHAM ƏLİYEV qonağı səmimiyyətlə salamlayaraq dedi: -Sizi bu məsul vəzifəyə təyin olunmağınız münasibətilə təbrik edirəm. Bilirsiniz ki, Azərbaycanda biz ATƏT-in Minsk qrupunun fəaliyyətini böyük ümidlə izləyirik, yaxşı nəticələr gözləyirik. Gözləyirik ki, Minsk qrupu münaqişənin ədalətlə nizama salınmasına uyğun ola biləcək təkliflər irəli sürsün. İndi heç kimə sirr deyil ki, Azərbaycan ərazisi işğal edilmiş ölkədir. Lakin XXI əsrdə, Azərbaycanın və Ermənistanın MDB, Avropa Şurası kimi beynəlxalq təşkilatların üzvü olduğu, dünya strukturlarına inteqrasiya etdiyi bir dövrdə işğal vəziyyətinin davam etməsi yolverilməzdir. Yəqin bilirsiniz ki, son vaxtlar Minsk qrupunun məsələnin əməli surətdə həllindən özünü, bir növ, kənara çəkməyə çalışması ilə əlaqədar cəmiyyətimizdə müəyyən məyusluq mövcuddur. Elə bil, Minsk qrupu hər iki tərəfə özlərinin razılığa gəlməsini təklif edir ki, sonra tərəflər üçün məqbul olan qərar çıxarsın.

Əlbəttə, iki ölkənin prezidentləri arasında danışıqlar aparılması müsbət amildir. Biz bunu alqışlayırıq və ümidvarıq ki, ikitərəfli görüşlər gələcəkdə də davam etdiriləcəkdir. Lakin Minsk qrupunun, onun həmsədrlərinin fəal iştirakı olmadan məsələni həll etmək çətin olacaqdır. Ona görə ki, bizə məlum olduğu kimi, Ermənistanın mövqeyi beynəlxalq hüquq normalarına qətiyyən məhəl qoymamaqdan, reallığın qanunilikdən üstün olduğunu sübut etməyə can atmaqdan ibarətdir. Bizim mövqeyimiz isə beynəlxalq hüquq normalarına tamamilə əməl olunmasına, o cümlədən Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün qorunub saxlanmasına və bərpa edilməsinə əsaslanır. Biz bu prinsiplərdən kənara çəkilməyəcəyik. Hesab edirik ki, yalnız bu prinsiplərə əməl olunduğu təqdirdə münaqişə öz müsbət həllini tapa bilər.

Ermənistanın guya üstünlüyə malik olduğu barədə təsəvvür yaratmağa çalışması bizi çox narahat edir. Təbii ki, biz bunu qəbul etmirik və etməyəcəyik. Üstünlüklərə gəldikdə, hesab edirəm ki, onlar xəyalidir. Əgər atəşkəs vaxtından bəri ölkələrin inkişafına nəzər salsaq, görərik ki, bu dövr ərzində Azərbaycan iqtisadiyyatda, siyasətdə çox böyük uğurlara nail olmuşdur. Ölkəmiz tərəfdaşları ilə birlikdə iri beynəlxalq, regional layihələr həyata keçirir, Azərbaycan gələcəkdə inkişaf üçün böyük perspektivlərə malikdir. Halbuki, bizim məlumatımıza görə, Ermənistanda elə bir xüsusi iqtisadi nailiyyət yoxdur, ölkə regional layihələrdən kənarda qalmışdır. Əlbəttə, ərazilərimiz işğal edilmişdir, bizdə bir milyondan çox qaçqın-köçkün var. Bu, həm mənəvi, həm də iqtisadi baxımdan olduqca böyük problemdir. Lakin biz onu həll edirik, Ermənistanın təcavüzü nəticəsində qaçqın-köçkün vəziyyətinə düşmüş insanların sosial vəziyyətini yaxşılaşdırmağa çalışırıq.

Ona görə də demək istəyirəm ki, münaqişənin həlli həm Azərbaycan üçün, həm də Ermənistan üçün vacibdir. Hər iki tərəf onun dincliklə həlli üçün səy göstərməlidir. Biz münaqişənin sülh yolu ilə həllinə tərəfdarıq.

Prezidentimiz bunu dəfələrlə nəzərə çarpdırmışdır və bu, üstünlük təşkil edən siyasətdir, ictimai rəy də buna köklənmişdir. Buna baxmayaraq, başa düşdüyünüz kimi, biz Azərbaycan ərazilərinin işğal altında olması ilə razılaşa bilmərik. Ona görə də, belə düşünürəm ki, bu prosesdə sizin rolunuz, Rusiyanın rolu çox vacibdir. Bizim üçün çox xoşdur ki, son illər ölkələrimiz arasında səmimi münasibətlər yaranmışdır. Prezidentlər arasında - Vladimir Putin ilə Heydər Əliyev arasında çox səmimi münasibətlər yaranmışdır. Biz bunu yüksək qiymətləndiririk. Son üç ildə ölkələrimiz bir çox sahələrdə - siyasət sahəsində də, iqtisadiyyat sahəsində də böyük uğurlara nail olmuşlar. Ona görə də bu amil münaqişənin nizama salınması prosesində Rusiyanın daha fəal iştirak edəcəyində də, yəqin ki, mühüm rol oynayacaqdır.

Mən Sizə uğurlar arzulamaq istəyirəm. Başa düşürəm ki, bu, adi bir vəzifə deyildir. Minsk qrupunun fəaliyyətinin bir nəticə verəcəyinə böyük ümidlər bəslənilir. Sizə və özümüzə arzu etmək istəyirəm ki, biz nizamasalma prosesində problemin həllinə nail ola bilək.

YURİ MERZLYAKOV səmimi qəbula görə təşəkkür edərək dedi:

-İlham Heydəroviç, arzularınıza görə çox sağ olun. Mən də, öz tərəfimdən, Sizi Baş nazir vəzifəsinə təyin olunmağınız münasibətilə təbrik etmək istəyirəm. Prezident Heydər Əliyeviçin tezliklə sağalmasını da arzu etmək istəyirəm. Yadımdadır, mən dörd il əvvəl İqor Sergeyeviçin nümayəndə heyətinin tərkibində Bakıda olarkən o, gözəl əhval-ruhiyyədə idi. Biz hamımız şad idik ki, Heydər Əliyeviç cərrahiyyə əməliyyatından sonra özünü yaxşı hiss edir. Onun iradəsinin gücünə heyran idik.

İLHAM ƏLİYEV: Sağ olun.

YURİ MERZLYAKOV: Mən Xəzərin statusu məsələsi ilə uzun müddət məşğul olmuşam, biz Sizinlə Kembricdə, Vaşinqtonda, İstanbulda və Hyustonda konfranslarda görüşmüşük. Çıxışlarınızı xatırlayıram, onlar çox ölçülüb-biçilmiş çıxışlar idi.

O vaxt Rusiya-Azərbaycan münasibətlərinin inkişafı barədə auditoriya tərəfindən suallar, hətta fitnəkar xarakterli suallar verilirdi. Siz bu vəziyyətlərdən layiqincə çıxırdınız. Məni ruhlandıran budur ki, Xəzərlə bağlı ilk vaxtlar mövqelərimizdə fərq olmasına baxmayaraq, heç kimin mənafelərinə xələl gətirməyən bir variant tapmaq mümkün oldu. Heç kim öz prinsipial mövqelərindən geri çəkilmədi və indi onları daha heç kəs xatırlamır. Başlıcası, məsələnin həllidir. İnanıram ki, indi mənə tapşırılan məsələdə də məhz belə olacaqdır.

Mənim səfərim sırf tanışlıq xarakteri daşıyır. Bu məsələnin tarixini dərindən bilməyimlə öyünə bilmərəm, üstəlik, təcrübədən bilirəm ki, bir neçə dəfə gəlib-getməkdənsə, müasir vəziyyətdən başlamaq, sonra isə tarixi öyrənmək daha yaxşıdır. Zənnimcə, bu səfər mənə çox şeyi öyrənməyə imkan verəcəkdir. Bu gün mən parlamentin sədri, xarici işlər nazirinin müavini ilə görüşdüm. Bilirəm ki, tezliklə Moskvada Mironovla, öz tərəfdaşlarımla və qonşularınızla, Ermənistan parlamentinin sədri ilə görüşəcəyəm. Bu, problemin həllinə kiçik bir töhfə verməyə kömək edəcəkdir. Görünür, bir neçə gündən sonra Ermənistanda da görüşlər olacaqdır. Bundan sonra həmkarlarıma, daha təcrübəli həmsədrlərə burada görüşlərimin necə keçdiyi barədə məlumat vermək istərdim. Çalışacağam ki, bu məlumat obyektiv olsun. Düşünürəm ki, ölkənizdə prezident seçkilərindən sonra buraya gəlməyimiz məsələsi qarşıya çıxacaqdır. Məncə, bu səfər təxminən noyabr-dekabr aylarında faydalı olacaqdır. Həmkarlarım mənə dedilər ki, hansısa yeni ideyalar var. Sentyabrın 15-də Vyanada onlarla görüşdə yəqin ki, məni bu ideyalarla tanış edəcəklər. Bundan sonra hər iki tərəfə bir şey təklif edə biləcəyik.

Perspektiv təxminən belədir. Sentyabrın 30-da üçlükdə biz vəziyyət barədə ATƏT-in indiki sədrinə məlumat verəcəyik. Odur ki, Azərbaycanda prezident seçkilərindən sonra həmsədrlər Sizinlə görüşməyə hazır olacaqlar. Əgər görüşlərin vaxtı barədə Sizin hər hansı təklifləriniz varsa, mən onları həmkarlarıma çatdırmağa hazıram.

Baş nazir İLHAM ƏLİYEV müfəssəl məlumata görə qonağa təşəkkür edərək dedi:

-Təbrikə görə, habelə Prezidentə sağlamlıq diləyinə görə sizə təşəkkür etmək istəyirəm. Mən sizin xatirələrinizi dinlədim, doğrudan da, 1999-cu ildə cərrahiyyə əməliyyatından dərhal sonra o, işə fəal girişdi. Təbii ki, ruh yüksəkliyi də, iradəsi də, orqanizmi də ona bütün işlərlə fəal məşğul olmağa imkan verirdi və indi də imkan verir. İndi onun səhhəti normaldır, tibbi müalicə çox yaxşı nəticələr verir, sağalma prosesi gedir. Fürsətdən istifadə edərək, Azərbaycan Prezidentinin ABŞ-a gedə bilməsi üçün xüsusi təyyarə verdiyinə görə Rusiya rəhbərliyinə, Vladimir Vladimiroviç Putinə təşəkkürümü bildirmək istərdim. Mən çox minnətdaram. Görünür, burada hansısa bir rəmzi məna var - Azərbaycan Prezidenti Türkiyədən Amerikaya Rusiya təyyarəsində getmişdir. Bunu təsadüf kimi də qəbul etmək olar, lakin mən burada daha böyük məna görürəm. Bu, onu göstərir ki, siyasətimiz, dostlarla, tərəfdaşlarla, - Rusiya isə bizim üçün strateji tərəfdaşdır, - qarşılıqlı münasibətlərimiz nəticəsində çox mehriban qonşuluq münasibətlərinə nail olmuşuq. Biz həmişə bütün ölkələrlə əməkdaşlıq etməyə çalışırıq. İstəyirik ki, Azərbaycan rəqabət yeri deyil, məhz əməkdaşlıq yeri olsun. Ona görə də bu xahişi Sizin vasitənizlə çatdırmaq istəyirəm.

O ki qaldı əməli fəaliyyətə, əlbəttə, ilk vaxtlar bütün məsələləri öyrənmək lazım gələcəkdir. Çox yaxşıdır ki, siz buraya gəldiniz, mövqeyimizi öyrəndiniz. Əlbəttə, bu görüşün, Ermənistanda keçirəcəyiniz görüşlərinizin nəticələri əsasında sizdə bu münaqişənin nədən ibarət olduğu barədə təsəvvür yaranacaqdır. Amma belə düşünürəm ki, keçmiş vəziyyətləri nəzərə almadan, düzgün bir qərar tapmaq çətin olacaqdır. Biz bəzən Ermənistan tərəfindən belə təkliflər eşidirik ki, gəlin, iqtisadi əməkdaşlıq edək, münaqişə isə bir tərəfdə qalsın. Biz buna getməyəcəyik. İşğal olunmuş ərazilər azad edlməyincə, Ermənistanla iqtisadi əməkdaşlıqdan söhbət gedə bilməz.

Şəxsən mən hər hansı qeyri-formal əlaqələri də alqışlamıram. Əlbəttə, hökumət qeyri-hökumət təşkilatlarının fəaliyyətinə təsir göstərə bilməz, xüsusən də ona görə ki, onları bəzən xaricdən maliyyələşdirirlər. Amma şəxsən mən bu fikirdəyəm ki, münaqişə həll olunmayınca, ərazilərimiz azad edilməyincə vətəndaşlarımız hər hansı şəkildə əlaqə saxlaya bilməz və saxlamamalıdır, mədəni xarakterli hər hansı məsələləri, mətbuatla bağlı məsələləri, xüsusən də, iqtisadi xarakterli məsələləri müzakirə edə bilməz və etməməlidirlər. Mən bunun əleyhinəyəm. İlk öncə, problemi həll etmək lazımdır, bundan sonra isə digər sahələrdə əməkdaşlıq etmək də olar.

X X X

Qəbulda xarici işlər nazirinin müavini Araz Əzimov iştirak edirdi.

***

GÜRCÜSTAN VƏ AZƏRBAYCAN QARDAŞ ÖLKƏLƏRDİR AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ BAŞ NAZİRİ İLHAM ƏLİYEV GÜRCÜSTAN MİLLİ TƏHLÜKƏSİZLİK ŞURASININ KATİBİNİ QƏBUL ETMİŞDİR

Sentyabrın 4-də Azərbaycan Respublikasının Baş naziri İlham Əliyev Gürcüstan Milli Təhlükəsizlik Şurasının katibi Tedo Caparidzeni və onu müşayiət edən şəxsləri qəbul etmişdir. İlham Əliyev qonaqları səmimiyyətlə salamlayaraq, Gürcüstan Prezidenti Eduard Şevardnadzeyə xoş arzularını çatdırmağı xahiş etdi, Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin səhhəti ilə daim maraqlandığına və diqqət yetirdiyinə görə, Gürcüstan dövlətinin başçısına minnətdarlığını bildirmişdir. Baş nazir məmnunluqla vurğuladı ki, iki dövlətin başçılarının müdrik və düşünülmüş siyasəti sayəsində indi Azərbaycan ilə Gürcüstan arasında münasibətlər müxtəlif sahələrdə uğurla inkişaf edir. Neft və qaz layihələrinin həyata keçirilməsi hər iki ölkənin tərəqqisinə kömək edəcəkdir. Tedo Caparidze səmimi qəbula görə baş nazirə minnətdarlığını bildirərək dedi ki, ikitərəfli əlaqələrin bügünkü yüksək səviyyəsi Gürcüstan və Azərbaycan prezidentlərinin dostluğuna və qardaşlığına əsaslanır. O, əmin olduğunu vurğuladı ki, İlham Əliyevin hökumət başçısı vəzifəsində fəaliyyəti iki dövlət arasında münasibətlərin daha da inkişafına kömək edəcəkdir. Qonaq Gürcüstan rəhbərliyi və xalqı adından Azərbaycan Prezidentinə tezliklə sağalmağı və Vətənə qayıtmağı arzuladı. Sonra qarşılıqlı maraq doğuran bir sıra məsələlərə dair ətraflı fikir mübadiləsi aparıldı. Qəbulda Gürcüstan Beynəlxalq Neft Korporasiyasının prezidenti Giorgi Çanturiya, Gürcüstanın Azərbaycandakı səfiri Zurab Qumberidze iştirak edirdilər.