MƏDƏNİYYƏT
Bədənində qəlpələr gəzdirən azərbaycanlı aktrisa: Həmişə üstümdə qumbara olurdu



Bakı, 28 noyabr, AZƏRTAC
Müharibə hər şeyi alt-üst edir. Hər gün gurlayan topların, mərmilərin, şaqqıldayan atəş səslərinin qabağında nə salamat qala bilər?
Ötən əsrin 90-cı illərində Qarabağ uğrunda gedən döyüşlərdə əlinə silah götürüb kişilərlə bərabər səngərə girən, döyüş meydanlarında olan Şuşa Dövlət Dram Teatrının aktrisası, Xalq artisti Şükufə Musayeva həyatı müharibəyə tuş gələnlərdəndir.
O, Şuşa Mədəni-Maarif Texnikumunun dram fakültəsinə qəbul olunub və təhsil illərində xalq teatrında səhnəyə qoyulan tamaşalara dəvət alıb. Texnikumu bitirəndən iki il sonra Şuşa Dövlət Dram Teatrı açılır və onu işə qəbul edirlər. Lakin özünün qadın və aktrisa olduğunu gözə almayaraq könüllü olaraq Milli Ordu sıralarına yazılır. Şuşadakı fotostudiyalardan birində şəkil çəkdirərkən ermənilər şəhəri bombalayırlar. Onun olduğu binaya da qəlpələr hər tərəfdən yağış kimi tökülüb. Həmin hadisədən sonra Şükufə xanımın döyüş yolu başlayır.
“Avtomat atmağı orta məktəbdə hərbi dərsdə öyrənmişdim. Məktəb vaxtı hədəfə atəş açmaqda oğlanlardan daha sərrast atırdım. Ona görə bir müddət qərargahda dəftərxana işləri ilə məşğul olandan sonra atıcı kimi fəaliyyətə başladım. Bizim “Turan” batalyonunda məndən başqa daha iki qadın da var idi, lakin digər batalyonda zərif cinsdən olan xeyli döyüşçü vardı”, -deyə Şükufə xanım AZƏRTAC-a bildirib.
“Müharibənin nə olduğunu ancaq filmlərdə görmüşdüm və kitablarda oxumuşdum. Şuşada olarkən hər gün şəhərə atılan mərmilər, küçədə, yolda gedən dinc sakinlərin qətlə yetirilməsi qəlbimi düşmənlərə qarşı qəzəb hissi ilə doldururdu. Kollecdə bizə dərs deyən Şəmayıl müəllim var idi, Şuşaya gedərkən yolda onu yeznəsi və nəvələri ilə bir yerdə amansızcasına öldürmüşdülər. Bu və bu kimi hadisələr artıq səbir kasasını daşdırırdı. Belə vəhşiliklərə necə biganə qalmaq olardı? Torpaq od içində yanırdı. İlk döyüşüm Laçın rayonun Anakirs kəndi uğrunda olub. Sonralar Ağdərə rayonunun Ballıqaya və ətraf kəndlərin yaraqlıların hücumundan müdafiə etmişəm. O vaxt qorxu hissinin nə olduğunu bilmirdim. Yaralana, şikəst ola biləcəyimi ağlıma da gəlmirdi. Ancaq döyüşmək, irəli getmək, dinc sakinlərə edilən zülmün intiqamını almaq istəyirdim. Üstümdə həmişə ehtiyat üçün qumbara gəzdirirdim. Əsir düşsəm, düşmənə təslim olmamaq üçün özümü partlatmağa hazır idim. Lakin bu, baş vermədi, ancaq Sərsəng su anbarı uğrunda gedən döyüşdə çox ağır yaralandım və təəssüf ki, döyüş yolum yarımçıq qaldı”,-deyə həmsöhbətimiz həmin günləri xatırlayır.
Şükufə xanım 1993-cü il martın 3-də baş verən həmin əməliyyatı xatırlayaraq deyib: “Ermənilər həmin istiqamətdən hücuma keçmişdilər, onları geri oturtmağa çalışdırdıq. Bizdən irəlidə gedən batalyonun əsgərləri xəbər gətirdilər ki, çoxlu itkilərimiz var, onlara təcili kömək lazımdır. Mən əsgərlərlə birlikdə onların köməyinə tələsdim, yaralıların bir neçəsini döyüş meydanından çıxardıq. Həlak olanları təxliyə etmək istəyəndə şəhid olmuş əsgərin xərəkdə gətirib döyüş yoldaşım Şakir Salahova verdim. Elə bir az aralanmışdım ki, dəhşətli partlayış səsi gəldi. Ermənilərin atdığı mərmilərdən biri Şakirin bədənindən keçib BMP-yə girmişdi. Mənim bədənimə isə çoxlu qəlpələr doldu. Bundan sonra huşumu itirdiyimdən nə baş verdiyini xatırlamıram. Həmin döyüşdə iki nəfər şəhid oldu, 8 nəfər isə ağır yaralandı”.
Əvvəlcə Silahlı Qüvvələrin Bas Klinik Hospitalında, sonra Kliniki Xəstəxanada, daha sonra yenidən hospitalda uzun müddət müalicə alan aktrisa deyib: “Gözümü açanda xəstəxanada idim. Bütün bədənimi qəlpə yaralamış, üzümü parça-parça eləmişdi. Başımdan, gözlərimdən, qarnımdan və ayaqlarımdan yaralanmışdım. Həkimlər sağlamlığım haqqında ən bədbin proqnozlar vermişdilər. Həqiqətən də üz-gözüm tanınmaz hala düşmüşdü. Bədənimdə təxminən yüzə yaxın qəlpə yarası var idi. Dırnaqlarıma, hətta bəbəyimin ağına da qəlpə dolmuşdu. Üç gün huşsuz vəziyyətdə olmuşam. Üstəlik beyin çatı baş vermiş, qulağımın pərdəsi dağılmışdı. Saatlarla əməliyyat aparılandan sonra xoş təsadüf nəticəsində sağ qalmışam. Əməliyyatdan sonra həkimlər heç vaxt ana ola bilməyəcəyimi dedilər. İndi də başımın sol tərəfində qıjıltı var. Çox vaxt səs gələn səmtin hara olduğunu düzgün müəyyənləşdirə bilmirəm. Hələ indiyədək boğaz nahiyəmdə qəlpələr var. Ayaqlarımın bir çox hissəsi tikiş içindədir. Hər dəfə o izləri görəndə müharibəni, orda yaşadığımız hadisələri xatırlayıram. Məhz ona görə də ermənilərə nifrət edirəm”.
İkinci dərəcəli əlillik alan aktrisa özündə güc taparaq yenidən çox sevdiyi teatr səhnəsinə qayıdıb. İndiyədək Şükufə Musayeva (Qarabağlı) Qarabağ müharibəsindən bəhs edən “Bu yol nə uzun yoldur” adlı şeirlər və “Cənnət nağılı” adlı nağıl və hekayələr kitabları nəşr etdirib, müharibədən bəhs edən tamaşalarda səhnəyə çıxıb.
Aktrisa deyib: “Vətən müharibəsində qazanılan Qələbə mənim bu günə qədər sızlayan yaralarıma məlhəm rolu oynadı. Çox sevdiyim Şuşanı dörd dəfə ziyarət etmişəm. Bu şəhər bütün gözəllikləri ilə yanaşı, həm də gənclik illərimin bir parçası kimi mənə doğmadır. Onun qoynuna həmişəlik qayıdacağımız günü çox gözləyirəm”.