Bakı, 21 sentyabr, AZƏRTAC

Bu gün dünyanın bir çox ölkəsində Sıfır Emissiya Günü kimi qeyd olunur. Həmin tarix ətraf mühitin mühafizəsi və ekoloji tarazlığın qorunması problemlərinə həsr olunan beynəlxalq günlər arasında xüsusi yer tutur.

AZƏRTAC xəbər verir ki, 1980-ci illərdə Kanadada karbohidrogen yanma məhsullarının atmosferə buraxılmasını azaltmaqla ətraf mühitin mühafizəsi üçün hər il bir günün təsis edilməsi və keçirilməsi ideyası yarandı. Hər il sentyabrın 21-də qeyd olunan və Sıfır Emissiya Günü adlanan beynəlxalq bir gün belə təsis olundu.

Hazırda istehlak olunan enerjinin böyük bir hissəsi neft, qaz və kömür kimi karbohidrogenlərdən əldə edilir. Karbohidrogenlərin istehlakı nəticəsində yaranan karbon emissiyaları isə dünyanı iqlim dəyişikliyi təhlükəsi ilə qarşı-qarşıya qoyur.

Karbohidrogen məhsullarının yanmasının qlobal istiləşmənin əsas səbəbi olduğu nəzəriyyəsinin tərəfdarları hər kəsi ildə bir dəfə neft, qaz və ya kömür yandırmağı dayandırmağa çağırırlar. Həmin çağırış dövlətlərə, təşkilatlara, şirkətlərə və hətta ayrı-ayrı insanlara yönəldilir. Neftin, qazın və kömürün yandırılmasına moratoriumun elan edilməsi ilə yanaşı, Sıfır Emissiya Gününün qeyd edilməsinin tərəfdarları hər kəsə karbohidrogenlərin yandırılması nəticəsində əldə edilən enerjidən istifadəni minimuma endirməyi təklif edirlər. Qalıq yanacaq yanma məhsullarının atmosferə emissiyalarının azaldılmasının tərəfdarları tərəfindən irəli sürülən əsas tədbirlər arasında alternativ enerji mənbələrinin tətbiqi və karbohidrogen məhsullarının yanması nəticəsində yaranan enerjinin istehlakına əsaslanan qalıq enerji mənbələrindən və ənənəvi texnologiyalardan istifadədən tədricən imtina etməkdir.

Azərbaycan 1995-ci ildə BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasını, 2000-ci ildə isə Konvensiyanın Kioto protokolunu ratifikasiya etdikdən sonra qlobal iqlim dəyişmələrinin mənfi təsirlərinin yumşaldılması üzrə beynəlxalq səylərə qoşulub. Ölkəmiz Paris Sazişini 2016-cı ilin oktyabrında ratifikasiya edib. Paris Sazişi ölkələrin təqdim etdiyi Milli Səviyyədə Müəyyən Edilmiş Töhfələrə (NDC - Nationally Determined Contribution) əsasən öhdəlikləri müəyyən edir.

Azərbaycan Milli Səviyyədə Müəyyən Edilmiş Töhfələr sənədində baza ili (1990) ilə müqayisədə 2030-cu ilə istilik effekti yaradan qazların emissiyalarının səviyyəsində 35 faiz azalmanı hədəf kimi götürmüşdü, hazırda isə bu öhdəlik 40 faizə çatdırılıb.