ELM VƏ TƏHSİL
Coğrafiyaçı alim karantin rejimində ətraf mühitə ekoloji baxımdan müsbət təsir göstərən amilləri təhlil edib
![Coğrafiyaçı alim karantin rejimində ətraf mühitə ekoloji baxımdan müsbət təsir göstərən amilləri təhlil edib](/files/2020/1/1200x630/15872047833731162022_1200x630.jpg)
Bakı 18 aprel, AZƏRTAC
Dünyanı cənginə almış COVID-19 pandemiyası nəticəsində respublikada elan edilmiş karantin dövründə AMEA akademik Həsən Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunun Ekocoğrafiya şöbəsinin müdiri Ənvər Əliyev hazırda qaldığı ərazidə fürsətdən istifadə edərək təsərrüfatlardakı mövcud hallara dair müşahidələr aparıb, eləcə də respublikadakı bəzi ekoloji problemlər barədə fikirlərini bildirib.
İnstitutdan AZƏRTAC-a bildirilib ki, tədqiqatçı yaranmış durumda mənfi-müsbət cəhətləri müqayisəli təhlil edib, müəyyən nəticələrə gəlib. Onun sözlərinə görə, karantin şəraiti ilə əlaqədar respublikada bəzi təsərrüfat sahələrində, xüsusən sənayedə xeyli problemlərin yaranması ilə yanaşı, əksər istehsal sahələrinin dayandırılması ətraf mühitə ekoloji baxımdan müsbət təsir göstərib. Stasionar (fabrik, zavod və s.) və qeyri-stasionar (nəqliyyat vasitələri) mənbələrdən olan tullantıların kəskin azalması nəticəsində atmosferə atılan zərərli maddələrin miqdarı hiss olunacaq dərəcədə azalıb.
Azərbaycanda adi qaydada avtomobillər tərəfindən bir il ərzində 1 milyon 279 min tona qədər benzin istehlak olunurdu. Təsəvvür etsək ki, indiki halda şəhər, rayon avtomobillərinin hətta 50 faizindən istifadə olunmasa belə artıq atmosferə atılan tonlarla karbon və azot oksidləri, aldehidlər, hiss və s. zərərli maddələrin miqdarı yarıbayarı azalmış olar. Bundan əlavə, ölkədə ağır yük maşınları il ərzində 827 min ton dizel yanacağından istifadə edirdilər ki, bunlarda benzindən fərqli olaraq hiss və qurumun miqdarı daha artıqdır. Sərhədlərin müvəqqəti bağlanması nəticəsində xariclə işləyən və ağır yük daşıyan əksər maşınların fəaliyyətinin dayandırılması atmosferin təmizlənməsində müəyyən rol oynayır. Buradan belə nəticəyə gəlmək olur ki, havanın nisbətən təmizlənməsi insan sağlamlığına müsbət təsirini göstərib, orqanizmdə immunitetin güclənməsinə səbəb olub. Əlbəttə, məsələyə bu prizmadan yanaşmaq o qədər də düzgün deyil, çünki, iqtisadiyyatı nəqliyyat sistemi olmadan təsəvvür etmək qeyri-mümkündür.
Ölkədə karantin tətbiqindən öncə, yaz tarla işlərinin qızğın vaxtında Şirvan düzünün dağlıq şimal hissəsində - Göyçay, Ağsu və Kürdəmirin bəzi təsərrüfat sahələrində olmuş tədqiqatçı müvafiq işlərin gedişi ilə maraqlanıb. O bildirib ki, əhalinin kənd təsərrüfatı məhsulları ilə təminatında problemlərin olmaması üçün işlər dayandırılmadan, Nazirlər Kabinetinin məlum qərarına uyğun olaraq qoyulmuş tələblər çərçivəsində təşkil edilib, əməkçilər xüsusi geyimlərdə, maska və əlcəklərdə işlərini davam etdirirlər.
Ə.Əliyevin müşahidələrinə görə, adı çəkilən rayonların kənd təsərrüfat sahələrində heç bir geriləmə gözlənilmir və əhalinin ərzaq təminatında böyük problemlərin olmasını düşünməyə ciddi səbəb yoxdur.